Chào mừng đến với mốc 18 tuổi! Đến năm 18 tuổi, nhiều thanh thiếu niên đang cảm thấy phấn khích xen lẫn lo lắng về tương lai. Có rất nhiều quyết định về cuộc sống sau khi tốt nghiệp và những người 18 tuổi đầu tư rất nhiều thời gian để suy nghĩ về cuộc sống sắp tới, nơi mà có thể họ sẽ rời xa vòng tay cha mẹ.
Thanh thiếu niên có nhiều kỹ năng sống thường cảm thấy sẵn sàng để rời khỏi nhà và bắt đầu hành trình tiếp theo. Một số người lại trải qua lo lắng, nghi ngờ bản thân có thể gặp khó khăn một chút khi họ nghĩ về việc bước vào giai đoạn tiếp theo của cuộc đời họ.
Xem thêm: 10 mẹo nuôi dạy trẻ vị thành niên thời kỳ từ 13 đến 18 tuổi
Mục lục
Phát triển thể chất
Đến năm 18 tuổi, các chàng trai và các cô gái đều đã trưởng thành về mặt thể chất. Tuổi dậy thì đã qua và thanh thiếu niên thường đạt đến chiều cao toàn diện.
Các chàng trai có thể tiếp tục mọc thêm râu trên khuôn mặt và giọng nói của họ vẫn có thể thay đổi nhiều hơn một chút, hoặc cũng có thể một số người đã hoàn thành quá trình dậy thì của mình.
Nhiều thanh thiếu niên trở nên thoải mái hơn với cơ thể của họ, vì họ đã có một thời gian để thích nghi với những thay đổi nhanh chóng mà họ đã trải qua trong suốt những năm đầu của tuổi teen.
Những dấu mốc quan trọng
- Quá trình dậy thì đã chậm hẳn lại hoặc kết thúc hoàn toàn
- Ít bận tâm hơn với những thay đổi của cơ thể
- Đã phát triển thể chất hoàn toàn
Mẹo nuôi dạy con
Nhắc nhở con bạn rằng bộ não của con vẫn chưa phát triển đầy đủ. Uống rượu ở tuổi này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của con. Các phát hiện cho thấy uống rượu ở những người trẻ tuổi có liên quan đến việc làm mỏng hoặc giảm các vùng não có vai trò quan trọng trong trí nhớ, chú ý, ngôn ngữ, nhận thức và ý thức bao gồm cấu trúc vỏ não và vỏ não. Uống rượu hoặc uống nhiều lần có nghĩa là uống bốn hoặc nhiều hơn bốn ly tiêu chuẩn trong vòng hai giờ đối với nữ giới, năm ly hoặc nhiều hơn ở nam giới.
Thậm chí, thường xuyên uống rượu say trong độ tuổi niên thiếu có thể ảnh hưởng đến chức năng não ở thế hệ tương lai, nhiều khả năng đặt con cái của con vào rủi ro mắc chứng trầm cảm, lo âu và rối loạn chuyển hóa.
Cùng trao đổi với con về những hành vi xâm phạm đến thể chất và cách tự vệ chính đáng. Lưu ý những hành vi như chửi mắng, đe dọa, nói xấu, bôi nhọ danh dự, làm bản thân mình hoang mang, luôn tạo sự lo lắng cho mình, rủ rê làm chuyện vi phạm nội quy, thân mật quá mức, đối đãi tốt một cách vô lý, … một số những hành vi rõ ràng, ở mức độ cần được báo động khẩn cấp chính là: đánh đập, hành hạ, ép buộc làm việc quá sức, làm suy yếu thể trạng và làm cơ thể kém phát triển, dụ dỗ sử dụng chất kích thích (rượu, bia, thuốc lá, ma túy,…). Trong số các dấu hiệu nguy hiểm thì hãy lưu ý với con nếu bắt gặp những dấu hiệu cho thấy có khả năng bị xâm hại tình dục thì: cần tìm sự giúp đỡ càng sớm càng tốt.
Sự phát triển cảm xúc
Mười tám tuổi là độ tuổi đang bắt đầu tìm ra nơi mà họ sẽ phù hợp với thế giới người lớn. Đó là thời gian cho những thay đổi lớn đi kèm với rất nhiều tự do và hạnh phúc, cùng với cảm giác lo lắng, hoang mang và e ngại.
Hầu hết những người 18 tuổi thoải mái hơn khi tìm kiếm lời khuyên từ người lớn tuổi, cha mẹ ông bà hoặc người thân khác trong gia đình. Họ nhận ra rằng họ cần một số hướng dẫn và trợ giúp để đi đúng hướng trong thế giới người lớn và họ cởi mở hơn với những lời dặn dò của người lớn so với thời còn trẻ. Lúc này, con đã trưởng thành và biết suy nghĩ hơn.
