Mục lục
Rụng tóc là gì?
Lông và tóc tuy có tên gọi khác nhau, nhưng về cấu trúc, thành phần của chúng cơ bản giống nhau – được cấu tạo từ các khối protein gọi là keratin. Lông mọc khắp nơi trên da của chúng ta ngoại trừ lòng bàn tay và lòng bàn chân, có nhiều nơi lông thưa và nhạt màu đến nỗi chúng hầu như vô hình.
Tóc được tạo thành từ một loại protein gọi là keratin được sản xuất trong các nang tóc ở lớp ngoài cùng của da. Nang tóc chính là phần chân tóc. Mỗi nang tóc chứa rất nhiều mạch máu nhỏ li ti. Nang tóc dính chặt với da đầu để những chất dinh dưỡng sẽ theo những mạch máu đi nuôi tóc. Nang tóc là phần “sống” duy nhất của sợi tóc giúp tóc mọc dài ra. Khi các nang tóc tạo ra các tế bào tóc mới, các tế bào cũ bị đẩy ra khỏi bề mặt da đầu với tốc độ khoảng sáu inch mỗi năm. Phần tóc bạn có thể thấy thực sự là một chuỗi các tế bào keratin đã chết (bất ngờ nhỉ?!). Ở người trưởng thành trung bình có khoảng 100.000 đến 150.000 sợi tóc và mỗi ngày có thể rụng tới 100 sợi tóc. Nếu khi chải đầu bạn thấy một vài sợi tóc rụng, đó không phải là điều đáng báo động.
Tại bất kỳ thời điểm nào, khoảng 90% tóc trên da đầu của một người đang ở trạng thái phát triển. Mỗi nang tóc có vòng đời riêng có thể bị ảnh hưởng bởi tuổi tác, bệnh tật và nhiều yếu tố khác. Vòng đời này được chia thành ba giai đoạn:
- Anagen: (giai đoạn tăng trưởng) của một sợi tóc ở người kéo dài từ hai đến sáu năm. Sau giai đoạn phát triển, tóc bước vào vào giai đoạn catagen.
- Catagen – sự tăng trưởng tóc chuyển tiếp kéo dài hai đến ba tuần, khi nang tóc co lại một ít.
- Telogen – giai đoạn nghỉ ngơi kéo dài khoảng hai đến ba tháng; vào cuối giai đoạn nghỉ ngơi, tóc rụng và một sợi tóc mới thay thế nó và chu kỳ phát triển lại bắt đầu.
Đây là một quá trình liên tục, nếu bạn bị rụng từ 50 đến 100 sợi tóc mỗi ngày thì vẫn là bình thường.
Trung bình tóc dài khoảng 0.35mm mỗi ngày. Tức khoảng 1cm mỗi tháng. Tuy nhiên tốc độ mọc tóc còn tùy thuộc nhiều vào cơ địa mỗi người, giới tính và chế độ dinh dưỡng. Thời gian sống của mỗi sợi tóc trung bình từ 2-6 năm, do đó một số chị em có thể có mái tóc rất dài, còn một số chị em thì tóc dài chậm hơn. Trung bình mất 6 năm để có mái tóc dài khoảng 70cm.
Các loại rụng tóc
Khi chúng ta già đi, tốc độ mọc tóc của chúng ta chậm lại.
Có nhiều loại mất tóc hay còn được gọi là rụng tóc:
Rụng tóc liên kết
Là một loại rụng tóc tự nhiên trong đó tóc rụng dần dần theo tuổi. Nhiều nang tóc đi vào giai đoạn nghỉ ngơi (Telogen) và những sợi tóc còn lại trở nên ngắn hơn và số lượng ít hơn.
