Tất cả mọi điều bạn cần biết về bệnh Tăng huyết áp

Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn tất cả những kiến thức mới nhất, dễ hiểu và dễ áp dụng nhất về bệnh Tăng huyết áp.

Menu truy cập nhanh nội dung bài viết:

Huyết áp cao là gì?

Huyết áp cao hoặc tăng huyết áp, xảy ra khi huyết áp của bạn tăng lên cao hơn so với mức bình thường. Chỉ số huyết áp của bạn thể hiện qua: Lưu lượng máu đi qua mạch và sức cản của mạch máu lên dòng máu khi được tim bơm đi khắp cơ thể.

Động mạch hẹp làm tăng sức cản lên dòng máu. Động mạch càng hẹp thì huyết áp càng cao. Về lâu dài, áp lực gia tăng có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe, bao gồm bệnh tim.

Tăng huyết áp khá phổ biến. Tăng huyết áp thường phát triển trong một vài năm. Thông thường, bạn không nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào. Nhưng ngay cả khi không có triệu chứng, huyết áp cao có thể gây tổn hại cho các mạch máu và các cơ quan của bạn, đặc biệt là não, tim, mắt và thận.

Phát hiện sớm là điều rất quan trọng. Theo dõi các chỉ số huyết áp thường xuyên có thể giúp bạn và bác sĩ của bạn nhận thấy bất kỳ sự thay đổi nào. Nếu huyết áp của bạn tăng lên, bác sỹ có thể sẽ cần kiểm tra lại nhiều lần sau đó để xem nó có hạ xuống không hay vẫn tăng như vậy.

Điều trị tăng huyết áp bao gồm cả dùng thuốc theo đơn và thay đổi lối sống lành mạnh. Nếu tình trạng không được điều trị, nó có thể dẫn đến các vấn đề về sức khỏe, bao gồm bệnh tim và đột quỵ

Triệu chứng của tăng huyết áp là gì?

Tăng huyết áp nói chung là một tình trạng thầm lặng. Đại đa số mọi người sẽ không gặp bất kỳ triệu chứng bất thường nào. Nó có thể mất nhiều năm hoặc thậm chí nhiều thập kỷ để đạt đến mức độ đủ nghiêm trọng để thể hiện ra bên ngoài bằng các triệu chứng nghiêm trọng. Thậm chí sau đó, những triệu chứng này có thể là do các vấn đề khác.

Các triệu chứng của tăng huyết áp nặng có thể bao gồm:

• Nhức đầu
• Khó thở
• Chảy máu cam
• Đỏ bừng mặt
• Chóng mặt
• Tức ngực
• Có máu trong nước tiểu

Chúng không xảy ra ở tất cả mọi người bị tăng huyết áp, nhưng nếu bạn gặp một hoặc nhiều triệu chứng này bạn cần đi khám bác sĩ ngay.

Cách tốt nhất để phát hiện sớm tăng huyết áp là kiểm tra chỉ số huyết áp một cách thường xuyên, hầu hết mọi cơ sở y tế đều có thể kiểm tra chỉ số này cho bạn. Mình khuyên bạn nên kiểm tra chỉ số này ít nhất 2 lần mỗi năm để có thể phát hiện bệnh một cách sớm nhất!

Nguyên nhân gây huyết áp cao?

Có hai loại tăng huyết áp. Mỗi loại có một nguyên nhân khác nhau.

Tăng huyết áp nguyên phát

Loại tăng huyết áp này phát triển theo thời gian mà không có nguyên nhân cụ thể. Hầu hết các bệnh nhân tăng huyết áp thuộc loại này.

