Khi bạn làm việc với máy tính trong bất kỳ khoảng thời gian nào, việc bị mỏi mắt, mờ mắt, đỏ mắt và các triệu chứng khác của hội chứng thị giác màn hình (CVS) là điều thường gặp. Điều này là do nhu cầu trực quan của công việc máy tính không giống như những nhu cầu liên quan đến hầu hết các hoạt động khác.
Mục lục
Hội chứng thị giác màn hình là gì?
Hội chứng thị giác màn hình là bệnh lý về mắt nghiêm trọng dễ mắc phải hiện nay khi tỉ lệ người sử dụng máy tính, điện thoại ngày càng tăng nhanh.
Với sự phát triển của công nghệ và kỹ thuật, rất nhiều người thường gặp phải những triệu chứng khó chịu, mệt mỏi khi sử dụng các thiết bị điện tử sau 3-4h làm việc liên tục mà không sử dụng kính cản ánh sáng xanh. Hội đồng nhãn khoa Mỹ đã đề cập đến những hiện tượng này như hội chứng thị giác màn hình…
Khoảng 80% người Mỹ trưởng thành có thời gian sử dụng máy tính và điện thoại 4-5 giờ mỗi ngày và 67% sử dụng cả hai thiết bị cùng một lúc và 59% có những hiện tượng nhức mỏi mắt thường xuyên.
Hội chứng thị giác màn hình bao gồm các hội chứng liên quan đến thị lực và các triệu chứng, bệnh lý của mắt liên quan đến việc tiếp xúc thường xuyên với các thiết bị màn hình điện tử khác như: máy tính bảng, điện thoại, tivi,…
Trong hội chứng thị giác màn hình bao gồm cả hội chứng thị giác màn hình máy tính – Computer Vision Syndrome (mà nhiều người thường gọi là hội chứng CVS) và các hội chứng liên quan đến thị lực và các triệu chứng, bệnh lý của mắt liên quan đến việc tiếp xúc thường xuyên với các thiết bị màn hình điện tử khác như: máy tính bảng, điện thoại, tivi…
Triệu chứng của hội chứng thị giác màn hình
Hội chứng thị giác màn hình thường làm ảnh hưởng đến sự tập trung khi làm việc, chất lượng lao động cũng như cuộc sống của người sử dụng máy vi tính bị giảm sút. Những người mắc hội chứng thị giác màn hình thường có những triệu chứng sau:
Mỏi mắt
Biểu hiện đầu tiên của hội chứng thị giác màn hình đó là mỏi mắt vì nhìn vào máy tính liên tục trong nhiều giờ liền.
Nhìn mờ
Mắt bị mờ nhưng không suy giảm thị lực có thể là biểu hiện của hội chứng rối loạn thị giác do máy tính. Làm việc với máy tính đòi hỏi mắt liên tục tập trung, di chuyển mắt để nhìn. Làm việc với máy tính làm mắt mỏi nhiều hơn đọc sách hay đọc báo vì màn hình có thêm các yếu tố như độ tương phản, độ chớp sáng và độ chói khiến mắt dễ bị mờ hơn.
Khô mắt
Mỗi người chớp mắt trung bình 14 lần/ phút. Chớp mắt là phản ứng tự nhiên của cơ thể giúp nước mắt tiết ra và trải đều trên bề mặt mắt. Tuy nhiên, khi dùng máy tính, mắt chúng ta chỉ chớp 6 lần mỗi phút. Mắt chớp ít hơn khiến nước mắt không đủ để cung cấp lên bề mặt mắt dẫn đến mắt bị khô, dễ bị kích ứng.
Nhức đầu
Có thể bạn sẽ bị nhức đầu khi có dấu hiệu bị mắc hội chứng thị gaics màn hình. Khoảng cách giữa mắt và màn hình máy tính không hợp lý có thể gây ra cảm giác đau nhức đầu, mệt mỏi. Tư thế làm việc cũng như khoảng cách giữa mắt và màn hình máy tính không tốt sẽ khiến việc điều tiết cơ mắt đạt đến cực hạn và gây nên cơn đau đầu.