Rụng tóc androgenic
Là một tình trạng di truyền có thể ảnh hưởng đến cả nam và nữ, thường nam giới mắc nhiều hơn. Đàn ông mắc bệnh này, được gọi là hói đầu kiểu nam, có thể bắt đầu bị rụng tóc ngay từ tuổi thiếu niên hoặc từ lúc 20 tuổi. Thường rụng tóc tạo thành một đường ở phía trước hình chữ M, ở vùng trán thái dương rồi rụng vùng đỉnh hậu quả là để lại một vành tóc ở hai bên và vùng chẩm. Phụ nữ mắc bệnh này, được gọi là hói đầu kiểu nữ, thường không gặp phải tình trạng nặng nề đáng chú ý cho đến khi trên 40 tuổi. Ở phụ nữ, tóc rụng chung trên toàn bộ da đầu, với rụng tóc nhiều nhất ở phần trán thái dương.
Rụng tóc từng mảng (Alopecia areata)
Thường gặp ở người lớn, trẻ tuổi ( trước tuổi trung niên), tỷ lệ nam:nữ là 2:1. Nguyên nhân chưa rõ, có vai trò của yếu tố di truyền, miễn dịch, nội tiết, liên quan tới stress, nhiễm khuẩn. Thường bắt đầu đột ngột và gây rụng tóc loang lổ ở trẻ em và thanh niên. Tình trạng này có thể dẫn đến hói đầu hoàn toàn (alopecia Totalis). Nhưng trong khoảng 90% những người mắc bệnh này tóc sẽ mọc trở lại trong vòng vài năm.
Rụng tóc toàn thân (Alopecia Universalis)
Là tình trạng tất cả lông,tóc trên cơ thể bị rụng, bao gồm tóc, lông mày, lông mi và lông mu.
Trichotillomania
Thường gặp nhiều nhất ở trẻ em, là một rối loạn tâm lý trong đó bệnh nhân tự nhổ tóc của chính mình.
Telogen effluvium
Là loại rụng tóc hàng ngày tăng dần, tóc mỏng thưa đi. Nguyên nhân thường gặp là do sự thay đổi hormone khi phụ nữ có thai, sinh đẻ…,chấn thương lớn, phẫu thuật ngoại khoa lớn, mất máu, sau đợt ốm có sốt cao, sau ăn kiêng, sụt cân trong thời gian ngắn…Rụng tóc lan toả vùng đầu, vuốt tóc thấy một vài sợi hay nhiều sợi bị rụng, rụng lan toả ở cả mặt bên và sau đầu, các tóc mới mọc lại ngắn, mảnh hơn tóc cũ và đuôi thon nhọn hơn.
Scarring alopecias
Dẫn đến rụng tóc vĩnh viễn. Tình trạng da bị viêm (viêm mô tế bào, viêm nang lông, mụn trứng cá) và các rối loạn da khác (như một số dạng lupus và lichen planus) thường dẫn đến sẹo phá hủy khả năng tái tạo của tóc. Lược nóng và thường xuyên buộc tóc quá chặt cũng có thể dẫn đến rụng tóc vĩnh viễn.
Monilethrix (rụng tóc chuỗi hạt)
Đây là bệnh của tóc mà hậu quả là do các biến đổi dày thân tóc lên một cách đều đặn tạo thành các nút cục ở tóc và có xu hướng tóc bị gãy, đứt đoạn. Rụng tóc chuỗi hạt là một kiểu rụng tóc hiếm gặp, cả hai giới bị bệnh tỷ lệ như nhau, thường xuất hiện ở tuổi niên thiếu. Bệnh thường xuất hiện lần đầu ở tuổi ấu thơ, biểu hiện bằng rối loạn sự phát triển của tóc, trẻ em bị hói hoặc tóc thưa và dễ gẫy đến nỗi da đầu phủ toàn tóc ngắn. Thường gặp sẩn dầy sừng nang lông thường gặp làm da đầu thô ráp xù xì, có biểu hiện khô da, đặc biệt rõ ở vùng chẩm.
Nguyên nhân gây rụng tóc?
