Đau cánh tay được định nghĩa là sự khó chịu hoặc đau trải qua bất cứ nơi nào trên khắp cánh tay, có thể bao gồm đau ở cổ tay, khuỷu tay và vai. Đau cánh tay có thể xảy ra do một loạt các nguyên nhân khác nhau. Các nguyên nhân phổ biến nhất là chấn thương hoặc vận động cơ quá mức. Tùy thuộc vào nguyên nhân, cơn đau có thể bắt đầu đột ngột và biến mất hoặc nó có thể tăng dần.
Mục lục
Các triệu chứng xảy ra cùng với đau cánh tay
Các triệu chứng có thể đi kèm với đau cánh tay sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân. Các triệu chứng có thể xảy ra là:
- Đỏ da vùng cánh tay
- Cứng cơ
- Sưng
- Sưng hạch bạch huyết dưới cánh tay
Nguyên nhân đau cánh tay
Nguyên nhân gây đau cánh tay và các triệu chứng đi kèm có thể từ nhẹ đến nặng. Nguyên nhân có thể gây đau cánh tay bao gồm:
Dây thần kinh bị chèn ép
Dây thần kinh bị chèn ép xảy ra khi một dây thần kinh có quá nhiều áp lực xung quanh tác động lên, bao gồm:
- Xương
- Cơ bắp
- Sụn
- Gân
Các triệu chứng khác có thể bao gồm:
- Ngứa ran
- Tê
- Một cơn đau nhói
- Yếu cơ
Bong gân, viêm gân
Bong gân là tình trạng đứt hoặc rách dây chằng hoặc gân, và chúng là những chấn thương phổ biến.
Bạn có thể chăm sóc ở nhà đối với trường hợp bong gân nhẹ, nhưng các trường hợp nặng có thể sẽ cần phải phẫu thuật. Các triệu chứng phổ biến của bong gân bao gồm sưng, bầm tím và hạn chế vận động khớp.
Viêm gân là tình trạng các dây chằng bị viêm. Tình trạng này thường xảy ra ở vai, khuỷu tay và cổ tay. Viêm gân có thể thay đổi từ nhẹ đến nặng. Các triệu chứng khác bao gồm sưng nhẹ, đau và đau âm ỉ.
Hội chứng Rotato cuff
Hội chứng Rotator cuff là tình trạng xảy ra các khi các gân chóp xoay thỉnh thoảng bị mắc kẹt và đè nén trong khi vai chuyển động. Điều này gây tổn thương các dây chằng vai và bao hoạt dịch, dẫn đến đau khi bạn cử động vai.
Mỗi loại chấn thương chỏm xoay cụ thể sẽ có các triệu chứng và dấu hiệu riêng. Bạn có thể nghi ngờ mắc hội chứng Rotator cuff xoay nếu có:
- Đau cung vai hoặc có tiếng kêu lách cách khi cánh tay giơ cao qua vai hoặc khi cánh tay vòng qua đầu.
- Đau vai có thể lan từ chỏm vai đến khuỷu tay.
- Đau vai khi bạn nằm đè lên vai bị đau.
- Đau vai ở phần còn lại (với các chấn thương chỏm vai nặng hơn).
- Cơ vai yếu hoặc đau khi cố gắng với hoặc nhấc đồ vật.
- Đau vai khi đặt bàn tay ra sau lưng hoặc đầu.
- Đau vai khi cài dây an toàn.
Gãy xương
Xương gãy hoặc rạn có thể gây ra đau dữ dội, đau ở cánh tay. Gãy xương cánh tay là một hoặc nhiều xương của cánh tay bị nứt. Thông thường, một cánh tay bị gãy bao gồm một hoặc nhiều xương của cánh tay như xương trụ, xương quay và xương cánh tay.
Có nhiều yếu tố nguy cơ gây ra gãy xương cánh tay như:
- Một số môn thể thao. Bất kỳ môn thể thao nào liên quan đến tiếp xúc thân thể hoặc có nhiều nguy cơ bị ngã, bao gồm bóng đá, bóng bầu dục, thể dục dụng cụ, trượt tuyết và trượt ván, đều làm tăng nguy cơ bị gãy xương cánh tay.
- Các bất thường về xương. Các tình trạng làm suy yếu xương như loãng xương và khối u xương, làm tăng nguy cơ gãy xương cánh tay. Loại gãy này được gọi là gãy xương bệnh lý.
