Mười bảy tuổi, lúc này con bạn đã bước vào lớp 12. Trong khi nhiều học sinh 17 tuổi đang mong chờ một tương lai tươi sáng ngoài trường trung học thì những người khác lại cảm thấy sợ hãi khi chuẩn bị bước vào thế giới trưởng thành.
Và đối với cha mẹ, nuôi dạy một đứa trẻ 17 tuổi có thể hơi đáng sợ. Bạn đã dạy cho con bạn mọi thứ mà nó cần biết để trở thành một người trưởng thành có trách nhiệm chưa? Điều quan trọng là đánh giá sự phát triển của con và hỗ trợ con phù hợp trước khi con bước vào thế giới thực.
Xem thêm: 10 mẹo nuôi dạy trẻ vị thành niên thời kỳ từ 13 đến 18 tuổi
Mục lục
Phát triển thể chất
Hầu hết các thiếu niên sẽ phát triển đầy đủ vào ngày sinh thứ 17 của họ. Họ đã hoàn thành quá trình dậy thì và đạt đến chiều cao đầy đủ.
Các chàng trai có thể tiếp tục phát triển cơ bắp. Họ cũng có thể mọc nhiều râu và lông vùng dưới cánh tay và bộ phận sinh dục. Tiếng nói của các chàng trai có thể sẽ tiếp tục trầm xuống.
Các vấn đề về hình ảnh cơ thể là phổ biến ở độ tuổi này vì một số thanh thiếu niên không hài lòng với những thay đổi về thể chất đang xảy ra. Mụn trứng cá cũng có thể phổ biến với cả 2 giới. Thay đổi nội tiết trong cơ thể làm mụn trứng cá xuất hiện trong giai đoạn này.
Những dấu mốc quan trọng
- Đã đạt đến chiều cao đầy đủ hoặc sẽ tăng nhưng tốc độ chậm hơn hẳn
- Đã hoàn tất quá trình dậy thì
- Con trai có thể tiếp tục phát triển cơ bắp.
Mẹo nuôi dạy con
Nói chuyện với con bạn về vai trò của sức khỏe hơn là ngoại hình. Khuyến khích con chú trọng vào việc ăn thực phẩm bổ dưỡng, thay vì ăn kiêng hoặc nhịn ăn. Với các cô gái, ngoại hình rất quan trọng. Thay vì cấm đoán con, hãy tìm hiểu thế giới của con và phân tích cho con hiểu.
Nếu con bạn có vấn đề nặng về mụn trứng cá, hãy đưa con đi khám bác sĩ da liễu. Mặc cảm về ngoại hình có thể làm con thu mình ngại giao tiếp xã hội và ảnh hưởng tới việc học tập của trẻ.
Dạy con về cách vệ sinh thân thể cũng rất quan trọng, nhất là đối với các chàng trai mới lớn. Nói với con rằng giữ cơ thể thơm tho sạch sẽ và luyện tập thể thao sẽ tốt hơn sử dụng các loại thực phẩm chức năng tăng cân/ giảm cân.
Sự phát triển cảm xúc
17 tuổi là một mốc rất quan trọng cho nhiều thanh thiếu niên. Một số thiếu niên sẽ “cất cánh” trên con đường suôn sẻ đến tuổi trưởng thành. Họ ngày càng trở nên có trách nhiệm và trở nên độc lập.
Tuy nhiên, những người khác, dường như khá sợ hãi về thực tế của tuổi trưởng thành đang ập tới. Một số dường như bị mất tự tin và bối rối khi nghĩ về tương lai. Nhiều người có thể phải vật lộn với việc bài tập về nhà, công việc và trách nhiệm hàng ngày của họ và có thể cảm thấy sợ hãi khi trở thành người lớn. Đôi khi họ ước mình giống như Peter Pan, mãi mãi không bao giờ lớn.
Đối với hầu hết mọi thanh thiếu niên tuổi này, tâm trạng thường sẽ ổn định hơn so với những năm đầu tuổi dậy thi. Điều này là do sự thay đổi nội tiết tố ít hơn và cảm giác kiểm soát tăng lên.