Các nhà nghiên cứu vẫn chưa hiểu rõ cơ chế nào gây huyết áp tăng nguyên phát. Một sự kết hợp của nhiều yếu tố có thể là nguyên nhân dẫn đến nó. Những yếu tố này bao gồm:

• Gen : Một số người dễ mắc bệnh cao huyết áp di truyền. Điều này có thể là do đột biến gen hoặc bất thường về di truyền được thừa kế từ cha mẹ của bạn.
• Thay đổi về thể chất : Nếu một cơ quan nào đó trong cơ thể bạn thay đổi, bạn có thể bắt đầu gặp phải các vấn đề trong cơ thể. Huyết áp cao có thể là một trong những vấn đề đó. Ví dụ, những thay đổi trong chức năng thận của bạn do lão hóa có thể làm rối loạn sự cân bằng tự nhiên của muối và chất lỏng. Sự thay đổi này có thể làm tăng huyết áp của cơ thể.
• Môi trường : Theo thời gian, lối sống không lành mạnh như thiếu hoạt động thể chất và chế độ ăn uống kém có thể làm ảnh hưởng đến cơ thể bạn. Lựa chọn lối sống dẫn đến thừa cân hoặc béo phì có thể làm tăng nguy cơ bị cao huyết áp.

Tăng huyết áp thứ phát

Tăng huyết áp thứ phát thường xảy ra nhanh và có thể trở nên nghiêm trọng hơn tăng huyết áp nguyên phát. Một số điều kiện có thể gây tăng huyết áp thứ phát bao gồm:

• Bệnh thận
• Khó thở khi ngủ
• Dị tật tim bẩm sinh
• Vấn đề với tuyến giáp của bạn
• Tác dụng phụ của thuốc
• Sử dụng ma túy
• Lạm dụng rượu
• Vấn đề tại tuyến thượng thận
• Một số khối u nội tiết

Chẩn đoán tăng huyết áp

Chẩn đoán tăng huyết áp cũng đơn giản như việc đọc huyết áp. Hầu hết tất cả các cơ sở khám chữa bệnh đều coi việc kiểm tra huyết áp là một phần tất yếu của cuộc thăm khám, nếu bạn không được kiểm tra huyết áp khi đi khám hãy mạnh dạn yêu cầu nó!

Nếu huyết áp của bạn tăng lên, bác sĩ có thể sẽ cần phải kiểm tra nó vài lần hoặc thậm chí là theo dõi trong vài ngày tiếp theo đó. Một chẩn đoán tăng huyết áp hiếm khi được đưa ra chỉ sau một lần đọc kết quả. Bác sĩ của bạn cần phải khẳng định được rằng đây là một tình trạng duy trì liên tục. Đó là bởi vì sự căng thẳng, mới vận động mạnh đều có thể làm huyết áp tăng lên. Ngoài ra, mức huyết áp còn thay đổi suốt cả ngày.

Nếu huyết áp của bạn vẫn còn cao, bác sĩ của bạn có thể sẽ tiến hành nhiều xét nghiệm hơn để tìm nguyên nhân và biến chứng nếu có. Các xét nghiệm này có thể bao gồm:

• Xét nghiệm nước tiểu
• Kiểm tra cholesterol và các xét nghiệm máu khác
• Kiểm tra hoạt động điện tim của bạn bằng điện tâm đồ (ECG)
• Siêu âm tim hoặc thận của bạn

Nhưng xét nghiệm này có thể giúp bác sĩ tìm ra nguyên nhân gây tăng huyết áp và cả những biến chứng có thể có của bệnh.

Trong thời gian này, bác sĩ của bạn có thể bắt đầu điều trị tăng huyết áp cho bạn. Điều trị sớm có thể làm giảm nguy cơ tổn thương lâu dài.

Thế nào là chỉ số huyết áp cao?

Có hai con số tạo ra huyết áp :

• Áp suất tâm thu: Đây là số đầu tiên hoặc cao hơn. Nó cho thấy áp lực trong động mạch của bạn khi tim đập và bơm máu.
• Áp suất tâm trương: Đây là số thứ hai hoặc thấp hơn. Nó cho thấy áp lực trong động mạch của bạn khi tim giãn trong giữa nhịp đập.

