Azelaic acid là một dicarboxylic axit có nguồn gốc tự nhiên, xuất hiện trong các loại ngũ cốc như lúa mạch và lúa mì. Trong ngành da liễu, azelaic axit là một trong số những thành phần mỹ phẩm thường được khuyên dùng cho các trường hợp bị mụn, trứng cá thay thế cho tretinoin. Không những thế, rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng azelaic acid còn có tác dụng điều trị các vấn đề về sắc tố da như sạm, nám, tàn nhang hay bệnh đỏ da (rosacea). Azelaic axit có thể được tìm mua tại các quầy thuốc dưới dạng kem bôi với nồng độ cao 15-20%.
Mục lục
Azelaic acid là gì?
Azelaic acid là một axit tự nhiên được tìm thấy trong các loại ngũ cốc như lúa mạch, lúa mì và lúa mạch đen.
Nó có các đặc tính kháng khuẩn và chống viêm. Điều này làm cho axit azelaic có hiệu quả trong điều trị các tình trạng da như mụn trứng cá và hồng ban. Axit azaleic có thể ngăn chặn tình trạng nổi mụn trong tương lai bằng cách giảm số lượng vi khuẩn gây mụn trên da và giúp giữ cho lỗ chân lông của bạn thông thoáng, do đó giảm số lượng mụn trứng cá.
Vì là một chất kháng khuẩn tự nhiên nên azelaic acid có tác dụng tuyệt vời cho những làn da đang phải chiến đấu với mụn nhọt gây nên bởi vi khuẩn. Khi bôi ngoài da, nó xâm nhập vào các lỗ chân lông, ức chế sự phát triển của vi khuẩn trong nang lông, giúp giảm viêm và loại bỏ tế bào chết cứng đầu, giảm sưng tấy và ngăn ngừa sự phát triển của mụn. Khá nhiều nghiên cứu lâm sàng đã đưa ra kết luận, việc sử dụng 20% azelaic axit cho hiệu quả trị mụn tương đương với 0,05% tretinoin. Thậm chí, azelaic axit còn được ưu ái hơn, đặc biệt đối với những làn da nhạy cảm bởi đặc tính kháng viêm và làm dịu da, không gây nhiều tác dụng phụ như tretinoin.
Acid azelaic có thể sử dụng trên da mặt, nó có các dạng gel và kem. Azelex và Finacea là hai thương hiệu có các chế phẩm thuốc theo toa. Chúng chứa 15% axit azelaic trở lên. Một số sản phẩm không kê đơn có chứa số lượng axit azelaic nhỏ hơn.
Vì phải mất một thời gian để có tác dụng, bản thân chất này thường không phải là lựa chọn đầu tiên của bác sĩ da liễu để điều trị mụn trứng cá. Axit này cũng có một số tác dụng phụ như xạm da, khô và bong tróc. Hãy đọc để tìm hiểu mọi thứ bạn cần biết về việc sử dụng axit azelaic để trị mụn trứng cá.
Thực tế trong thời gian qua, phần lớn các nghiên cứu về azelaic axit đều xem xét các sản phẩm được sử dụng tại chỗ có chỉ định theo đơn thuốc với nồng độ từ 15% đến 20%. Tuy nhiên, bạn cũng có thể tìm cho mình một sản phẩm chăm sóc da với azelaic axit không theo đơn bởi chúng hứa hẹn mang đến hiệu quả cao ngay cả khi ứng dụng với nồng độ thấp.
Thế nhưng, thực tế thì thị trường mỹ phẩm lại có khá ít sản phẩm sử dụng azelaic axit với nồng độ 10% hoặc thấp hơn. Điều này bởi lẽ không có nhiều thương hiệu khám phá được lợi ích chăm sóc da của thành phần này, nhất là khi azelaic axit là khá khó để xử lý khi muốn cho ra công thức đúng và phù hợp. Thậm chí nếu không được pha chế đúng cách, kết cấu sản phẩm còn có thể gây ra những vấn đề nguy hại đối với làn da.
Nếu bạn đang tự hỏi liệu nên chọn sản phẩm azelaic axit có sẵn trên thị trường hay phiên bản kê đơn, các chuyên gia làm đẹp cho biết nồng độ 10% vẫn có thể cải thiện được nhiều vấn đề về da, nhất là da sưng, mẩn đỏ, màu da không đồng đều hay nhiều vấn đề lão hoá da khác. Dù vậy, nếu trường hợp bạn quan tâm đến nhiều vấn đề về da, nhất là khi da bạn đang bị tổn thương nặng nề hay các tổn thương da khó điều trị, bạn nên cân nhắc sản phẩm azelaic axit theo toa phù hợp với bạn theo tư vấn của bác sĩ để nhận về hiệu quả tốt nhất.
Bạn cũng hãy lưu ý thêm rằng, trong trường hợp bạn đang đấu tranh với mụn trứng cá, sử dụng azelaic axit sẽ cho hiệu quả cao khi kết hợp với các sản phẩm có chứa benzoyl peroxide và các sản phẩm kê đơn khác mà được bác sĩ da liễu khuyến cáo.
Công dụng của Azelaic acid trong điều trị mụn trứng cá
Axit azelaic hoạt động bằng cách:
- Làm sạch vi khuẩn ở lỗ chân lông có thể gây kích ứng hoặc nổi mụn
- Giảm viêm để giảm tình trạng mụn, mụn ít đỏ hơn và ít bị kích thích hơn
- Kích thích sự đổi mới tế bào để làn da của bạn nhanh lành hơn và giảm sẹo
Azelaic axit có thể được sử dụng ở dạng gel, bọt hoặc kem. Tất cả các sản phẩm chứa axit azelaic có cùng hướng dẫn cơ bản để sử dụng:
- Rửa kỹ vùng da bị ảnh hưởng bằng nước ấm và để da khô. Sử dụng sữa rửa mặt nhẹ nhàng để đảm bảo da được sạch sẽ.