Các bác sĩ không biết tại sao một số nang tóc nhất định được lập trình để có thời gian tăng trưởng ngắn hơn so với những nang tóc khác. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến rụng tóc như:
- Hormone, chẳng hạn như nồng độ androgen bất thường (là một loại nội tiết tố nam được sản xuất bởi cả nam và nữ)
- Các gen, từ cả cha và mẹ , có thể ảnh hưởng đến khuynh hướng hói đầu ở cả nam và nữ.
- Căng thẳng, bệnh tật và sinh đẻ có thể gây rụng tóc tạm thời. Nhiễm giun, kí sinh trùng hay nấm cũng có thể gây rụng tóc.
- Các loại thuốc, bao gồm cả các loại thuốc hóa trị được sử dụng trong điều trị ung thư, thuốc chốngđông , thuốc chẹn beta-adrenergic dùng để kiểm soát huyết áp và thuốc tránh thai có thể gây rụng tóc tạm thời.
- Bỏng, chấn thương và tia X có thể gây rụng tóc tạm thời. Trong những trường hợp như vậy, sự phát triển của tóc bình thường thường trở lại sau khi vết thương lành lại trừ khi để lại vết sẹo. Nếu có sẹo, tóc sẽ không bao giờ mọc lại.
- Bệnh lý tự miễn có thể gây ra rụng tóc. Trong rụng tóc từng mảng, hệ thống miễn dịch tăng lên mà không rõ nguyên nhân và ảnh hưởng đến các nang tóc. Ở hầu hết những người bị rụng tóc, tóc sẽ mọc trở lại, mặc dù nó có thể có thể có màu nhạt hơn trước khi màu bình thường và độ dày trở lại sau một thời gian.
- Các biện pháp làm đẹp, chẳng hạn như gội đầu quá thường xuyên, uốn, tẩy màu tóc và nhuộm tóc có thể góp phần làm mỏng tóc toàn bộ bởi các phương pháp đó làm cho tóc yếu và dễ gãy. Buộc tóc chặt, sử dụng dụng cụ uốn nóng, và vuốt keo tạo những lọn tóc xoăn cũng có thể làm hỏng và gãy tóc. Tuy nhiên, các biện pháp này không gây hói đầu. Trong hầu hết các trường hợp, tóc mọc trở lại bình thường nếu ngưng dùng các biện pháp đó trong thời gian dài. Tuy nhiên, tổn thương nghiêm trọng cho tóc hoặc da đầu đôi khi gây ra các mảng hói vĩnh viễn.
- Các bệnh lý: Bệnh tuyến giáp, lupus, tiểu đường, thiếu máu thiếu sắt, rối loạn ăn uống và thiếu máu có thể gây rụng tóc. Hầu hết sau khi được điều trị, tóc sẽ trở lại trừ khi có sẹo như trong một số dạng lupus, lichen planus hoặc rối loạn nang tóc.
- Chế độ ăn: Một chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt hoặc ăn ít protein cũng có thể gây rụng tóc tạm thời.
Các dấu hiệu rụng tóc
Có các dấu hiệu rụng tóc và tình trạng rụng tóc khác nhau giữa nam và nữ, giữa người trưởng thành và trẻ em. Tuy nhiên, mọi người ở mọi lứa tuổi hoặc giới tính có thể nhận thấy tóc rơi nhiều hơn trên sàn nhà hoặc trên lược chải tóc.
Các dấu hiệu rụng tóc ở nam giới có thể bao gồm:
- Tóc mỏng hơn
- Có một đường tóc hớt lui về phía sau
- Tóc rụng tạo thành một đường ở phía trước hình chữ M, ở vùng trán thái dương rồi rụng vùng đỉnh để lại một vành tóc ở hai bên và vùng chẩm
Các dấu hiệu rụng tóc ở nữ giới có thể bao gồm:
- Tóc mỏng thưa, đặc biệt là ở đỉnh đầu
Các dấu hiệu rụng tóc ở trẻ em và thanh thiếu niên có thể bao gồm:
- Mất đột ngột các mảng tóc
- Mất hoàn toàn tất cả lông trên cơ thể
- Các mảng tóc gãy và rụng tóc không hoàn toàn trên da đầu và / hoặc lông mày
- Rụng tóc quá nhiều nhưng không hói hoàn toàn, sau nhiều bệnh và điều trị bằng thuốc, giảm cân nhanh, thiếu máu hoặc căng thẳng
Đi khám bác sĩ nếu như bạn thấy:
- Bạn hoặc con bạn bị rụng tóc đột ngột
- Con bạn có những mảng lông gãy và rụng tóc không hoàn toàn trên da đầu và / hoặc lông mày
- Con bạn tự nhổ tóc nhiều
- Bạn hoặc con bạn bị rụng tóc/ lông không rõ lý do trên bất kỳ bộ phận nào của cơ thể.