Năm mức cao huyết áp dành cho người lớn

• Khỏe mạnh: Huyết áp dưới 120/80 milimét thủy ngân (mm Hg).
• Tiền tăng huyết áp: Số tâm thu là từ 120 đến 129 mm Hg, và số tâm trương dưới 80 mm Hg. Trong giai đoạn này bác sĩ thường không điều bằng thuốc. Thay vào đó, bác sĩ của bạn có thể khuyến khích những thay đổi lối sống để giúp giảm chỉ số huyết áp của bạn.
• Tăng huyết áp giai đoạn 1: Số tâm thu là từ 130 đến 139 mm Hg hoặc số tâm trương là từ 80 đến 89 mm Hg.
• Tăng huyết áp giai đoạn 2: Số tâm thu là 140 mm Hg hoặc cao hơn, hoặc số tâm trương là 90 mm Hg hoặc cao hơn.
• “Cuộc khủng hoảng tăng huyết áp”: Số tâm thu là trên 180 mm Hg, hoặc số lượng tâm trương trên 120 mm Hg. Huyết áp trong phạm vi này đòi hỏi sự chăm sóc y tế khẩn cấp. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào như đau ngực, nhức đầu, khó thở hoặc thay đổi thị giác xảy ra khi huyết áp cao, cần phải chăm sóc y tế trong phòng cấp cứu.

Các chỉ số huyết áp khác nhau theo từng lứa tuổi, hãy hỏi bác sĩ của bạn nếu muốn biết thông tin cụ thể về chỉ số huyết áp bình thường của con bạn.

Lựa chọn phương pháp điều trị cao huyết áp

Có một số yếu tố giúp bác sĩ xác định phương pháp điều trị tốt nhất cho bạn. Những yếu tố này bao gồm loại tăng huyết áp bạn có và nguyên nhân nào đã được xác định.

Điều trị tăng huyết áp nguyên phát

Nếu bác sĩ chẩn đoán bạn bị tăng huyết áp nguyên phát, thay đổi lối sống có thể giúp giảm huyết áp của bạn. Nếu thay đổi lối sống là không đủ hoặc nếu phương pháp này không đem lại hiệu quả như mong muốn bác sĩ có thể sẽ phải kê đơn thuốc cho bạn sử dụng hàng ngày.

Điều trị tăng huyết áp thứ phát

Tăng huyết áp thứ phát thường sẽ có nguyên nhân rõ ràng, bác sĩ của bạn sẽ căn cứ vào nguyên nhân để đưa ra phương hướng điều trị phù hợp nhất. Thường sau khi giải quyết được nguyên nhân chỉ số huyết áp sẽ giảm xuống. Ví dụ: Bạn đang sử dụng một loại thuốc có tác dụng phụ là gây tăng huyết áp, bác sĩ sẽ xem xét đổi sang loại thuốc khác cùng tác dụng mà không làm huyết áp tăng cao

Trong một số trường hợp mặc dù nguyên nhân đã được giải quyết nhưng chỉ số huyết áp vẫn cao dai dẳng, lúc này bác sĩ sẽ cần tư vấn cho bạn một lối sống hợp lý hay thậm chí là kê đơn thuốc cho bạn dùng hàng ngày

Bạn cũng cần lưu ý rằng: Kế hoạch điều trị tăng huyết áp cần được thay đổi tùy theo tình trạng bệnh, chính vì vậy phương pháp điều trị ban đầu có thể sẽ không còn hiệu quả theo thời gian. Bạn cần đến khám định kỳ để bác sĩ kiểm tra và đưa ra phương án điều trị hiệu quả nhất!

Thuốc điều trị huyết áp cao

Bạn có thể cần phải thử các loại thuốc khác nhau cho đến khi bạn tìm thấy một hoặc một sự kết hợp của các loại thuốc có hiệu quả với bạn.