Điều đó không có nghĩa là con bạn sẽ không phải đấu tranh với cảm xúc của mình khi con phải đối mặt với những vấn đề lớn. Có thể là bị người khác giới từ chối tình cảm, hồ sơ xin học bổng không được chấp nhận hay bất đồng với các bạn cùng lớp… những vấn đề dù to dù nhỏ cũng có thể làm tâm trạng của con bùng cháy bất cứ lúc nào.
Hầu hết những người 17 tuổi đều có mục tiêu. Họ bắt đầu tưởng tượng cuộc sống mà sau khi tốt nghiệp trường trung học.
Những dấu mốc quan trọng
- Thể hiện sự độc lập đối với cha mẹ
- Có khả năng phát triển các mối quan hệ thân mật hơn
- Suy nghĩ về tương lai
Mẹo nuôi dạy con
Cho phép con làm thêm, ở nhà một mình trong vài ngày chỉ là một vài bước để trở thành người lớn. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải định hướng con bạn nếu có những ý định hoặc hành vi không phù hợp.
Thay vì phán xét cấm con không được chơi với bạn này, không được yêu bạn kia, hãy ngồi xuống và tâm sự cùng con. Ép buộc con làm theo ý mình có thể gây ra sự chống đối mạnh mẽ hoặc chống đối ngầm từ con bạn. Tuy rằng giai đoạn bắt đầu dậy thì đã trôi qua, song con bạn vẫn có một phần “nổi loạn” nào đó bên trong. Đây là giai đoạn đầy lo lắng và hỗn loạn của trẻ.
Cũng không ít những thanh thiếu niên cảm thấy bối rối, lo lắng, hoang mang với bài vở trên lớp, với áp lực phải thi đỗ Đại học vào các trường top. Hãy chú ý đến những thay đổi trong hành vi, đặc biệt nếu con bạn có vẻ buồn bã hoặc chán nản và tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp nếu cần thiết.
Tương tác xã hội
Hầu hết những người 17 tuổi hình thành các mối quan hệ mạnh mẽ. Họ phát triển tình bạn thân thiết với một số người, có thể cùng giới hoặc khác giới.
Hầu hết những thanh thiếu niên 17 tuổi cho rằng điều quan trọng là cần tìm người sẻ chia đáng tin cậy. Khi họ hứa với bạn bè, họ muốn tôn trọng những cam kết của họ và ngược lại.
Con bạn có thể dành phần lớn thời gian rảnh của mình với bạn bè và khi con ở nhà, con có thể thích ở trong phòng một mình.
Mối quan hệ cha mẹ / thiếu niên có thể thay đổi một chút trong độ tuổi này. Đối với một số người, điều đó có thể là do ngày càng tự lập, nhưng đối với những người khác, giai đoạn nổi loạn mất dần và sẽ gắn bó thân thiết hơn với cha mẹ.
Những dấu mốc quan trọng
- Có vài người bạn thân thiết
- Muốn có vai trò lãnh đạo như người lớn
- Có thể thực hiện và giữ lời hứa như đã nói
Mẹo nuôi dạy con
Thiết lập các quy tắc rõ ràng về hẹn hò. Nói chuyện thường xuyên về các mối quan hệ lành mạnh, tình dục an toàn và hẹn hò với người khác giới.
Hãy dạy con luôn cẩn trọng: Khi phải đến 1 địa điểm chỉ nghe là thấy hoang vắng hoặc quá lạ tai hay đi ra ngoài lúc quá khuya…, việc đầu tiên là phải nghĩ đến những hiểm nguy có thể đến. Nếu rủ thêm 1, 2 người nữa đi cùng thì nguy hiểm giảm đi 1/2 thậm chí giảm đến 70 – 80%. Vì thế, luôn phải tự đăt câu hỏi xem nơi mình sắp đến sẽ thế nào. Chỉ một lần chủ quan có thể sẽ phải trả giá đắt nên luôn luôn cẩn trọng là điều quan trọng số 1.