Nhìn đôi
Nhìn đôi hay song thị là hiện tượng nhìn một vật nhưng lại thấy 2 hình ảnh, tức là xuất hiện một hình ảnh khác mờ hơn bên cạnh hình ảnh thật. Nhìn đôi xảy ra khi cơ mắt bị suy yếu hoặc dây thần kinh thị giác bị tổn thương.
Đau cổ, vai gáy
Khi mắt mờ do hội chứng thị giác màn hình, nhiều bệnh nhân thường điều chỉnh cổ, lưng để nhìn rõ hơn. Tuy nhiên việc này có thể khiến người bệnh bị đau lưng, đau cổ, mỏi vai gáy vì tư thế ngồi không đúng khi làm việc.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chỉ cần tiếp xúc với màn hình của các thiết bị điện tử trên 3 giờ mỗi ngày, mắt sẽ có 90% nguy cơ bị suy giảm thị lực. Thực trạng này gióng lên hồi chuông báo động về việc suy yếu thị lực của đôi mắt – nguy cơ dẫn đến mù lòa do mắt bị tác động bởi ánh sáng nguy hiểm (được gọi là ánh sáng xanh) phát ra từ các thiết bị màn hình như: máy tính, máy tính bảng, điện thoại, tivi,… hoặc ánh sáng từ đèn LED, đèn huỳnh quang.
Ngoài ra còn có một số yếu tố khác làm tăng nguy cơ mắc Hội chứng thị giác màn hình bao gồm: vị trí đặt máy tính không đúng, ngồi sai tư thế, mắt có tật khúc xạ… Sự bùng nổ các thiết bị điện tử là điều tất yếu của cuộc sống hiện đại, song lại kéo theo hội chứng thị giác màn hình và gây ra các vấn đề, bệnh lý về mắt nghiêm trọng.
Đối tượng của hội chứng màn hình
Người làm việc văn phòng không chỉ dễ mắc các bệnh liên quan đến cột sống, tim mạch mà còn dễ mắc bệnh về thị giác. Lý giải cho việc này, nhân viên văn phòng thường làm tại không gian kín trong một thời gian kéo dài từ 8 – 11 tiếng mỗi ngày. Dễ dàng nhận thấy việc ngồi ì một chỗ kéo dài, làm việc trong môi trường thiếu không khí trong lành kéo theo bệnh lý ngày càng nặng hơn.
Đặc biệt, đối tượng này dễ mắc các bệnh lý về mắt, trong đó có hội chứng thị giác màn hình. Do mắt bị tác động bởi ánh sáng nguy hiểm (ánh sáng xanh – vùng ánh sáng nhìn thấy trong phổ quang học có bước sóng từ 450nm – 495nm) phát ra từ các thiết bị màn hình như máy tính, máy tính bảng, điện thoại, ti vi… hoặc ánh sáng nguy hiểm từ đèn LED, đèn huỳnh quang trong suốt thời gian làm việc (8-11h mỗi ngày).
Nếu bạn dưới 40 tuổi, mỏi mắt hoặc mờ mắt khi làm việc với máy tính có thể là do mắt bạn không thể tập trung chính xác vào màn hình của bạn hoặc do mắt bạn gặp khó khăn khi thay đổi tiêu cự từ bàn phím sang màn hình và ngược lại. Những khó khăn tập trung thường được liên kết với CVS.
Nếu bạn trên 40 tuổi, vấn đề có thể là do sự khởi phát của bệnh viễn thị – mất khả năng tập trung gần như bình thường của tuổi tác. Điều này cũng có thể gây ra các triệu chứng CVS.
Bạn có thể làm gì? Đối với người mới bắt đầu, hãy kiểm tra mắt toàn diện để loại trừ các vấn đề về thị lực và cập nhật đơn thuốc kính mắt của bạn . Các nghiên cứu cho thấy rằng ngay cả những điểm không chính xác nhỏ trong đơn kính thuốc của bạn cũng có thể góp phần gây ra các vấn đề về CVS.