Một số loại thuốc được sử dụng để điều trị tăng huyết áp:

• Chẹn Beta: Chẹn Beta làm cho tim của bạn đập chậm hơn và ít lực hơn. Điều này làm giảm lượng máu được bơm qua các động mạch từ đó giúp làm giảm huyết áp.
• Thuốc lợi tiểu: Lượng natri cao và chất lỏng dư thừa trong cơ thể có thể làm tăng huyết áp. Thuốc lợi tiểu, giúp thận của bạn loại bỏ natri thừa khỏi cơ thể. Khi đó natri, chất lỏng dư thừa trong máu di chuyển vào nước tiểu, giúp giảm huyết áp.
• Chất ức chế ACE: Angiotensin là một loại hóa chất gây ra tình trạng thu hẹp mạch máu và thành động mạch. Các chất ức chế ACE (thuốc ức chế men chuyển angiotensin) ngăn cơ thể sản sinh ra nhiều chất hóa học này. Điều này giúp các mạch máu thư giãn và giảm huyết áp.
• Thuốc ức chế thụ thể angiotensin II (ARBs): Trong khi các chất ức chế ACE nhằm ngăn chặn việc tạo ra angiotensin, các ARB chặn angiotensin không liên kết với các thụ thể. Nếu không có hóa chất, mạch máu sẽ không thắt chặt. Điều đó giúp thư giãn các mạch máu và hạ huyết áp.
• Thuốc chẹn kênh canxi: Những loại thuốc này ngăn chặn một số canxi xâm nhập vào cơ tim của tim. Điều này dẫn đến nhịp tim yếu hơn và huyết áp thấp hơn. Những loại thuốc này cũng hoạt động trong các mạch máu, khiến chúng thư giãn và hạ huyết áp.
• Thuốc chủ vận Alpha-2: Loại thuốc này thay đổi các xung thần kinh khiến cho mạch máu giãn ra. Điều này giúp các mạch máu thư giãn, làm giảm huyết áp

Biện pháp khắc phục cao huyết áp

Thay đổi lối sống lành mạnh có thể giúp bạn kiểm soát các yếu tố gây tăng huyết áp. Dưới đây là một số biện pháp khắc phục tại nhà phổ biến nhất.

Phát triển một chế độ ăn uống lành mạnh

Chế độ ăn uống lành mạnh cho tim là yếu tố quan trọng giúp giảm huyết áp. Nó cũng rất quan trọng trong việc kiểm soát các biến chứng của tăng huyết áp.

Chế độ ăn uống lành mạnh cho tim tập trung vào các loại thực phẩm sau:

• Trái cây
• Rau xanh
• Các loại ngũ cốc
• Protein nạc như cá

Tăng cường hoạt động thể chất

Tập thể dục một cách đều đặn và thường xuyên rất có lợi cho sức khỏe: Nó giúp bạn tránh căng thẳng, tránh tăng cân, tăng cường sức bền của hệ tim mạch, giúp hạ huyết áp một cách tự nhiên

Tốt nhất bạn nên có khoảng 150 phút tập thể dục vừa phải mỗi tuần, tức là khoảng 30 phút mỗi ngày trong 5 ngày mỗi tuần.

Duy trì cân nặng ở mức lý tưởng

Nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, giảm cân thông qua chế độ ăn uống lành mạnh cho tim và tăng hoạt động thể chất có thể giúp hạ huyết áp.

Tránh căng thẳng

Tập thể dục là một cách tuyệt vời để tránh căng thẳng. Tuy nhiên cũng còn rất nhiều cách khác giúp bạn tránh căng thẳng, ví dụ:

• Thiền
• Tập hít thở sâu
• Xoa bóp, bấm huyệt
• Tập Yoga hoặc thái cực quyền

Đây là tất cả các cách giúp giảm stress đã được chứng minh. Ngủ đủ giấc cũng có thể giúp giảm mức độ căng thẳng.

Áp dụng lối sống sạch hơn

Nếu bạn là một người hút thuốc lá, hãy cố gắng bỏ thuốc lá. Các hóa chất trong khói thuốc lá làm hư hại các mô của cơ thể và làm xơ cứng thành mạch máu.

Nếu bạn thường xuyên uống quá nhiều rượu hoặc có một sự phụ thuộc vào rượu, hãy tìm mọi cách để giảm số lượng bạn uống hoặc ngừng hoàn toàn. Rượu cũng có thể làm tăng huyết áp.