Cách trị rụng tóc
Hiện nay trên mạng đang lan truyền vô số phương pháp chữa rụng tóc. Mặc dù các biện pháp hứa hẹn phục hồi tóc cho đầu hói đã có từ thời cổ đại, hầu hết đàn ông và phụ nữ có mái tóc mỏng rất khó để có mái tóc dầy. Vì mục đích thẩm mỹ, hoặc sau khi rụng tóc do điều trị bằng phẫu thuật hoặc dùng thuốc, nhiều người chuyển sang dùng tóc giả, làm tóc và dệt tóc. Một số người xăm mày để mô phỏng lông mày và lông mi bị mất.
Một số loại thuốc có thể làm chậm quá trình rụng tóc và các phương pháp điều trị thay thế có thể tăng cường sức khỏe của phần tóc còn lại, nhưng không có phương pháp điều trị nào có thể thay thế hoàn toàn cho một mái tóc đầy đủ.
Một số người có thể nhận được lợi ích từ các phương pháp điều trị rụng tóc sau đây:
Rogaine (minoxidil)
Trong một số trường hợp nhất định, chế phẩm từ chất này (sử dụng trên da) có thể làm tóc mọc lại một phần trên các khu vực của da đầu đã bị hói. Rogaine hoạt động trên các nang tóc để đảo ngược quá trình thu nhỏ của chúng để kích thích mọc tóc mới. Nó có thể làm giãn mạch máu ở da đầu, có thể cải thiện chức năng nang lông và kích thích tóc phát triển. Các tác dụng có hiệu quả tốt nhất ở những người trẻ tuổi mới bắt đầu có dấu hiệu hói đầu hoặc những người có các mảng hói nhỏ. Dùng thuốc là một giải pháp được áp dụng cho các vùng bị hói hai lần một ngày và phải được sử dụng kéo dài liên tục bởi rụng tóc sẽ tái phát nếu dừng sử dụng. Hơn 50% người dùng cho rằng nó có thể làm dày tóc và làm chậm rụng tóc, nhưng nó không được coi là hiệu quả ở những người đàn ông đã có hói đầu kiểu nam kéo dài. Tác dụng phụ của thuốc được ghi nhận không đáng kể, nhưng ở một số người dùng, thuốc có thể gây kích ứng da hoặc nhức đầu, lông mọc rậm rạp trên mặt. Thuốc được phê duyệt để sử dụng ở cả nam và nữ giới. Thuốc được bày bán tại các cửa hiệu thuốc.
Propecia (finasteride)
Ban đầu được sử dụng với liều cao hơn để điều trị các vấn đề về tuyến tiền liệt. Propecia hiện đang được sử dụng cho chứng hói đầu ở nam giới. Propecia hoạt động bằng cách ngăn chặn sự hình thành của nội tiết tố nam trong da có thể gây rụng tóc. Propecia được kê theo toa và uống một lần một ngày ở dạng thuốc viên. Như với hầu hết các loại thuốc, nó cũng có tác dụng phụ. Hãy trao đổi với bác sĩ của bạn về Propecia để xem nó có phù hợp với bạn không. Propecia không được sử dụng trên phụ nữ có khả năng sinh con vì thuốc có thể gây dị tật bẩm sinh. Ngoài ra, nó có thể không hiệu quả ở phụ nữ lớn tuổi và không dùng trên trẻ em. Một loại thuốc mạnh hơn trong cùng loại này là Avodart (dutasteride). Những tác dụng phụ thường có thể gặp khi sử dụng thuốc gồm: phát ban, khó thở,s ưng mặt, môi, lưỡi hoặc họng….