Nếu kính của bạn được cập nhật (hoặc bạn không cần kính mắt theo toa thường xuyên) và bạn tiếp tục gặp khó chịu ở mắt trong khi làm việc với máy tính, hãy cân nhắc mua kính bảo vệ mắt khi dùng máy tính. Những chiếc kính chuyên dụng này được kê toa đặc biệt để giảm mỏi mắt và cho bạn tầm nhìn thoải mái nhất có thể để bạn tiếp tục làm máy tính.
Kính bảo vệ mắt khi dùng máy tính
Kính máy tính khác với kính mắt thông thường hoặc kính đọc sách theo một số cách để tối ưu hóa thị lực khi xem màn hình máy tính của bạn.
Eyezen + là một trong những tròng kính mới nhất được thiết kế để tối ưu hóa tầm nhìn và sự thoải mái trong quá trình sử dụng thiết bị kỹ thuật số. Theo nhà sản xuất Essilor, các bộ lọc của tròng kính lọc ít nhất 20% ánh sáng xanh, nhưng không giống như các bộ lọc ánh sáng màu xanh khác, lọc trông rõ ràng thay vì nhuộm màu.
Màn hình máy tính thường được đặt cách mắt người dùng từ 20 đến 26 inch. Đây được coi là khu vực trung gian của tầm nhìn – gần hơn tầm nhìn lái xe nhưng xa hơn tầm nhìn gần (khi đọc sách).
Trẻ em và thanh niên cần kính mắt theo toa thường được kê kính thuốc là loại kính có tròng đơn. Những tròng kính này điều chỉnh cận thị, viễn thị và / hoặc loạn thị của người đeo, và hình dạng của thủy tinh thể bên trong mắt sẽ tự động điều chỉnh để cung cấp năng lượng phóng đại cần thiết cho mắt khi dùng máy tính và tầm nhìn gần.
Khi tầm nhìn cận cảnh của một người trở nên kém rõ ràng do viễn thị sau 40 tuổi, việc mất khả năng tập trung tự nhiên liên quan đến tuổi này ảnh hưởng đến việc đọc và nhìn thấy điện thoại thông minh hoặc máy tính một cách rõ ràng và thoải mái. Kính 2 tròng có thể cung cấp khoảng cách rõ ràng và tầm nhìn gần, nhưng tầm nhìn trung gian (cần thiết cho việc sử dụng máy tính và nhìn thấy điện thoại thông minh của bạn) thường vẫn là một vấn đề. Và tròng kính đa tròng hoặc trifocals, mặc dù chúng cung cấp một số trợ giúp cho tầm nhìn trung gian, thường không có vùng trung gian đủ lớn để làm việc với máy tính thoải mái.
Khi không sử dụng kính bảo vệ mắt khi dùng máy tính, nhiều người dùng máy tính thường bị mờ mắt, mỏi mắt và đau đầu – những triệu chứng đặc trưng của hội chứng thị giác màn hình máy tính. Tệ hơn nữa, nhiều người cố gắng bù đắp cho tầm nhìn bị mờ của họ bằng cách nghiêng về phía trước, hoặc bằng cách nghiêng đầu để nhìn qua phần dưới của kính. Cả hai hành động này có thể dẫn đến đau cổ, đau vai và đau lưng.
Mặc dù đôi khi chúng được gọi là “kính bảo vệ mắt khi dùng máy tính”, tốt nhất nên gọi kính mắt được thiết kế dành riêng cho máy tính, sử dụng cụm từ “kính máy tính” hoặc “kính mắt máy tính” để phân biệt chúng với kính đọc thông thường.
Nói chung, kính máy tính có khoảng 60% khả năng phóng đại của kính đọc. Nhưng độ phóng đại tối ưu phụ thuộc vào khoảng cách bạn muốn ngồi cách màn hình máy tính và mức độ bạn muốn tập trung vào các thiết bị kỹ thuật số của mình.