Chế độ ăn uống dành cho những người bị huyết áp cao

Một trong những cách dễ nhất bạn có thể áp dụng tại nhà để điều trị tăng huyết áp và ngăn ngừa các biến chứng là thông qua chế độ ăn uống của bạn. Những gì bạn ăn có thể cần một chặng đường dài để giảm bớt hoặc loại bỏ tăng huyết áp.

Dưới đây là một số khuyến nghị phổ biến nhất về chế độ ăn uống cho những người bị tăng huyết áp.

Ăn ít thịt, nhiều rau và hoa quả hơn

Chế độ ăn dựa trên thực vật là một cách dễ dàng để tăng chất xơ, giảm lượng natri, chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa không lành mạnh. Tăng số lượng trái cây, rau xanh và ngũ cốc. Thay vì thịt đỏ, hãy chọn các protein nạc khỏe mạnh hơn như cá, thịt gia cầm hoặc đậu phụ.

Giảm Natri (muối)

Những người bị tăng huyết áp và những người có nguy cơ cao mắc bệnh tim có thể cần phải giữ lượng natri hàng ngày của họ trong khoảng 1500 miligam đến 2.300 miligram mỗi ngày. Cách tốt nhất để giảm natri là nấu thức ăn tươi thường xuyên hơn. Tránh ăn thực phẩm tại nhà hàng hoặc thực phẩm đóng gói sẵn vì chúng thường có hàm lượng natri rất cao.

Cắt giảm lượng bánh kẹo, đồ ngọt chế biến sẵn

Nếu bạn muốn ăn một cái gì đó ngọt ngào, hãy thử ăn trái cây tươi hoặc một lượng nhỏ sôcôla đen chưa được làm ngọt bằng đường. Các nghiên cứu cho thấy thường xuyên ăn sôcôla đen có thể làm giảm huyết áp.

Tăng huyết áp trong khi mang thai

Phụ nữ bị tăng huyết áp có thể sinh con khỏe mạnh mặc dù có bệnh. Nhưng nó có thể nguy hiểm cho cả mẹ và bé nếu nó không được theo dõi chặt chẽ và được quản lý trong thời kỳ mang thai.

Phụ nữ bị huyết áp cao thường dễ bị biến chứng hơn. Ví dụ: Phụ nữ mang thai bị tăng huyết áp có thể bị giảm chức năng thận. Trẻ sinh ra từ các bà mẹ bị cao huyết áp có thể có trọng lượng sơ sinh thấp hoặc sinh non.

Một số phụ nữ có thể bị tăng huyết áp trong thời ký mang thai, tuy nhiên tình trạng này thường tự chấm dứt khi em bé được sinh ra. Mặc dù vậy, nếu bị tăng huyết áp trong thời kỳ mang thai có thể làm tăng nguy cơ bị tăng huyết áp sau này.

Tiền sản giật

Trong một số trường hợp, phụ nữ mang thai bị tăng huyết áp có thể phát triển thành tiền sản giật. Tình trạng tăng huyết áp này có thể gây ra biến chứng thận và các cơ quan khác. Điều này có thể dẫn đến nồng độ protein cao trong nước tiểu, các vấn đề về chức năng gan, tràn dịch màng phổi hoặc các vấn đề về thị giác.

Khi tình trạng này xấu đi, nguy cơ gia tăng đối với mẹ và em bé. Tiền sản giật có thể dẫn đến sản giật, gây co giật. Các vấn đề huyết áp cao trong thai kỳ vẫn là nguyên nhân quan trọng gây tử vong mẹ ở Hoa Kỳ. Các biến chứng cho em bé bao gồm trọng lượng sơ sinh thấp, sinh non và thai nhi.

Không có cách nào có thể biết trước và ngăn ngừa tiền sản giật, cách duy nhất để điều trị tình trạng này là sinh con. Nếu bạn bị tình trạng này khi mang thai, bác sĩ sẽ theo dõi chặt chẽ bạn để đưa ra hướng xử trí thích hợp nhất!

Những tác động xấu của tăng huyết áp lên cơ thể là gì?

