Các loại thuốc điều trị đái tháo đường

Đái tháo đường là một bệnh mà trong đó lượng đường trong máu tăng cao. Điều này xảy ra khi cơ thể bạn không thể sản xuất hoặc sử dụng hiệu quả insulin – một chất giúp cơ thể sử dụng lượng đường từ thức ăn.
Có hai loại bệnh đái tháo đường khác nhau là đái tháo đường type 1 và đái tháo đường type 2. Những người mắc bệnh đái tháo đường cả 2 loại đều phải dùng các loại thuốc để kiểm soát, giữ lượng đường huyết ổn định. Các loại thuốc bạn phải sử dụng tùy thuộc vào loại bệnh đái tháo đường. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin về các loại thuốc được sử dụng trong điều trị đái tháo đường.

Thuốc dùng trong đái tháo đường type 1

Insulin

Insulin là loại thuốc phổ biến nhất được sử dụng trong bệnh đái tháo đường type 1. Thuốc cũng được sử dụng trong điều trị đái tháo đường type 2. Thường được dùng dưới dạng thuốc tiêm và có nhiều loại khác nhau tùy thuộc vào mức độ suy giảm insulin của bạn. Các loại thuốc insulin gồm có:

Insulin tác dụng ngắn
– Regular insulin (Humulin and Novolin)

Insulin tác dụng nhanh
– Insulin aspart (NovoLog, FlexPen)
– Insulin glulisine (Apidra)
– Insulin lispro (Humalog)

Insulin tác dụng trung gian
– Insulin isophane (Humulin N, Novolin N)

Insulin tác dụng dài
– Insulin degludec (Tresiba)
– Insulin detemir (Levemir)
– Insulin glargine (Lantus)
– Insulin glargine (Toujeo)

Insulin hỗn hợp
– NovoLog Mix 70/30 (insulin aspart protamine-insulin aspart)
– Humalog Mix 75/25 (insulin lispro protamin-insulin lispro)
– Humalog Mix 50/50 (insulin lispro protamin-insulin lispro)
– Humulin 70/30 (human insulin NPH-human insulin regular)
– Novolin 70/30 (human insulin NPH-human insulin regular)
– Ryzodeg (insulin degludec-insulin aspart)

Thuốc Amylinomimetic

Pramlintide (SymlinPen 120, SymlinPen 60) là một loại thuốc amylinomimetic. Được sử dụng bằng đường tiêm trước bữa ăn, thuốc làm giảm quá trình tiêu hóa, giảm tiết glucagon sau bữa ăn. Từ đó làm giảm đường huyết, thuốc cũng làm giảm đi cảm giác thèm ăn thông qua cơ chế trung tâm.

Thuốc dùng trong đái tháo đường type 2

Hầu hết các loại thuốc đái tháo đường type 2 đều là thuốc uống, có một số loại được sử dụng bằng đường tiêm. Và một phần nhỏ người mắc đái tháo đường type 2 phải sử dụng insulin trong điều trị.

Thuốc ức chế men alpha-glucosidase
Thuốc làm giảm và làm chậm quá trình hấp thu glucose ở đường tiêu hóa, làm giảm đường huyết. Để có tác dụng tốt nhất bạn nên dùng thuốc trước bữa ăn. Thuốc thuộc nhóm này có:

• Acarbose (Precose)
• Miglitol (Glyset)

Biguanides
Thuốc thuộc nhóm Biguanides làm giảm lượng đường mà gan tạo ra. Thuốc giảm lượng đường hấp thụ ở ruột, khiến cơ thể nhạy cảm hơn với insulin và các tế bào cơ hấp thu glucose một cách dễ dàng. Biguanides phổ biến nhất là metformin (Glucophage, Metformin Hydrochloride ER, Glumetza, Riomet, Fortamet).