Kính máy tính cũng phải sửa chính xác bất kỳ loạn thị nào bạn có thể có, và các phép đo chính xác nên được thực hiện để đảm bảo trung tâm quang học của mỗi tròng kính ở ngay trước con ngươi của bạn khi bạn sử dụng khoảng cách làm việc phù hợp của mình.
Vì những lý do này, kính máy tính nên được tùy chỉnh theo nhu cầu cá nhân của bạn. Sử dụng kính đọc sách không kê đơn yếu hơn cho công việc máy tính và nhìn thấy các thiết bị kỹ thuật số của bạn thường sẽ không cung cấp hiệu chỉnh thị lực chính xác mà bạn cần để có sự rõ ràng và thoải mái.
Kính máy tính đặt năng lượng tròng kính tối ưu để xem màn hình máy tính của bạn ngay tại nơi bạn cần để có tầm nhìn rộng, rõ ràng mà không cần nỗ lực tập trung quá mức hoặc tư thế không tốt. Nghiên cứu của trường đại học cũng cho thấy kính mắt máy tính tùy chỉnh có thể làm tăng đáng kể năng suất của công nhân.
Thiết kế tròng kính cho kính mắt máy tính
Nhiều thiết kế tròng kính đặc biệt có mục đích hoạt động tốt cho kính máy tính. Bởi vì các tròng kính này được quy định cụ thể cho việc sử dụng máy tính, chúng không phù hợp cho việc lái xe hoặc mặc hoạt động chung hàng ngày.
Kính máy tính đơn giản nhất có tròng kính đơn với công suất tròng kính được sửa đổi theo quy định để mang lại tầm nhìn thoải mái nhất ở màn hình máy tính của người dùng. Công suất tròng kính này giúp giữ mức độ tập trung thích hợp ở khoảng cách của màn hình máy tính phù hợp và cung cấp trường nhìn lớn nhất.
Kính máy tính nhìn đơn giúp giảm nguy cơ mỏi mắt, mờ mắt và tư thế không tự nhiên có thể gây đau cổ và lưng và có thể được sử dụng thoải mái cho cả người dùng máy tính từ thanh niên cho đến người trung niên.
Một thiết kế tròng kính phổ biến khác cho kính máy tính là tròng kính occupational progressive – đa tiêu cự có thể điều chỉnh tầm nhìn gần, tầm nhìn trung gian và, đến một điểm, tầm nhìn xa.
Các tròng kính này có vùng trung gian lớn hơn so với các tròng kính progessive thông thường để có tầm nhìn thoải mái hơn ở máy tính. Nhưng tròng kính này cho tầm nhìn xa giới hạn, vì vậy những tròng kính này không được khuyến khích để lái xe hoặc các nhiệm vụ quan sát khác.
Các tròng kính khác được sử dụng cho kính máy tính bao gồm tròng kính hai tròng và occupational bifocal. Các tròng kính đa tiêu cự có tầm nhìn trung gia, tầm nhìn gần có diện tích lớn hơn hơn so với các tròng kính thông thường và vị trí của các vùng trung gian và vùng gần có thể được tùy chỉnh cho các nhu cầu thị giác máy tính cụ thể của bạn.
Bác sĩ nhãn khoa hoặc chuyên viên khúc xạ nhãn khoa có thể giúp bạn quyết định tròng kính thiết kế tốt nhất phù hợp với nhu cầu của bạn cho kính máy tính.
Lớp phủ và màu của tròng kính
Để có tầm nhìn thoải mái tốt nhất, các tròng kính của kính máy tính của bạn nên được phủ lớp phủ chống phản chiếu. Đôi khi được gọi là lớp phủ chống chói, lớp phủ chống phản xạ (AR) giúp loại bỏ sự phản xạ ánh sáng từ mặt trước và mặt sau của tròng kính của bạn có thể gây mỏi mắt.
Ngoài ra, kính máy tính với photochromic lenses (đổi màu) có thể che chắn mắt bạn khỏi ánh sáng xanh có thể nhìn thấy có năng lượng cao, có khả năng gây hại từ màn hình máy tính và các thiết bị kỹ thuật số – và cũng tự động làm tối dưới ánh sáng mặt trời.
