Nhiễm nấm có thể ảnh hưởng đến bất kỳ bộ phận nào của cơ thể. Nấm thường xuất hiện trong và trên cơ thể cùng với các loại vi khuẩn khác nhau. Khi một loại nấm bắt đầu phát triển quá mức, bạn có thể bị nhiễm trùng.
Onychomycosis, còn được gọi là tinea unguium, là một bệnh nhiễm nấm ảnh hưởng đến móng tay hoặc móng chân. Nhiễm nấm thường phát triển theo thời gian, do đó, không có bất kỳ sự khác biệt ngay lập tức nào về hình thái hoặc cảm giác móng tay của móng tay bạn có thể nhận biết ngay từ đầu.
Có không ít người phải khổ sở vì bệnh nấm móng tay, móng chân của mình vì chẳng những làm khó chịu, đau ngứa mà còn ảnh hưởng đến thẩm mỹ…
Bạn đã biết những gì về nấm móng? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Xem thêm: Nhiễm nấm Candida: Tất cả những điều bạn cần biết
Mục lục
Nấm móng tay là gì?
Nấm móng là bệnh nhiễm trùng ở móng do nấm, chiếm tới 30% các chẩn đoán bệnh nấm nông, là một bệnh thường thấy ở những người có bàn tay, bàn chân thường xuyên ẩm ướt như người làm nghề bán nước giải khát, bán trái cây, đầu bếp, làm ruộng, đầu bếp, giặt quần áo, thợ uốn tóc gội đầu, rửa xe, chăn nuôi…
Nấm xâm nhập bắt đầu từ bờ tự do hoặc các bờ bên rồi đi vào mầm móng.
Nguyên nhân gây nấm móng
Do nhiều loại nấm gây nên, có thể kể 3 nhóm chính:
- Nấm sợi tơ (dermatophytes): microsporum, trichophyton, epidermophyton;
- Nấm hạt men (candida);
- Nấm mốc: seopulariopsis, hendersonula…
Người bị bệnh này do tay chân thường xuyên bị ướt, tạo điều kiện cho vi nấm xâm nhập, phát triển và gây bệnh. Khi bị nhiễm nấm ở các móng, nó sẽ nhanh chóng lan rộng khi gặp điều kiện thuận lợi như môi trường thường xuyên ẩm ướt, lây từ ngón này sang ngón khác trên cùng bàn tay, bàn chân hay có thể lan sang bàn tay, bàn chân bên kia và có tiến triển bệnh kéo dài nhiều tháng đến nhiều năm.
Tại sao nó phát triển?
Nhiễm nấm móng xảy ra do sự phát triển quá mức của nấm trong, dưới hoặc trên móng. Nấm phát triển mạnh trong môi trường ấm áp, ẩm ướt, vì vậy loại môi trường này có thể khiến chúng phát triển quá mức một cách tự nhiên. Các loại nấm gây nấm móng tương tự với nấm gây bệnh nấm đùi, bệnh bàn chân lực sĩ (athlete’s foot) và hắc lào
Nấm xuất hiện trong hoặc trên cơ thể bạn có thể gây nấm móng. Nếu bạn đã tiếp xúc với người khác bị nhiễm nấm, bạn có thể bị lây bệnh. Theo Viện Da liễu Hoa Kỳ (AAD), nhiễm nấm ảnh hưởng đến móng chân phổ biến hơn móng tay vì ngón chân của bạn thường bị bó hẹp trong giày, nơi có môi trường ấm áp, ẩm ướt. Ngược lại, ở người làm nghề mà tay tiếp xúc thường xuyên với nước như bán nước giải khát,công nhân hải sản, nội trợ …thì móng tay hay bị hơn.
Nếu bạn bị nhiễm nấm móng tay hoặc nấm móng chân tại một tiệm làm móng, hãy lập tức hỏi nhân viên của tiệm về việc khử trùng dụng cụ như thế nào và tần suất họ làm điều đó. Các công cụ, chẳng hạn như dũa móng tay và đồ cắt móng tay, có thể lây nhiễm nấm từ người sang người nếu họ không vệ sinh.
Ai có nguy cơ bị nhiễm nấm móng tay?
Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây nhiễm nấm móng và mỗi nguyên nhân có cách điều trị riêng. Mặc dù nhiều nguyên nhân gây nhiễm nấm móng có thể phòng ngừa được, một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng phát triển nó. Bạn có khả năng bị nhiễm nấm móng nếu bạn:
- Bị bệnh tiểu đường
- Mắc bệnh gây lưu thông máu kém
- Trên 65 tuổi
- Đeo móng giả
- Bơi trong bể bơi công cộng
- Bị chấn thương móng tay
- Bị chấn thương da quanh móng tay
- Có ngón tay hoặc ngón chân ẩm trong một thời gian dài
- Có một hệ thống miễn dịch suy yếu
- Mang giày kín, như giày tennis hoặc ủng
Nhiễm trùng móng xảy ra thường xuyên hơn ở nam giới so với phụ nữ và người lớn nhiều hơn ở trẻ em. Nếu bạn có thành viên gia đình thường xuyên bị các loại bệnh nhiễm nấm này, thì bạn cũng có khả năng bị nhiễm chúng. Người lớn tuổi có nguy cơ cao bị nhiễm nấm móng tay vì máu của họ lưu thông kém hơn và móng tay mọc chậm hơn và dày hơn khi có tuổi.
Nấm móng trông như thế nào?
Nhiễm nấm ở móng có thể ảnh hưởng đến một phần của móng, toàn bộ móng, ở một hay nhiều móng.
Các dấu hiệu có thể nhận thấy
Dấu hiệu dễ thấy của nhiễm nấm móng bao gồm:
- Đóng vảy dưới móng tay, được gọi là tăng sừng dưới da
- Các vệt trắng hoặc vàng trên móng tay, được gọi là bệnh nấm móng bên (lateral onychomycosis)
- Móng có một góc hoặc đầu móng tay dễ vỡ vụn, được gọi là bệnh nấm móng xa (distal onychomycosis)
- Bong tróc các khu vực màu trắng trên bề mặt móng tay, có thể xuất hiện các lỗ trên móng tay
- Xuất hiện của các đốm vàng ở dưới cùng của móng, được gọi là bệnh nấm móng ở phần gốc (proximal onychomycosis)
- Mất móng tay
Dấu hiệu thường gặp
Các dấu hiệu phổ biến của nhiễm nấm móng bao gồm:
- Móng tay bị biến dạng có thể nhấc ra khỏi giường móng tay
- Móng có mùi hôi khó chịu
- Móng tay giòn hoặc dày
Có ba hình thái thương tổn móng:
- Móng dày sừng: móng dày sừng, dưới móng có khối sừng mủn.
- Móng teo: móng bị mủn, mòn dần từ bờ tự do đến chân móng.
- Móng bình thường có màu trắng hoặc màu vàng.
Làm thế nào để nhận biết mình bị nấm móng?
Bởi vì các nhiễm trùng khác có thể ảnh hưởng đến móng và các triệu chứng giống với nhiễm nấm móng, cách duy nhất để xác nhận chẩn đoán là gặp bác sĩ. Họ sẽ cạo móng tay và nhìn dưới kính hiển vi để tìm dấu hiệu của một loại nấm. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể phải gửi mẫu đến phòng thí nghiệm để phân tích và nhận dạng.
Điều trị nấm móng
Thuốc bôi tại chỗ
Thuốc bôi chống nấm tại chỗ như:
- Dung dịch màu sát trùng: castellani
- Thuốc làm mỏng tổn thương nhằm làm tăng tính thấm của thuốc như: salicylic acid 5%;
- Thuốc kháng nấm:
- Nhóm azole (ketoconazole, clotrimazole, miconazole, sulconazole, oxiconazole, econazole).
- Ciclopirox Olamine.
- Amorolfine (loceryl).
- Nhóm allylamine (natifine, terbinafine).
- Nhóm các acid (salicylic, undecylenic).
- Nhóm polyenes (nystatin).
Cách bôi: Rửa và cạo sạch chỗ tổn thương móng, hong khô móng, sau đó bôi thuốc lên bề mặt móng và quanh móng, mỗi ngày 2-3 lần, ít nhất trong 3 tháng.
Tuy nhiên, đa số những chế phẩm trên không có mấy hiệu quả trên nấm móng, ngay cả khi sử dụng phối hợp với rút móng, do hạn chế tính thấm của tá dược vào móng. Thay vào đó, bác sĩ có thể kê toa thuốc kháng nấm đường uống, như:
Itraconazole:
- Nếu điều trị liên tục: 200mg/ngày, trong 6 – 12 tuần
- Nếu điều trị từng đợt: 400mg/ngày x tuần đầu/mỗi tháng x 2 – 3 tháng.
Terbinafine: 250mg/ngày (6 – 12 tuần).
Fluconazole: 150 – 400mg mỗi tuần, từ 6 – 12 tháng.
Griseofulvin: 0,5 – 1g/ngày, (6 – 12 tháng).