Bạn có thể nghe thấy tiếng tách khi nghe thấy xương gãy. Các triệu chứng bao gồm:
- Tiếng gãy răng rắc hoặc nứt
- Đau nhức trong xương cánh tay, có thể tăng khi chuyển động
- Sưng
- Bầm tím
- Biến dạng như cánh tay hoặc cổ tay cong lại
- Không thể xoay cánh tay để lật lòng bàn tay sấp hoặc ngửa.
Khía cạnh quan trọng nhất của sơ cứu là cố định cánh tay. Cố định bằng cách sử dụng một chiếc khăn như một băng đeo. Đặt nó dưới cánh tay và sau đó quàng quanh cổ. Một cách tiếp cận thay thế để giữ cho cánh tay không di chuyển là định vị với một tờ báo cuộn lại, buộc dọc theo vùng bị sưng và để giữ nó đúng vị trí.
Bạn cũng có thể chườm đá lạnh cho khu vực bị thương. Cách này có thể giúp giảm đau và sưng. Đặt đá trong một cái túi và để nó trên cánh tay trong vòng 20–30 phút mỗi lần. Nên đặt một chiếc khăn bao quanh túi nước đá hoặc giữa túi nước đá và da để bảo vệ da khỏi bị quá lạnh. Bạn không bao giờ đặt đá trực tiếp lên da.
Điều quan trọng nhất của việc điều trị gãy xương là xác định xem loại gãy xương nào có thể được điều trị bằng cách chăm sóc ngoại trú và loại nào cần phải nhập viện.
Viêm khớp dạng thấp
Bệnh viêm khớp dạng thấp hay còn gọi là bệnh viêm đa khớp dạng thấp. Bệnh gây viêm (đỏ, sưng) dẫn đến đau, xơ cứng và sưng khớp, phần lớn là khớp tay, khớp lưng, khớp bàn chân và khớp gối. Bệnh gây ra do tình trạng rối loạn tự miễn của cơ thể. Viêm cũng xuất hiện ở các bộ phận khác của cơ thể như phổi, mắt, tim, mạch máu, da và dây thần kinh nhưng khá hiếm.
Viêm khớp dạng thấp thường xảy ra khi hệ thống miễn dịch của bạn tấn công các bao hoạt dịch – màng bao quanh khớp của bạn. Kết quả là gây ra tình trạng viêm nhiễm và cuối cùng có thể phá hủy sụn và xương bên trong khớp. Ngoài ra các gân và dây chằng giữ các khớp với nhau cũng bị giãn và suy yếu khiến cho khớp bị biến dạng và mất tính liên kết.
Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa biết được điều gì gây ra tình trạng rối loạn miễn dịch này. Tuy nhiên, yếu tố di truyền có thể có liên quan vì một số gen mặc dù không trực tiếp gây ra bệnh nhưng có thể khiến bạn nhạy cảm hơn với các yếu tố môi trường, chẳng hạn như nhiễm một số vi khuẩn hoặc virus nhất định và từ đó có thể làm khởi phát bệnh.
Những yếu tố khiến nguy cơ mắc bệnh viêm khớp dạng thấp bao gồm:
- Giới tính: phụ nữ có nhiều khả năng phát triển bệnh viêm khớp dạng thấp cao hơn nam giới
- Tuổi tác: viêm khớp dạng thấp có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất bắt đầu trong độ tuổi từ 40 đến 60 tuổi
- Di truyền: nếu một thành viên của gia đình bạn có viêm khớp dạng thấp, bạn có thể làm tăng nguy cơ của bệnh.
Các triệu chứng thường gặp bao gồm: Triệu chứng phổ biến của viêm khớp dạng thấp phần lớn là đau khớp và xơ cứng khớp, nặng nhất vào buổi sáng sau khi thức dậy hoặc sau khi ngồi bất động trong khoảng thời gian dài. Tình trạng xơ cứng khớp thường đỡ hơn khi bạn cử động. Triệu chứng này thường xuất hiện đột ngột và nhanh hết.
Những triệu chứng khác bao gồm: bỏng hoặc ngứa mắt, mệt mỏi, nổi nhọt ở chân, chán ăn, ngứa ran và tê, nhịp thở ngắn, nốt sần da, yếu và sốt cao. Khớp có thể bị đỏ, sưng tấy, nóng, mềm và biến dạng.