Thanh thiếu niên tuổi 18 dễ kiểm soát cảm xúc tốt hơn nhiều ở độ tuổi này. Và hầu hết những người 18 tuổi được trang bị để đối phó với nhiều cảm xúc khác nhau, cũng như đối đầu với các tình huống căng thẳng mà trước đây có thể chưa bao giờ họ gặp.
Tuy nhiên, con cũng có những nỗi sợ hãi về tương lai cũng như nỗi sợ thất bại. Một số thanh niên 18 tuổi sẽ bắt đầu giải quyết các vấn đề này thành công trong khi những người khác sẽ tiếp tục đấu tranh với các vấn đề trong cuộc sống trưởng thành của họ.
Những dấu mốc quan trọng
- Thoải mái hơn khi tìm kiếm lời khuyên của người lớn
- Chấp nhận trách nhiệm của mình
- Có khả năng quản lý cảm xúc tốt hơn so với tuổi dậy thì
Mẹo nuôi dạy con
Bình thường hóa cảm xúc của con bạn. Nhiều người 18 tuổi nghĩ rằng họ cô đơn trong nỗi sợ hãi hoặc họ nghĩ họ là người duy nhất không có kế hoạch vững chắc cho tương lai. Nhắc con của bạn, con không nhất thiết phải lên kế hoạch cho mọi khía cạnh trong sự nghiệp tương lai của mình. Con còn bố mẹ, bạn bè để chia sẻ. Con không hề cô đơn như con tưởng, trưởng thành không có nghĩa là cô đơn.
Lo lắng chia sẻ cùng con nhưng không có nghĩa là làm tất cả mọi thứ cho con. Đúng vậy, kỳ lạ là điều này cũng sẽ làm con cô đơn. Thực tế cho thấy nhiều thanh thiếu niên dễ có cảm giác cô đơn vì cuộc sống quá hoàn hảo, cô đơn vì cuộc sống tẻ nhạt hay cuộc sống chẳng có màu. Họ rơi vào sự vô vị khi mọi nhu cầu từ ăn uống đến học hành, và những thách thức dường như chẳng có cơ hội xuất hiện. Mọi hoạt động đều có từ sự hoạch định của người thân hay sự đáp ứng của gia đình. Với cuộc sống ít màu sắc, tẻ nhạt, các bạn trẻ cũng chẳng cảm nhận được cuộc sống đúng nghĩa. Vì vậy, chia sẻ với con chứ không phải là gánh vác tất cả hộ con.
Tương tác xã hội
Hầu hết những người 18 tuổi đã có mối quan hệ thân mật với bạn bè và người khác giới. Họ có một sự hiểu biết và nhận thức tốt hơn về tình dục ở độ tuổi này.
Các nhóm bạn có ít sức hút hơn đối với những người 18 tuổi. Họ có thể đánh giá ý kiến của mình tốt hơn mà không cần chú ý tới những ý tưởng giống như mọi người xung quanh. Nhiều người trong số họ có lập trường mạnh mẽ về các vấn đề xã hội.
Họ có khả năng mới để đưa ra quyết định độc lập và thỏa hiệp. Điều này giúp họ trong cả công việc lẫn chuyện tình cảm, xây dựng các mối quan hệ mới.
Trong khi hầu hết trong số các thanh thiếu niên chưa sẵn sàng trong chuyện tình cảm, nhiều người trong số họ đã bắt đầu nghĩ về những gì họ muốn ở người bạn đời tương lai.
Những dấu mốc quan trọng
- Có thể đánh giá ý kiến của riêng họ thay vì có suy nghĩ giống đám đông
- Mối quan hệ mật thiết rất quan trọng
- Chấp nhận trách nhiệm của người lớn
Mẹo nuôi dạy con
Đây là giai đoạn nhạy cảm. Con chuẩn bị kết thúc lớp 12 và bước vào kỳ thi Đại học hoặc con có hướng đi riêng. Nói chuyện với con bạn về những điều ngoài trường trung học. Con có thể thấy bối rối vì đang quen bạn bè trung học. Thảo luận về việc con bạn có nghĩ rằng mình sẽ duy trì một số tình bạn hiện tại hay không, ngay cả khi bạn và bạn bè đi theo những hướng khác nhau sau khi học trung học. Nói về việc gặp gỡ những người bạn mới trong khi đồng thời khuyên con nên trân trọng một số tình bạn của con từ xưa.