Bác sĩ mắt của bạn cũng có thể khuyên bạn nên thêm một tông màu sáng vào kính máy tính để giảm độ chói do ánh đèn từ trên cao và để tăng cường độ tương phản.
Để biết thêm chi tiết về lớp phủ chống phản chiếu và các lớp phủ khác cho kính máy tính của bạn, tham khảo ý kiến chuyên gia chăm sóc mắt của bạn.
Xem thêm: Cách chọn mắt kính (tròng kính) tốt nhất cho bạn
Mua kính máy tính ở đâu?
Nếu bạn thường xuyên làm việc với máy tính, thì bạn cần một chiếc kính máy tính hơn bao giờ hết
Bởi vì một đơn thuốc kính mắt chính xác là điều cần thiết nếu bạn muốn nhận được đầy đủ lợi ích từ kính máy tính, tốt nhất nên mua kính mắt này từ một chuyên gia chăm sóc mắt có kiến thức.
Trước khi lên lịch kiểm tra mắt, hãy đo khoảng cách bạn muốn ngồi từ máy tính. Đo từ sống mũi đến bề mặt màn hình máy tính của bạn.
Mang theo kết quả phép đo này khi đi khám để bác sĩ nhãn khoa của bạn có thể sử dụng nó để giúp xác định công suất tròng kính tối ưu cho kính máy tính của bạn.
Ngoài ra, hãy đọc những lời khuyên về phương pháp làm việc với máy tính để giảm nguy cơ mắc hội chứng thị giác màn hình dưới đây.
Phòng ngừa hội chứng thị giác màn hình
Những nghiên cứu về vai trò của tế bào biểu mô sắc tố võng mạc đã xác định nguyên tắc đúng trong phòng ngừa hội chứng thị giác màn hình. Cần chủ động chăm sóc, bảo vệ võng mạc từ bên trong bằng cách bổ sung dưỡng chất qua ăn uống, nuôi dưỡng mắt sáng khỏe từ bên trong bằng việc chăm sóc đôi mắt mỗi ngày.
Điều chỉnh tư thế làm việc, cho mắt thời gian nghỉ ngơi, tránh các tác nhân gây hại như khói bụi, thuốc lá, rượu bia… Cần có chế độ thăm khám định kỳ cũng rất hữu ích, góp phần bảo vệ thị lực giúp cho mắt sáng khỏe.
Con người chúng ta đã được “lập trình” để hoạt động vào ban ngày và ngủ nghỉ vào ban đêm. Theo các bác sĩ, việc sử dụng các thiết bị công nghệ thông tin trước khi đi ngủ sẽ kích thích tinh thần và gây ra các vấn đề về giấc ngủ. Tốt nhất nên tắt máy tính, tivi và điện thoại ít nhất hai giờ trước khi đi ngủ để bạn cảm thấy dễ ngủ và ngủ ngon hơn.
Bên cạnh đó, với bệnh hội chứng thị giác màn hình cần có chế độ sử dụng màn hình máy tính, các thiết bị điện tử một cách khoa học:
- Sau khi dùng máy tính khoảng 20 – 30 phút nên nhìn ra hướng khác và cho mắt rời khỏi màn hình khoảng 2 – 5 phút.
- Chớp mắt thường xuyên để tránh tình trạng mắt bị khô, nên bổ sung độ ẩm cho mắt bằng cách sử dụng nước mắt nhân tạo.
- Cần giữ tư thế làm việc cũng như khoảng cách giữa mắt và màn hình máy tính phù hợp giúp việc điều tiết cơ mắt được tốt hơn, hạn chế đau đầu, mỏi mắt.
- Điều chỉnh cài đặt hiển thị máy tính của bạn. Điều chỉnh cài đặt hiển thị của máy tính có thể giúp giảm mỏi mắt và mệt mỏi. Nói chung, những điều chỉnh này có lợi:
Độ sáng
Điều chỉnh độ sáng của màn hình sao cho nó gần giống với môi trường xung quanh . Như một thử nghiệm, hãy nhìn vào nền trắng của trang Web này. Nếu nó trông giống như một nguồn sáng, nó quá sáng. Nếu nó có vẻ buồn tẻ và xám, nó có thể quá tối.