Đau thắt ngực
Đau thắt ngực là tình trạng đau ngực gây ra bởi động mạch vành bị hẹp vì tắc nghẽn hoặc co thắt. Lượng máu để nuôi tim không đủ, dẫn đến tình trạng tim bị thiếu oxy để bơm máu. Cơn đau thắt ngực có thể là dấu hiệu của một căn bệnh về tim nghiêm trọng nào đó cần được lưu ý ngay lập tức.
Có rất nhiều yếu tố có thể khiến bạn tăng nguy cơ mắc bệnh đau thắt ngực, bao gồm:
- Hay căng thẳng, gặp áp lực trong công việc và cuộc sống
- Có tuổi tác cao
- Cao huyết áp
- Nồng độ chất béo trung tính (triglyceride) hoặc cholesterol trong máu cao
- Có người trong gia đình bị mắc bệnh mạch vành hay nhồi máu cơ tim
- Hút thuốc: việc hút và tiếp xúc với khói thuốc trong thời gian dài sẽ phá hủy các động mạch của cơ thể, trong đó có những động mạch dẫn đến tim, khiến các mảng bám cholesterol tích tụ và làm tắc nghẽn dòng chảy của máu
- Bị tiểu đường: Cơ thể của người bị tiểu đường không thể tự sản sinh ra đủ Insulin là một hormone do tuyến tụy tiết ra giúp cơ thể chuyển hóa glucose thành năng lượng. Ngoài ra, tiểu đường còn làm gia tăng nguy cơ bệnh mạch vành, dẫn đến đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim, đồng thời làm tăng khả năngxơ vữa động mạch và tăng nồng độ cholesterol máu
- Béo phì và ít vận động: Nếu bạn béo phì, tim bạn sẽ phải hoạt động vất vả để cung cấp máu đến các mô thừ Việc bạn ít tập thể dục sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc các chứng bệnh như tăng huyết áp, đái tháo đường… gián tiếp dẫn đến đau thắt ngực.
Đau và có cảm giác khó chịu là những triệu chứng ban đầu của bệnh đau thắt ngực. Cơn đau có thể bắt đầu ở ngực và thỉnh thoảng lan đến lưng, cổ, vai trái và cả xuống cánh tay (đặc biệt là cánh tay trái). Đôi lúc người bệnh có thể có các triệu chứng như ợ nóng hoặc khó tiêu.
Cơn đau thắt ngực có thể kèm theo các triệu chứng mổ hôi, buồn nôn, ngất xỉu, kiệt sức, choáng váng, khó thở.
Ngoài ra, triệu chứng của bệnh còn tùy thuộc vào loại đau thắt ngực mà bạn mắc phải. Có 3 loại đau thắt ngực kèm theo các triệu chứng như sau:
Đau thắt ngực ổn định
- Xảy ra khi người bệnh vận động quá sức dẫn đến tim đập nhanh hơn bình thường
- Cơn đau thường có thể cảm nhận trước được và diễn ra trong thời gian ngắn (khoảng 5 phút)
- Cảm giác ợ nóng hoặc khó tiêu
- Cơn đau ngực có thể lan tỏa đến tay, lưng hoặc các bộ phận khác của cơ thể.
Đau thắt ngực không ổn định
- Cơn đau thường xuất hiện lúc nửa đêm khi bạn đang ngủ hoặc khi bạn đang nghỉ ngơi
- Cơn đau thường đến một cách đột ngột
- Thường cơn đau sẽ kéo dài đến 30 phút
- Theo thời gian, nếu không được chữa trị cơn đau sẽ trở nên nghiêm trọng hơn và có thể là dấu hiệu của bệnh tim mạch.
Đau thắt ngực mao mạch (Đau thắt ngực vi mạch)
- Cơn đau thường trầm trọng và kéo dài hơn các cơn đau thắt ngực khác
- Thường kèm theo những triệu chứng thở gấp, khó ngủ, mệt mỏi
- Cơn đau thường xuyên xảy ra trong các hoạt động thường ngày và khi bạn cảm thấy căng thẳng.
- Nếu cơn đau ngực của bạn kéo dài và không dứt ngay cả khi bạn đã nghỉ ngơi và dùng thuốc điều trị đau thắt ngực, nó có thể là dấu hiệu của chứng nhồi máu cơ tim, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức hoặc đến ngay bệnh viện gần nhất.