Spironolactone
Đây cũng là một viên thuốc uống mỗi ngày một lần để ngăn chặn nội tiết tố nam trong da có thể gây rụng tóc. Nó thường được sử dụng để điều trị cao huyết áp và một số phụ nữ sử dụng nó để ngăn chặn rụng tóc. Thuốc này có thể gây ra tích tụ kali trong cơ thể, do đó không phải là thuốc được bác sĩ ưu tiên điều trị rụng tóc.
Cấy tóc
Cấy tóc hay còn gọi là chính xác là kỹ thuật cấy tóc tự thân. Hiểu đơn giản, đây là phương pháp sử dụng những nang tóc khỏe mạnh lấy từ chính cơ thể của người đó để cấy vào vị trí thiếu tóc. Với kỹ thuật này, bác sĩ sẽ sử dụng thiết bị chuyên dụng tiến hành bóc tách, lấy gốc tóc ra khỏi phần da đầu 1 cách chính xác (lấy ở vùng nhiều tóc phía sau gáy). Sau đó, dưới sự hỗ trợ của thiết bị kính hiển vi chuyên dụng, bác sĩ sẽ tách và lựa chọn các nang tóc khỏe mạnh nhất để cấy vào vùng da hói. Phần nang tóc này sau khi được cấy sẽ bám dính và tương thích nhanh với gốc y da đầu, phục hồi và thúc đẩy quá trình phát triển các nang tóc mới, giúp tóc mọc lại khỏe mạnh như những sợi tóc gốc của người đó. Để mang lại kết quả thẩm mỹ tốt nhất, bác sĩ sẽ đặt 1 – 2 đơn vị nang tóc trước chân tóc và 3 – 4 đơn vị nang tóc ở phía sau chân tóc vừa phục hồi nhằm thúc đẩy tối đa sự phát triển của các chân tóc.
Corticosteroid
Hầu hết các trường hợp rụng tóc có rối loạn tự miễn dịch làm cho tóc rụng theo cụm đều có thể giải quyết một cách tự nhiên. Một số bác sĩ cố gắng tăng tốc độ phục hồi bằng thuốc nhỏ corticosteroid tại chỗ hoặc tiêm steroid trực tiếp vào vùng rụng tóc trên da đầu. Việc điều trị có thể hơi đau đớn và có thể gây mỏng da ở các vị trí được tiêm. Prednisone, một steroid đường uống, có thể là một phương pháp điều trị hiệu quả cho chứng rụng tóc, nhưng tác dụng phụ tiềm ẩn của nó bao gồm tăng cân, chuyển hóa bất thường, mụn trứng cá và các vấn đề kinh nguyệt… Tác dụng tích cực của nó thường chỉ là tạm thời.
Anthralin
Đây là một loại thuốc bôi được sử dụng để kiểm soát viêm ở gốc nang lông. Nó được sử dụng trong loại rụng tóc như alopecia areata.
Diphencyprone
Đây là một chất nhạy cảm tại chỗ đôi khi được sử dụng để kích thích mọc lại tóc trong rụng tóc.
Laser
Ánh sáng laser trong máy có tác dụng kích thích lưu lượng máu đến da đầu, ngăn rụng và nuôi dưỡng nang tóc phát triển tự nhiên. Người điều trị sẽ ngồi dưới một máy chụp laser hoặc các chuyên gia sẽ sử dụng một thiết bị laser cầm tay để chiếu tia laser bước sóng yếu vào da đầu. Các công đoạn trong biện pháp điều trị này mô phỏng hiệu ứng của ánh sáng mặt trời lên da dầu, kích thích các nang tóc phát triển, từ đó giúp tóc mọc và duy trì hiệu quả lâu dài.