Có thể dùng thêm các thuốc kháng viêm, kháng histamine hay kháng sinh nếu có thêm các triệu chứng khác.
Trong thời gian dùng thuốc kháng nấm, bệnh nhân cần hạn chế hay tốt nhất là tránh xa rượu, bia và những thức uống có chứa cồn khác vì sẽ gây ra những ảnh hưởng không tốt đối với gan.
Bạn có thể sử dụng các phương pháp điều trị chống nấm khác, chẳng hạn như sơn móng tay chống nấm hoặc dung dịch bôi ngoài da. Những phương pháp điều trị này được chải lên móng tay giống như cách bạn sẽ sơn móng tay. Tùy thuộc vào loại nấm gây nhiễm trùng, cũng như mức độ nhiễm trùng, bạn có thể phải sử dụng các loại thuốc này trong vài tháng. Các giải pháp tại chỗ thường không hiệu quả trong việc chữa nhiễm nấm móng chân.
Điều trị không đảm bảo loại bỏ hoàn toàn nấm trên cơ thể của bạn. Trong gần một nửa số trường hợp, nhiễm nấm móng sẽ quay trở lại. Biến chứng do nhiễm nấm cũng có thể xảy ra.
Mẹo để ngăn ngừa nhiễm nấm móng tay
Thực hiện một vài thay đổi lối sống đơn giản có thể giúp ngăn ngừa nhiễm nấm móng tay. Chăm sóc tốt cho móng tay của bạn bằng cách giữ cho chúng được cắt tỉa cẩn thận và sạch sẽ là một cách tốt để ngăn ngừa nhiễm nấm. Bạn cũng nên tránh làm tổn thương vùng da quanh móng tay. Nếu bạn sẽ có bàn tay ẩm hoặc ướt trong một khoảng thời gian dài, bạn có thể cần đeo găng tay cao su. Tránh ngâm tay chân trong thời gian dài dưới nước. Sau khi làm việc trong môi trường nước, cần rửa sạch, lau khô bàn tay, bàn chân ngay
Các cách khác để ngăn ngừa nhiễm nấm móng tay bao gồm:
- Sử dụng thuốc xịt hoặc thuốc chống nấm thường xuyên
- Rửa tay sau khi chạm vào móng bị nhiễm bệnh
- Lau khô chân sau khi tắm, đặc biệt là giữa các ngón chân
- Không nên dùng chung các dụng cụ cắt móng tay chân, hạn chế cắt, sơn hay ngâm móng chân ở tiệm. Nên sử dụng vật dụng của riêng bạn để làm móng tay hoặc móng chân
- Thay tất mỗi ngày. Nên chọn những đôi tất có chất liệu thoáng và dễ hút ẩm. Mồ hôi bàn chân chính là điều kiện thuận lợi giúp cho các loại vi khuẩn và nấm sinh sôi nảy nở.
- Tránh đi chân trần ở những nơi công cộng
- Giảm sử dụng móng tay giả và sơn móng tay
- Điều trị càng sớm càng tốt.
- Nếu bệnh cứ kéo dài dai dẳng dù đã được điều trị thì nên thay đổi công việc khác nếu có điều kiện.
Tiến triển lâu dài của bệnh
Đối với một số người, nhiễm nấm móng có thể khó chữa và lần điều trị thuốc đầu tiên có thể không mang lại hiệu quả. Nhiễmnấm móng tay được coi là chữa khỏi khi có một móng tay mới mọc ra mà không còn bị nhiễm nấm. Mặc dù điều này cho thấy rằng móng không còn bị nhiễm trùng, nhưng nó có thể khiến nấm bị nhiễm trùng trở lại. Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể có tổn thương vĩnh viễn cho móng tay của bạn, và móng tay đó có thể cần được tháo bỏ.
Các biến chứng chính của nhiễm trùng nấm móng là:
- Nhiễm nấm tái phát
- Mất móng vĩnh viễn
- Sự đổi màu của móng bị nhiễm bệnh
- Sự lây lan của nhiễm nấm đến các khu vực khác của cơ thể và có thể là dòng máu
- Sự phát triển của nhiễm trùng da do vi khuẩn gọi là viêm mô tế bào
Đi khám bác sĩ là điều đặc biệt quan trọng nếu bạn bị tiểu đường và nhiễm nấm móng. Những người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ cao phát triển các biến chứng nghiêm trọng có thể gây ra bởi các bệnh nhiễm nấm này. Nói chuyện với bác sĩ của bạn nếu bạn bị tiểu đường và nghĩ rằng bạn đang bị nhiễm nấm móng tay.