Nhồi máu cơ tim
Các cơn nhồi máu cơ tim xảy ra khi máu không thể đến tim do tắc nghẽn, cắt đứt nguồn cung cấp oxy của tim. Điều này có thể khiến các phần của cơ tim bị chết nếu oxy không trở lại nhanh chóng. Khi bị nhồi máu cơ tim, bạn có thể bị:
- Đau ở một hoặc cả hai cánh tay
- Khó thở
- Đau ở nơi khác trên cơ thể của bạn
- Buồn nôn
- Mồ hôi lạnh
- Đau ngực
- Chóng mặt
Hãy gọi cấp cứu 115 ngay khi bạn có các triệu chứng trên.
Chẩn đoán đau cánh tay
Trước tiên, bác sĩ sẽ cần chẩn đoán nguyên nhân cơ bản của cơn đau để điều trị. Đầu tiên bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tiền sử và bệnh sử của bạn, hỏi bạn về hoạt động, các chấn thương tiềm ẩn và các triệu chứng. Dựa trên các triệu chứng của bạn, các phương pháp sau đây có thể giúp bác sĩ chẩn đoán:
Bác sĩ có thể yêu cầu bạn nâng cánh tay của bạn hoặc thực hiện các chuyển động đơn giản khác để đánh giá phạm vi chuyển động của cánh tay. Điều này có thể giúp bác sĩ xác định vị trí và nguyên nhân gây thương tích hoặc đau đớn.
Xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện một số tình trạng có thể gây đau cánh tay, chẳng hạn như bệnh tiểu đường hoặc một số yếu tố gây viêm khớp.
X-quang có thể giúp bác sĩ chẩn đoán xương gãy hoặc rạn nứt.
Nếu bác sĩ nghĩ rằng đau cánh tay có liên quan đến các biến chứng tim mạch tiềm ẩn, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm liên quan đến tim như siêu âm tim để đánh giá chức năng, hình thái của tim và đánh giá lưu lượng máu qua tim của bạn.
Siêu âm sử dụng sóng âm thanh tần số cao để có được hình ảnh bên trong cơ thể, và có thể giúp bác sĩ phát hiện các vấn đề với khớp, dây chằng và gân.
Bác sĩ có thể sử dụng MRI và CT scan để có được hình ảnh chi tiết hơn về mô mềm và xương. Điều này có thể giúp họ phát hiện vấn đề.
Khi nào đau cánh tay là một trường hợp khẩn cấp?
Hầu hết các cơn đau cánh tay không phải là dấu hiệu của một cấp cứu y tế. Trong nhiều trường hợp, bạn có thể điều trị đau cánh tay bằng các biện pháp khắc phục tại nhà. Tuy nhiên, bạn nên đi cấp cứu trong một số trường hợp.
Bạn nên gọi 115 hoặc đến phòng cấp cứu gần nhất nếu bạn nghi ngờ rằng gãy xương, nhồi máu cơ tim hoặc bệnh tim khác đang gây đau cánh tay.
Các triệu chứng khác của gãy tay bao gồm:
- Đau dữ dội
- Dị dạng có thể nhìn thấy, như cánh tay hoặc cổ tay thò ra một góc xương
- Không thể uốn cong hoặc lật cánh tay, bàn tay hoặc ngón tay
Các triệu chứng khác của cơn đau tim bao gồm:
- Đau hoặc cảm giác tức nặng đè ở ngực
- Đau ở lưng, cổ hoặc trên cơ thể
- Chóng mặt
- Buồn nôn
- Khó thở
Gọi 115 ngay nếu bạn có triệu chứng đau tim.
Điều trị đau cánh tay
Phương pháp điều trị đau cánh tay sẽ khác nhau tùy theo nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của đau cánh tay.
Một số phương pháp điều trị đau cánh tay bao gồm những điều sau đây:
- Trong một số trường hợp, đau ở cánh tay có thể đủ nghiêm trọng mà bác sĩ sẽ kê toa thuốc giảm đau.
- Đối với cơn đau do viêm, các thuốc chống viêm như corticosteroid có thể giúp giảm nguyên nhân cơ bản và các cơn đau tiếp theo. Thuốc uống, thuốc tiêm và thuốc tiêm tĩnh mạch có thể hỗ trợ.
- Bạn có thể cần điều trị một số cơn đau cánh tay bằng vật lý trị liệu, đặc biệt là khi hạn chế tầm vận động của cánh tay.
Trong trường hợp nghiêm trọng của đau cánh tay, phẫu thuật có thể là cần thiết. Ví dụ, một bác sĩ phẫu thuật có thể giúp sửa chữa dây chằng bị rách hoặc gãy xương.