Tập cách kêu cứu và thoát hiểm cho con. Dạy con các bài thoát hiểm ở trên mạng. Cách tập là cha mẹ và con sẽ nghĩ ra các hoàn cảnh có thể xảy ra và cùng cả nhà bàn cách thoát hiểm. Nếu là tình huống can thiệp cơ thể thì thậm chí cả nhà cùng tập các thao tác thoát hiểm. Nếu thành thạo các biện pháp thoát hiểm thì sẽ an toàn hơn.
Phát triển nhận thức
Ở tuổi 17, hầu hết thanh thiếu niên có kỹ năng tổ chức tốt. Nhiều thanh thiếu niên có thể thoải mái tham gia các hoạt động ngoại khóa, công việc parttime và vẫn hoàn thành bài vở trên trường
Mặc dù nhiều thanh thiếu niên 17 tuổi nghĩ rằng họ đã trưởng thành nhưng bộ não của họ vẫn chưa được phát triển đầy đủ. Vì vậy, mặc dù họ có thể có kỹ năng điều chỉnh cảm xúc và hành vi của mình, đôi khi họ vẫn có thể cư xử thiếu thận trọng.
Hầu hết những người 17 tuổi đang nghĩ về tương lai. Họ bắt đầu thiết lập nhiều kế hoạch cụ thể hơn cho cuộc sống sau trung học .
Trí thông minh đạt đỉnh ở độ tuổi này, điều đó có nghĩa là những thanh thiếu niên 17 tuổi có khả năng đối phó với các vấn đề và tình huống mới.
Hầu hết những người 17 tuổi có thể giao tiếp như người lớn. Tiếng lóng là phổ biến trong giới thanh thiếu niên. Từ lóng có thể có nhiều ý nghĩa hơn ngôn ngữ chính thức ở tuổi này.
Những dấu mốc quan trọng
- Có thể giao tiếp như người lớn
- Có khả năng sử dụng tiếng lóng
- Cải thiện khả năng đối phó với các vấn đề mới và các tình huống khác nhau
Mẹo nuôi dạy con
Khuyến khích 17 tuổi của bạn đọc sách hàng ngày, hàng tuần. Đọc có thể giúp tiếp tục xây dựng vốn từ vựng của một thiếu niên đồng thời cải thiện kỹ năng viết của họ. Không những thế, đọc sách còn mang đến những kiến thức bổ ích ngoài trường học, giúp con bạn phát triển cả nhận thức lẫn cảm xúc.
Giúp con bạn lên kế hoạch cho cuộc sống sau khi học trung học. Không có một con đường nào được đặt ra là cuộc sống tốt nhất dành cho thiếu niên, nhưng thiếu niên 17 tuổi của bạn có thể cần hỗ trợ trong việc tìm hiểu tất cả các lựa chọn, bao gồm hiểu bản chất phức tạp của cả việc học đại học và không học đại học sẽ ảnh hưởng đến tương lai của họ như thế nào.
Hoạt động vui chơi
Vui chơi của thanh thiếu niên 17 tuổi có thể liên quan đến việc đi ăn với một người bạn hoặc đi xem phim, shopping (với các bạn nữ) hay chơi thể thao, chơi điện tử (với các bạn nam). Nhiều người 17 tuổi tham gia vào các hoạt động giải trí tương tự như người lớn. Hầu hết trong số họ đã phát triển sở thích riêng vào thời gian rảnh rỗi.
Thể hiện sự quan tâm đến các hoạt động của con bạn. Bước vào thế giới tuổi teen để tìm hiểu về các trò chơi yêu thích của con hoặc nói về các môn thể thao mà con thích. Con bạn sẽ đánh giá cao sự quan tâm của bạn trong việc tìm hiểu về những điều con thích.
Các mốc quan trọng khác
Mười bảy tuổi là độ tuổi mà đa phần sẽ chuẩn bị bước vào Đại học. Đây là môi trường hoàn toàn khác với trung học. Hãy giúp con tìm hiểu về các trường đại học phù hợp với con, hỏi xem con muốn học gì, tương lai sẽ muốn làm gì. Bạn nên tìm hiểu cùng con qua internet, qua các buổi triển lãm trường hay đưa con đi tham quan các trường đại học.