Metformin có thể được kết hợp với các loại thuốc khác trong điều trị đái tháo đường type 2. Sau đây là một số ví dụ về thuốc metformin kết hợp:

• Metformin-alogliptin (Kazano)
• Metformin-canagliflozin (Invokamet)
• Metformin-dapagliflozin (Xigduo XR)
• Metformin-empagliflozin (Synjardy)
• Metformin-glipizide
• Metformin-glyburide (Glucovance)
• Metformin-linagliptin (Jentadueto)
• Metformin-pioglitazone (Actoplus)
• Metformin-repaglinide (PrandiMet)
• Metformin-rosiglitazone (Avandamet)
• Metformin-saxagliptin (Kombiglyze XR)
• Metformin-sitagliptin (Janumet)

Chất chủ vận Dopamine
Bromocriptine (Parlodel) là một chất chủ vận dopamine. Các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết được chính xác cơ chế của thuốc trong điều trị đái tháo đường type 2. Một số giả thuyết được đưa ra liên quan tới nhịp sinh học của cơ thể và ngăn ngừa kháng insulin.

Thuốc ức chế DPP-4
Thuốc ức chế DPP-4 giúp cơ thể tăng cường tạo insulin thông qua việc kích thích tuyến tụy. Thuốc làm giảm lượng dduowgnf trong máu mà không gây hạ đường huyết. Một số loại thuốc thuộc nhóm ức chế DPP-4:

• Alogliptin (Nesina)
• Alogliptin-metformin (Kazano)
• Alogliptin-pioglitazone (Oseni)
• Linagliptin (Tradjenta)
• Linagliptin-empagliflozin (Glyxambi)
• Linagliptin-metformin (Jentadueto)
• Saxagliptin (Onglyza)
• Saxagliptin-metformin (Kombiglyze XR)
• Sitagliptin (Januvia)
• Sitagliptin-metformin (Janumet và Janumet XR)
• Sitagliptin và simvastatin (Juvisync)

Peptide tương tự Glucagon
Những loại thuốc này có cấu tạo tương tự như hormone tự nhiên là Incretin. Thuốc kích thích sự phát triển của tế bào B, tăng sản xuất insulin. Thuốc cũng có tác dụng ức chế cảm giác thèm ăn, giảm lượng glucagon cơ thể sử dụng, làm chậm quá trình tiêu hóa. Đây là những cơ chế cần thiết đối với bệnh đái tháo đường type 2. Các loại thuốc thuộc nhóm này gồm có:

• Albiglutide (Tanzeum)
• Dulaglutide (Trulicity)
• Exenatide (Byetta)
• Liraglutide (Victoza)

Meglitinides
Thuốc thuộc nhóm này kích thích cơ thể giải phóng nhiều insulin. Tuy nhiên trong một số trường hợp thuốc gây hạ đường huyết vì vậy không phải ai cũng sử dụng được. Nhóm Meglitinides có các loại thuốc sau:

• Nateglinide (Starlix)
• Repaglinide (Prandin)
• Repaglinide-metformin (Prandimet)

Nhóm ức chế SGLT2
Thuốc thuộc nhóm này ngăn thận tái hấp thu glucose mà thải qua đường nước tiểu. Các loại thuốc thuộc nhóm này gồm:

• Dapagliflozin (Farxiga)
• Dapagliflozin-metformin (Xigduo XR)
• Canagliflozin (Invokana)
• Canagliflozin-metformin (Invokamet)
• Empagliflozin (Jardiance)
• Empagliflozin-linagliptin (Glyxambi)
• Empagliflozin-metformin (Synjardy)

Sulfonylureas
Là một trong những loại thuốc đái tháo đường lâu đời nhất vẫn được sử dụng tới ngày nay. Thuốc hoạt động bằng cách kích thích tuyến tụy và các tế bào beta sản xuất ra nhiều insulin hơn. Hiện nay trên thị trường có các loại thuốc sau:

• Glimepiride (Amaryl)
• Glimepiride-pioglitazone (Duetact)
• Glimeperide-rosiglitazone (Avandaryl)
• Gliclazide
• Glipizide (Glucotrol)
• Glipizide-metformin (Metaglip)
• Glyburide (DiaBeta, Glynase, Micronase)
• Glyburide-metformin (Glucovance)
• Chlorpropamide (Diabinese)
• Tolazamide (Tolinase)
• Tolbutamide (Orinase, Tol-Tab)