Kích thước văn bản và độ tương phản
Điều chỉnh kích thước văn bản và độ tương phản để tạo sự thoải mái, đặc biệt khi đọc hoặc soạn tài liệu dài
Dành thời gian tĩnh tâm
Theo các nghiên cứu, việc sử dụng máy tính hay “smartphone” thường xuyên có thể dẫn đến sự gia tăng sản xuất cortisol, một hormone gây stress. Mức cortisol cao, sẽ kéo theo các vấn đề liên quan đến mất ngủ, ADHD, lo lắng, trầm cảm. Bác sĩ tư vấn hãy để hệ thần kinh của bạn được nghỉ ngơi, tĩnh tâm bằng cách thực hành yoga, ngồi thiền hoặc đi dạo
Nên sử dụng ghế tựa, có đệm lưng khi ngồi học hoặc làm việc
Cùng với đó, hãy chú ý điều chỉnh tư thế khi ngồi máy tính, không nên ngồi một chỗ quá lâu, hãy vận động sau mỗi 45 – 60 phút.
Ánh sáng xanh là một trong những ánh sáng có năng lượng lớn nhất trong số các ánh sáng nhìn thấy được. Do vậy, chúng có thể dễ dàng xuyên qua các lớp lọc ánh sáng tự nhiên của nhãn cầu để đến đáy mắt và gây tổn thương võng mạc. Vì thế, một số biện pháp khắc phúc khi thương xuyên tiếp xúc với ánh sáng xanh như:
Biện pháp đơn giản và hiệu quả nhất là hạn chế tối đa việc nhìn vào màn hình điện tử. Tác hại của ánh sáng xanh làm rối loạn nhịp sinh học nặng nề, do vậy trong vòng 2-3 tiếng trước khi ngủ, thay vì sử dụng điện thoại, xem tivi, bạn có thể nghe radio, nghe nhạc, đọc sách báo, đi dạo, tán gẫu. Mặt khác, chúng ta có thể sự dụng một số biện pháp dưới đây cũng sẽ giúp bạn giảm thiểu được tác dụng phụ của các loại màn hình điện tử.
Các bác sĩ chuyên khoa mắt thường khuyên rằng, để giảm lượng bức xạ từ màn hình, vị trí màn hình máy tính nên được đặt cách mắt 50 đến 60 cm hoặc bạn cũng có thể điều chỉnh độ sáng màn hình cho vừa phải, hoặc đặt thêm kính lọc cho màn hình. Sử dụng màn hình tinh thể lỏng (LCD) mới cũng tốt hơn cho mắt của bạn.
Hạn chế tiếp xúc ánh sáng xanh vào buổi tối góp phần gây nên những căn bệnh hiện đại như ung thư, tiểu đường, bệnh tim, béo phì.
Cần có chiến lược sử dụng thông minh. Theo các chuyên gia khuyến cáo người sử dụng màn hình điện tử tuân theo nguyên tắc 20-20-20. Theo cách đó là cho đôi mắt nghỉ sau mỗi 20 phút, trong vòng 20s, và nhìn vật cách xa ít nhất 20 bàn chân (khoảng 6m). Chúng ta có thể nhìn qua cửa sổ hoặc nhìn quanh căn phòng.
Đo khám mắt: Để bảo vệ mắt hàng ngày bạn cần đo và khám mắt định kỳ. Nếu mắt bạn đọc không rõ chữ trên màn hình, có thể gây căng thẳng cho mắt hoặc đau đầu. Trước hết, cần đảm bảo đặt màn hình cách mắt 50-60cm, để mắt bạn cảm thấy dễ chịu, thoải mái. Nếu các vấn đề về mắt vẫn còn, bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa về mắt.
Những người thường xuyên tiếp xúc với máy tính và công nghệ thông tin, dễ bị nguy cơ tật khúc xạ và cần phải đo khám khúc xạ để chọn loại kính mắt phù hợp.