Chuyện tình cảm cũng là điều khiến con có thể thấy bối rối. Lo lắng về chuyện tình cảm và học hành có thể làm con bạn khó tập trung. Hãy trao đổi với con về chuyện tình cảm, như hai người trưởng thành. Đừng nên ép buộc con không được như thế này, không được như thế kia. Điều này có thể dẫn đến mối quan hệ căng thẳng giữa gia đình và con cái. Thậm chí, con có thể chống đối bạn. Đây là giai đoạn mà hơn bao giờ hết, con cần sự tiếp sức của bố mẹ chứ không phải sự gò bó ép uổng từ bố mẹ.
Phát triển nhận thức
Đến năm 18 tuổi, thanh thiếu niên thể hiện rất nhiều suy nghĩ giống người lớn (mặc dù bộ não của họ vẫn chưa phát triển hoàn toàn). Họ có thể suy nghĩ trừu tượng và họ thường hướng tới tương lai. Họ có thể hiểu, lập kế hoạch và theo đuổi các mục tiêu tầm xa.
Họ thường thể hiện rất nhiều mối quan tâm cho tương lai. Họ có thể cảm thấy choáng ngợp vào những lúc mọi người hỏi họ đang làm gì với cuộc sống hiện tại
Nhiều người trong số họ có cái nhìn bao quát trong khi một số khác lại hoang mang về tương lai. Họ có thể thấy dao động trước ngã rẽ cuộc đời, khi có quá nhiều sự lựa chọn.
Hầu hết những người 18 tuổi thích nói chuyện với bạn bè của họ hơn là gia đình hoặc giáo viên. Họ có thể sử dụng một lượng tiếng lóng khá lớn và thường sử dụng các từ viết tắt trên mạng xã hội. Thanh thiếu niên cùng bạn bè có thể hâm mộ các nhóm nhạc Hàn Quốc, Âu Mỹ,… Họ có thể muốn ăn mặc hoặc cố trở nên giống thần tượng của mình.
Những thanh thiếu niên đọc nhiều nhất có khả năng mở rộng vốn từ nhiều nhất. Đến bây giờ, họ hoàn toàn có thể thuyết trình như những người trưởng thành.
Những dấu mốc quan trọng
- Lập kế hoạch trong tương lai
- Đặt mục tiêu dài hạn
- Có thể lập lịch trình và kế hoạch của riêng họ
Mẹo nuôi dạy con
Thật bình thường khi các ông bố bà mẹ như bạn trải nghiệm cảm giác buồn buồn tiếc nuối khi con bạn biến thành người lớn. Bây giờ con bạn đã khá trưởng thành và không còn là em bé bụ bẫm ngày nào. Hãy chắc chắn rằng bạn không cho phép nỗi buồn mà bạn trải qua làm gánh nặng cho con bạn. Hãy nói rõ rằng mặc dù nó sẽ là một thay đổi lớn đối với bạn, nhưng bạn cũng rất vui khi con bạn sẽ bước ra thế giới thực. Đã đến lúc thả con ra cuộc sống, con có thể gặp khó khăn, gặp buồn khổ… nhưng con cần trải nghiệm để có thể trở thành một người độc lập, trưởng thành. Bạn không thể bao bọc con cả cuộc đời, vì vậy, hãy trang bị cho con những kỹ năng và kiến thức cần thiết để có thể tự tin bước vào cuộc sống mới.
Hoạt động giải trí
Hầu hết những người 18 tuổi thích dành thời gian và nói chuyện với bạn bè của họ. Họ thường có sở thích và niềm vui tương tự như những người lớn khác. Con có thể hâm mộ những người nổi tiếng, thích được giống thần tượng. Một số khác lại có niềm đam mê với thể thao hoặc thích sưu tầm một thứ gì đó và có một bộ sưu tập của riêng mình. Có thể là sưu tập tiền cổ, sưu tập giày thể thao… Miễn là hoạt động lành mạnh thì bạn hoàn toàn có thể an tâm về con.
Các mốc quan trọng khác
AAP khuyến nghị thanh thiếu niên nên ngủ từ 8 đến 10 giờ ngủ mỗi đêm. Thời gian lên đại học thay đổi giờ giấc sinh hoạt có thể khiến thanh thiếu niên khó ngủ đủ giấc. Đồng hồ sinh học của họ khiến họ thức khuya hơn và ngủ lâu hơn. Điều này làm cho việc thức dậy sớm trở nên rất khó khăn.
Thanh niên 18 tuổi của bạn có thể quan tâm đến đạo đức. Con có thể đang tiếp tục đánh giá các giá trị của mình và cuộc sống mà con muốn sống khi trưởng thành.