Với các trường hợp đau thắt ngực, mục tiêu của việc điều trị là cải thiện lưu lượng máu nuôi tim và cải thiện khả năng hoạt động của tim. Phương pháp trị liệu đầu tiên là bạn hãy tạm gác công việc lại một bên và dành nhiều thời gian hơn để nghỉ ngơi. Ngoài ra, đau thắt ngực có thể được điều trị bằng thuốc. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc Aspirin làm giảm đông máu hoặc tiến hành dẫn xuất Nitrate như Nitroglycerin nhằm mở rộng tạm thời các mạch máu bị hẹp để cải thiện dòng chảy của máu qua tim. Một số các thuốc khác như thuốc ức chế beta có tác dụng làm chậm nhịp tim một cách ổn định và thư giãn cơ tim. Một số loại thuốc được sử dụng để điều trị những bệnh như tăng huyết áp, loạn nhịp, tiểu đường hoặc nồng độ cholesterol cao trong máu cũng được dùng trị đau thắt ngực.
Nếu thuốc không có tác dụng, bạn cần phải điều trị bằng phẫu thuật. Thông thường, phương thức giảm đau thắt ngực là nong (đưa một ống thông nhỏ có bóng ở đầu được vào mạch vành và bơm lên để nong rộng chỗ bị hẹp hay bị tắc) và đặt stent mạch vành (là một cấu trúc lưới bằng thép không gỉ hình ống nhỏ, nó được đặt trong động mạch để giữ cho mạch máu mở thông và cho phép dòng máu chảy qua). Một phương án khác cho các trường hợp bị tắc nghẽn mạch máu trầm trọng là thực hiện phẫu thuật bắc cầu mạch vành (CABG).
Biện pháp khắc phục tại nhà
Ngoài các loại thuốc bác sĩ có thể kê toa cho đau cánh tay, bạn có thể sử dụng nhiều phương pháp điều trị tại nhà.
Ví dụ về các biện pháp khắc phục tại nhà cho đau cánh tay bao gồm:
Nghỉ ngơi
Đôi khi, tất cả những gì cơ thể cần chỉ là nghỉ ngơi. Nghỉ ngơi, tránh mang vác nặng và tránh tập thể dục nặng.
Chườm lạnh
Chườm lạnh thường có thể giúp giảm sưng và viêm. Sử dụng một túi nước đá , được phủ trong một chiếc khăn, trong 20 phút tại khu vực cánh tay bị ảnh hưởng. Đợi ít nhất một giờ giữa các lần chườm tiếp theo.
Thuốc giảm đau không kê đơn (OTC)
Nếu bạn không muốn đi khám bác sĩ và cơn đau của bạn là nhẹ, thuốc giảm đau OTC như aspirin hoặc ibuprofen có thể giúp điều trị sự khó chịu của bạn. Đừng sử dụng các loại thuốc này lâu hơn so với liều mà nhà sản xuất đề nghị.
Cố định
Quấn vùng bị ảnh hưởng bằng băng thun hoặc nẹp có thể giúp giảm sưng và ngăn cử động của cánh tay, có thể hỗ trợ phục hồi nhanh hơn.
Giữ cánh tay của bạn nâng cao để giúp giảm sưng và đau.
Nếu bất kỳ biện pháp nào làm cho cơn đau của bạn tồi tệ hơn, hãy dừng điều trị tại nhà ngay lập tức và tham khảo ý kiến bác sĩ.
Ngăn ngừa đau cánh tay
Trong nhiều trường hợp, đau cánh tay xảy ra do một chấn thương hoặc điều kiên nào đóv có thể phòng ngừa được. Bạn có thể làm như sau để ngăn ngừa chấn thương và đau cánh tay:
- Giãn cơ thường xuyên, đặc biệt là trước khi tập thể dục.
- Hãy chắc chắn rằng bạn đang tập thể dục đúng cách, hiệu quả và không gây tổn thương cho cơ thể.
- Mặc đồ bảo hộ khi chơi thể thao.
- Giữ dáng, giữ cơ thể khỏe mạnh.
- Nâng đồ cẩn thận.
Nếu đã cố gắng hết sức, bạn vẫn bị đau cánh tay kéo dài hoặc cản trở thói quen hàng ngày, hãy đi khám bác sĩ. Họ có thể xác định nguyên nhân và cung cấp cho bạn các lựa chọn điều trị.