Một số thanh thiếu niên có thể đang tham gia vào một số hành vi nguy hiểm hơn. Quan hệ tình dục không an toàn, ma túy và rượu có thể là một vài điều mà con bạn muốn thử. Tình dục là vấn đề nhạy ảm mà phần lớn phụ huynh đều không trực tiếp chia sẻ với con. Kết quả là có rất nhiều thiếu niên thiếu hiểu biết hoặc hiểu biết sai lệch về tình dục. Hãy nói với con về tình dục, về các biện pháp tránh thai an toàn, dạy con tự bảo vệ mình trước người khác giới hoặc người có ý định xấu nơi công cộng.
Dạy con tránh xa ma tuý là điều cực kỳ quan trọng. Hãy cho con biết, nếu dính vào ma túy sẽ không có đường thoát, vì thế con không bao giờ được phép thử ma túy dù chỉ một lần. Cho con thấy những bi kịch trong việc sử dụng ma túy như ma túy ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống, dùng ma túy là nguy hiểm và bất hợp pháp. Trang bị những kiến thức hữu ích này sẽ giúp con cảnh giác và tránh xa những cám dỗ từ các bạn bè xấu.
Và đối với một số thanh thiếu niên, tuổi 17 là lần đầu tiên họ trải qua một mối quan hệ lãng mạn nghiêm túc và có lẽ sẽ là vết thương lòng đầu tiên của họ. Nhiều người trong số họ có thể đấu tranh để đối phó với những vấn đề tình cảm này.
Khi nào cần đưa con đi khám
Nếu bạn lo sợ cho tương lai của con khi năm sau con sẽ bước sang một môi trường lớn thì bạn không hề cô đơn. Nhiều bậc cha mẹ không thể tưởng tượng được con họ có thể bước ra thế giới người lớn một cách độc lập.
Nhưng, thông thường, có rất nhiều sự tăng trưởng từ 17 đến 18 tuổi. Và trong năm đó, các thanh thiếu niên đã sẵn sàng để vào đại học hoặc đi làm.
Nếu con bạn dường như có những áp lực nặng nề trong học tập và thi cử, hãy nói chyện với giáo viên để tìm giải pháp. Nếu con có vấn đề trong tập trung hãy đưa con đi khám.
Bạn cũng nên quan tâm nếu bạn thấy những thay đổi lớn trong tâm trạng hoặc hành vi của con bạn. Điểm số bỗng dung tụt giảm, thay đổi thói quen ngủ hoặc thay đổi cân nặng hoặc sự thèm ăn chỉ là một vài triệu chứng có thể chỉ ra vấn đề sức khỏe tâm thần hoặc vấn đề tiềm ẩn khác.
Dinh dưỡng cho con
Để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng cho sự phát triển lứa tuổi này, trước hết là vấn đề năng lượng, phải đảm bảo từ 2100-2200 kcalo/ngày/nữ và 2100-2800 kcalo/ngày/nam tùy vào nhu cầu của con.
Để đáp ứng được nhu cầu, con cần ăn 3 bữa/ngày, ăn đủ no và đủ chất dinh dưỡng. Thanh thiếu niên là lứa tuổi đang học tập thi cử, nếu phải thức khuya học nhiều cần cho con ăn thêm bữa phụ như: sữa, hoa quả,… Một số cô gái thường ăn ít để giữ thân hình, vóc dáng và điều này làm hạn chế sự phát triển của trẻ, đồng thời có thể làm trẻ thiếu máu, ngất…
Để đáp ứng nhu cầu phát triển của cơ thể, thì nhu cầu về chất đạm của lứa tuổi này hết sức quan trọng, hàng ngày nhu cầu chất đạm khoảng 70 gam/nam và 60 gam/nữ. Chất đạm cần thiết cho tốc độ phát triển cho trẻ vị thành niên, vì chất đạm giúp tạo nên cấu trúc của tế bào, tạo nên các nội tiết tố và đáp ứng khả năng miễn dịch cơ thể. Nguồn đạm động vật cung cấp cho bữa ăn từ: thịt, cá, trứng, sữa, tôm, cua,… nguồn đạm thực vật từ đậu đỗ, vừng, lạc,…
Nhu cầu chất béo hàng ngày mà thanh thiếu niên cần là từ 40-50 gam, nguồn chất béo từ nguồn gốc động vật và thực vật với tỷ lệ cân đối là 70% và 30%. Chất béo là nguồn cung cấp năng lượng, giúp hòa tan và hấp thu các loại vitamin tan trong dầu: vitaminA, E, D, K.