Các biện pháp có thể ngăn ngừa rụng tóc
Mặc dù bạn không thể đảo ngược tình trạng hói tự nhiên, bạn có thể bảo vệ tóc khỏi hư tổn mà cuối cùng có thể dẫn đến mỏng tóc và rụng tóc.
Nhiều người thường xuyên đi làm tóc. Máy sấy tóc, dụng cụ uốn nóng, thuốc nhuộm tóc, máy là ép thẳng tóc và hóa chất có thể gây khô, giòn và mỏng tóc.
Để ngăn ngừa tổn thương tóc có thể gây rụng tóc , hãy làm theo các mẹo sau:
Biện pháp tự nhiên
Để tóc của bạn đúng theo màu sắc tự nhiên và kết cấu, tức là không nhuộm tóc, ép hay làm xoăn… Nếu đó không phải là một lựa chọn thích hợp cho bạn, hãy cho tóc thời gian để phục hồi giữa các nhuộm tóc và làm tóc.
Chọn sản phẩm một cách khôn ngoan
Sử dụng dầu gội cơ bản được thiết kế cho loại tóc của bạn. Khi uốn tóc, chọn con lăn mềm ít gây hại. Ngoài ra, chải bằng lược tốt, có độ cứng vừa phải, phù hợp với kết cấu và kiểu tóc để tránh gây hại tóc. Nếu dùng những chiếc lược có răng lược quá khít, mái tóc xoăn vốn bồng bềnh của bạn có thể sẽ bị xơ rối và gãy rụng.
Chải tóc đúng cách
Chải tóc đúng cách có thể rất hữu ích đối với tóc của bạn như bất cứ loại thuốc nào. Sử dụng một chiếc lược thích hợp, chải nhẹ nhàng từ da đầu đến ngọn tóc để chia đều dầu tự nhiên của tóc. Hãy tránh chải tóc khi ướt. Khi bạn gội đầu, nước sẽ làm yếu sợi tóc, khiến chúng chứa đầy hơi ẩm. Đây là nguyên nhân khiến sợi tóc căng ra và dễ gãy rụng nếu bạn dùng lược chải đầu vào lúc tóc ướt. Lời khuyên tốt nhất là bạn hãy chải đầu khi tóc khô. Nếu buộc phải chải khi tóc ướt, hãy bôi một lớp dầu dưỡng bảo vệ tóc hoặc đơn giản chỉ dùng tay vuốt nhẹ để tóc vào nếp hơn.
Massage da đầu với tinh dầu
Hầu hết mọi người đều bỏ qua bước này, vì cho rằng chúng tốn thời gian. Nhưng trên thực tế, thói quen massage da đầu này là thói quen cực kì tốt. Điều đó giúp hỗ trợ các dưỡng chất từ bên ngoài dễ hấp thụ sâu hơn. Động tác massage da đầu giúp các mạch máu được thư giãn, kích thích mọc tóc. Các dưỡng chất trao đổi với các sợi tóc tốt hơn. Không những thế, động tác massage còn giúp kích các nang tóc phát triển mạnh mẽ hơn. Bên cạnh đó, khi một da đầu khỏe mạnh, cùng với nang tóc phát triển. Đó chính là tiền đề cho các dưỡng chất bổ sung thấm dễ dàng. Ngoài ra còn giúp phát huy tối đa tác dụng của chúng lên tóc.
Bổ sung biotin
Biotin được xem là “thần dược” trong việc hỗ trợ ngăn tóc rụng tuyệt vời. Biotin được chị em lựa chọn làm phương pháp hỗ trợ điều trị rụng tóc từ bên trong. Chúng giúp nuôi dưỡng chân tóc chắc khỏe hơn, các sợi tóc mềm hơn và ít gãy rụng hơn. Biotin có thể tự sản xuất trong dạ dày, nhưng nếu tóc bạn dễ gãy rụng, thì chắc chắn cơ thể bạn đang cần bổ sung thêm biotin kịp thời.