Bởi vì tăng huyết áp thường là một tình trạng im lặng, nó có thể gây tổn thương cơ thể của bạn trong nhiều năm trước khi các triệu chứng trở nên rõ ràng. Nếu tăng huyết áp không được điều trị, bạn có thể phải đối mặt với các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí gây tử vong.

Các biến chứng của tăng huyết áp bao gồm những điều sau đây:

Động mạch bị hư hại

Động mạch khỏe mạnh cần phải mềm mại và chắc chắn. Máu trong động mạch cần được chảy tự do và không bị cản trở bởi bất cứ thứ gì.

Tăng huyết áp làm cho động mạch trở nên xơ cứng, ít co giãn hơn. Điều này làm cho các mảng bám xơ vữa tích tụ ngày một nhiều và hạn chế lưu lượng máu. Tình trạng này làm cho tăng huyết áp nặng hơn, tắc mạch cuối cùng là nhồi máu cơ tim và đột quỵ

Trái tim bị tổn thương

Tăng huyết áp làm cho tim của bạn phải làm việc trong một môi trường khắc nghiệt hơn. Áp lực tăng lên trong các mạch máu buộc các cơ tim của bạn phải co nhiều hơn, mạnh hơn và nếu tình trạng này kéo dài sẽ làm làm tim của bạn bị tổn thương.

Điều này gây làm cho tim của bạn to hơn, hậu quả có thể sẽ là những bệnh sau:

• Suy tim
• Loạn nhịp tim
• Đột tử do tim
• Đau tim

Bộ não bị tổn thương

Não của bạn dựa vào nguồn cung cấp máu giàu oxy lành mạnh để hoạt động tốt. Huyết áp cao có thể làm giảm lượng máu cung cấp cho não của bạn:

• Sự tắc nghẽn tạm thời của lưu lượng máu đến não được gọi là các cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIAs)
• Sự tắc nghẽn đáng kể của lưu lượng máu khiến cho các tế bào não bị chết. Điều này được gọi là đột quỵ

Tăng huyết áp không được kiểm soát cũng có thể ảnh hưởng đến trí nhớ, khả năng học hỏi và nói của bạn. Điều trị tăng huyết áp thường không loại bỏ hết được những biến chứng xấu này. Tuy nhiên, nó làm giảm khả năng bị biến chứng và hạn chế làm nặng hơn tình trạng hiện có.

Một số mẹo giúp bạn phòng ngừa Tăng huyết áp

Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ của tăng huyết áp, bạn có thể thực hiện các bước này ngay bây giờ để giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng của nó.

Thêm thực phẩm lành mạnh vào chế độ ăn uống của bạn

Thay thế dần dần các món ăn nhiều đường, món ăn sẵn, thức ăn đóng hộp giàu muối và chất béo không lành mạnh bằng rau xanh và hoa quả tươi. Theo mình tốt nhất bạn không nên loại bỏ hoàn toàn mà nên thay thế dần!

Điều chỉnh cách bạn nghĩ về món thịt

Đơn giản thôi: Bạn hãy coi thịt như một món gia vị để ăn kèm với rau xanh!

Cắt đường

Ăn càng ít càng tốt!

Đặt mục tiêu giảm cân

Đừng chỉ nói một cách chung chung, hãy đặt ra một mục tiêu cụ thể và quyết tâm theo đuổi nó. Ví dụ: Tập thể dục 30 phút mỗi ngày, ăn nhiều hơn một phần rau và bớt đi một phần thịt…

Theo dõi huyết áp của bạn thường xuyên

Cách tốt nhất để ngăn ngừa biến chứng và tránh các vấn đề là bắt đầu điều trị tăng huyết áp sớm. Nếu có điều kiện bạn hãy sắm một chiếc máy đo huyết áp tại nhà để theo dõi huyết áp cho tiện.

Hãy ghi chép các chỉ số huyết áp của bạn vào một quyển, điều này sẽ giúp cả bạn và bác sĩ nhận ra những sự thay đổi bất thường