Ngoài ra, các khoáng chất khác cũng cần được quan tâm:
Chất sắt
Sắt là thành phần của huyết sắc tố, tham gia vào quá trình vận chuyển oxy và là thành phần quan trọng của hemoglobin. Sắt trong cơ thể cùng với protein tạo thành huyết sắc tố (hemoglobin), vận chuyển oxy, CO2, phòng bệnh thiếu máu…Nam thanh niên nhu cầu sắt 12-18 mg/ngày, nữ cần 20 mg/ngày. Thức ăn giàu sắt có nguồn gốc từ động vật như: thịt bò, tiết bò, trứng gà, trứng vịt,…; có thể uống bổ sung thêm viên sắt hoặc viên đa vi chất hàng tuần.
Vitamin A
Cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển bình thường, tăng cường khả năng miễn dịch, giảm tỷ lệ nhiễm trùng và tử vong. Nhu cầu vitamin A của lứa tuổi này là 600 mcg/ngày.
Canxi
Rất cần thiết cho tuổi vị thành niên, vì giai đoạn này phát triển chiều cao vẫn tiếp tục, nhu cầu canxi nhiều, canxi cùng với photpho duy trì và hình thành bộ xương, răng vững chắc. Canxi có nhiều trong sữa, các loại thủy, hải sản.
Vitamin C
Giúp hấp thu và sử dụng sắt, canxi và axit folic. Ngoài ra, vitamin C còn có chức năng chống dị ứng, tăng khả năng miễn dịch, kích thích tạo dịch mật, bảo vệ thành mạch. Vitamin C có nhiều trong rau xanh, quả chín. Nhu cầu vitamin C tuổi vị thành niên là 65 mg/ngày.
Mỗi ngày, con nên duy trì thói quen uống đủ từ 1,8-2 lít nước để cung cấp nước cho cơ thể. Nếu con hay chơi thể thao thì bạn có thể khuyến khích con uống nước hoa quả, nước có bổ sung khoáng chất và điện giải. Mỗi ngày, con cũng nên dành ra khoảng 1 tiếng đồng hồ để tham gia các hoạt động ngoài trời như bơi lội, chơi bóng rổ, bóng chuyền, cầu lông… để cải thiện chiều cao rõ rệt.
Để tăng chiều cao khi đang ở trong tuổi 17, con còn nên chú ý tới thói quen ngủ nghỉ hàng ngày của mình. Một giấc ngủ đủ sẽ mang lại cảm giác thoải mái cho tinh thần, cung cấp năng lượng dồi dào cho cơ thể. Do đó, mỗi ngày, con nên bảo đảm ngủ đủ từ 7 – 8 tiếng để giúp các hormon tăng trưởng phát triển mạnh và giúp chiều cao cải thiện tối ưu.
Tóm lại
Tuổi 17 là giai đoạn nước rút để chuẩn bị các kỹ năng cần thiết cho con chuẩn bị bước vào cuộc sống mới. Con có thể gặp nhiều áp lực, từ bài vở, chuyện bạn bè cho đến chuyện tình cảm. Hãy đồng hành cùng với con, sẻ chia với con thay vì làm nặng thêm áp lực đối với con.
Ngoài ra, thể hiện sự thương yêu với con cái là điều không thể thiếu. Cách đơn giản nhất thể hiện sự thương yêu con cái là nói lời thương yêu và sự chăm sóc. Bằng cách nói khéo, cha mẹ khẳng định với con cái rằng thông điệp “Ba mẹ rất thương con” hay “Con là tất cả của bố mẹ” chính là tình thương đích thực của cha mẹ dành cho con trẻ.
Xem thêm: Thanh thiếu niên 18 tuổi: Sự phát triển, cách chăm sóc và nuôi dạy con