Giai đoạn chuyển đổi từ trường trung học sang Đại học sẽ có rất nhiều vấn đề xảy ra. Thay đổi môi trường mới, cuộc sống mới, gặp gỡ những người bạn mới có thể làm con bạn có chút bối rối, lo sợ. Môi trường học ở Đại học cũng rất khác so với trung học. Con có thể không bắt kịp ngay từ đầu hoặc mải ngủ quên trên chiến thắng sau khi thi Đại học. Ngoài ra, có một số vấn đề như nếu sống xa gia đình, con có thể gặp lừa đảo, các hội đa cấp hay tuyên truyền phản động. Điều quan trọng là nói với con về sự cảnh giác trước những vấn đề này. Chọn bạn trên Đại học cũng rất quan trọng. Bạn xấu có thể dẫn dắt con vào con đường lạc lối hoặc lợi dụng làm điều không tốt.
Luôn cập nhật các ứng dụng mới nhất, các trang truyền thông xã hội và các thiết bị kỹ thuật số mà thanh thiếu niên đang sử dụng. Con của bạn sẽ không nghe những lời cảnh báo của bạn nếu chúng không được giáo dục về những rủi ro và mối nguy hiểm của công nghệ. Cộng đồng mạng hay những kẻ lạm dụng tình dục được đặt ra như một trong những rủi ro đáng tin cậy. Nhưng đó không phải là những mối đe dọa duy nhất đối với con của bạn. Mọi người có thể cố gắng để đánh cắp danh tính của chúng. Hoặc chúng có thể bị lôi kéo tham gia vào các trò gian lận hoặc hoạt động lừa đảo, mà không hề nhận ra. Vì vậy việc giáo dục con bạn về những mối nguy hiểm này rất quan trọng.
Việc quản lý hình ảnh cá nhân cũng rất quan trọng. Những bức ảnh chúng đăng, chia sẻ và nội dung chúng thích sẽ tạo ra một hồ sơ tồn tại vĩnh viễn về các hoạt động của chúng.
Khi nào cần quan tâm
Thay đổi khẩu vị, các vấn đề về hình ảnh cơ thể đang diễn ra, thay đổi hành vi, vấn đề học tập hoặc thay đổi thói quen về giấc ngủ có thể là dấu hiệu cho thấy con bạn đang gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần. Vấn đề lạm dụng chất gây nghiện cũng có thể trở thành một vấn đề ở độ tuổi này.
Cho con đến khám định kì hàng năm tại bệnh viện cho đến khi chúng 21 tuổi. Thể chất, mụn trứng cá, nhiễm trùng đường hô hấp, hen suyễn và các vấn đề về da là những lý do phổ biến mà tuổi vị thành niên hay phải gặp bác sĩ nhi khoa hàng năm. Hãy cho chúng nói chuyện riêng với bác sĩ, đó có thể là những câu hỏi về tình dục, bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục, rượu, ma túy hoặc các vấn đề nhạy cảm khác mà chúng cảm thấy không thoải mái khi có sự có mặt của cha mẹ.
Nếu bạn lo lắng về sự phát triển thể chất của con bạn, hãy khuyến khích con bạn nói chuyện với bác sĩ. Sắp xếp cuộc hẹn với bác sĩ và sẵn sàng đi cùng con đến cuộc hẹn để nói về bất kỳ mối quan tâm nào của bạn.
Dinh dưỡng cho con
Độ tuổi này trẻ cần khoảng 2600-2800calo/ ngày, tương đương với mức tiêu thụ của người lớn. Nếu hoạt động nhiều hơn 60 phút mỗi ngày có thể cần nhiều calo hơn và ngược lại để duy trì chỉ số sức khỏe (BMI).
Lúc này thiếu niên của bạn đã hoàn toàn có thể tự lo cho mình về vấn đề dinh dưỡng. Điều bạn cần làm là nhắc nhở con nhớ ăn đúng bữa và ăn đủ. Không nên kiêng khem quá mức hoặc ăn vặt quá nhiều dẫn đến không kiểm soát được cân nặng. Nếu con dị ứng thức ăn nào đó, hãy nhắc nhở con hỏi kỹ trước khi ăn ở những quán ăn bên ngoài.
Tóm lại
Mặc dù con bạn đã bước sang tuổi 18 nhưng công việc làm cha mẹ của bạn vẫn còn lâu mới kết thúc. Nhưng, bạn có thể sẽ thấy rằng mối quan hệ của bạn sẽ thay đổi. Thay vì là người giám sát nghiêm khác, bạn có thể đảm nhận nhiều hơn vai trò của người cố vấn và hướng dẫn.
Bạn có thể sẽ xem tuổi teen của mình trưởng thành hơn rất nhiều trong những năm tới. Trải nghiệm cuộc sống, cho dù đó là công việc, trường đại học hay quân đội, sẽ mang đến cho con bạn cơ hội để mài giũa những kỹ năng bạn đã dạy nó.