- Rửa tay trước khi sử dụng axit azelaic.
- Lấy một lượng nhỏ sản phẩm thoa vào khu vực bị ảnh hưởng, xoa nhẹ nhàng và để khô tự nhiên.
- Sau khi bề mặt da đã khô, bạn có thể sử dụng mỹ phẩm. Không cần phải che phần da đó lại.
Bản thân axit này sẽ có hiệu quả nhất với nồng độ từ 15-20%. Nhưng đây không phải là mức khởi đầu tốt cho tất cả mọi loại da, nhất là những làn da nhạy cảm. Cũng giống như những axit khác hay bất kì một loại điều trị nào, bạn cũng nên bắt đầu một cách chậm rãi nhất có thể. Bạn có thể bắt đầu dùng xen kẽ cách ngày tầm 2-3 lần/tuần để làn da có thể làm quen, tránh những kích ứng không đáng có. Và chỉ nên dùng với lượng thật nhỏ ở vùng da quai hàm để xem là liệu mình có hợp với nó hay không.
Bạn có thể sử dụng axit azelaic ban đêm hoặc ban ngày, nhưng nhớ là phải sử dụng kem chống nắng mỗi buổi sáng bởi vì axit sẽ làm da bạn nhạy cảm hơn dưới ánh nắng mặt trời. Mặc dù axit azelaic có thể giải quyết giúp bạn những vấn đề như mụn, sạm da, đỏ da và có thể dùng được kể cả với những người sở hữu làn da nhạy cảm nhưng nó cũng có thể đem đến cho bạn những trải nghiệm như châm chích nhẹ hoặc đỏ da. Vì thế cần chú ý quan sát và lắng nghe làn da của bạn để có thể điều chỉnh lượng dùng thích hợp. Với lượng thích hợp, acid azelaic sẽ hoạt động tốt và giải quyết những vấn đề về mụn, đỏ da cho bạn thật hiệu quả.
Điều trị này sẽ đạt được hiệu quả nhất khi thoa sát với da, nghĩa là sau bước toner. Nhưng nếu da bạn quá nhạy cảm và thường gặp những vấn đề như châm chích trên da thì có thể sử dụng ở bước cuối cùng của chu trình dưỡng da, sau kem dưỡng hoặc có thể mix azelaic acid với kem dưỡng ẩm hiện tại của bạn để giảm kích ứng. Còn nếu da bạn đang bị kích ứng như bong tróc da, tấy đỏ, thì có thể ngưng sử dụng Azelaic Axit và đắp một loại mask dưỡng ẩm, làm dịu da. Các bạn nên nhớ là bất kỳ một sản phẩm nào có thể có tác dụng với người này nhưng có thể không hợp với người khác cho nên khi gặp bất kì dấu hiệu kích ứng nào thì hãy mạnh dạn ngưng dùng, không nên cố sử dụng trên da bởi da bạn sẽ trên tồi tệ hơn đấy. Thế giới mỹ phẩm rộng lớn, bạn hoàn toàn có thể tìm được sản phẩm khác phù hợp với làn da của mình.
Hiệu quả của Azelaic Acid có thể thấy sau 1 tháng sử dụng nếu bạn đã ổn định được tần suất sử dụng.
Hãy nhớ rằng bạn nên tránh sử dụng các chất làm se da hoặc làm sạch sâu trong khi bạn sử dụng axit azelaic. Một số người sẽ cần phải sử dụng sản phẩm hai lần mỗi ngày, tùy thuộc vào hướng dẫn của bác sĩ.
Axit azelaic cho sẹo mụn
Một số người sử dụng azelaic để chữa sẹo mụn sau khi điều trị mụn. Nó kích thích sự thay đổi tế bào, đó là một cách để giảm sự xuất hiện của sẹo nghiêm trọng.
Nó cũng ngăn chặn quá trình tổng hợp melanin – khả năng của da tạo ra các sắc tố có thể thay đổi tông màu da của bạn.
Nếu bạn đã thử các loại thuốc bôi khác để giúp trị sẹo hoặc trị vết thâm chậm lành, axit azelaic có thể giúp ích. Cần nhiều nghiên cứu hơn để biết hiệu quả của phương pháp điều trị này.
Công dụng khác của axit azelaic
Axit azelaic cũng được sử dụng cho các tình trạng da khác, như tăng sắc tố, hồng ban và làm sáng da.
Đối với tăng sắc tố
Sau khi điều trị, viêm có thể dẫn đến tăng sắc tố trên một số khu vực của da bạn. Axit azelaic ngăn chặn các tế bào da bị đổi màu.
Một nghiên cứu thí điểm từ năm 2011 cho thấy axit azelaic có thể điều trị mụn trứng cá đồng thời ngăn ngừa tăng sắc tố do mụn trứng cá. Nghiên cứu sâu hơn về màu da cũng cho thấy axit azelaic an toàn và có lợi cho việc sử dụng này.
Làm sáng da
Tính chất tương tự làm cho axit này có hiệu quả trong điều trị tăng sắc tố do viêm cũng cho phép nó làm sáng làn da bị đổi màu bởi melanin. Theo một nghiên cứu cũ, sử dụng axit azelaic để làm sáng da ở những vùng da loang lổ hoặc vết nám do melanin đã được chứng minh là có hiệu quả.
Năm 2007, các nhà khoa học đã tìm ra tính năng mới của axit azelaic trong ngành công nghiệp chăm sóc da. Họ tin rằng nó có khả năng ức chế sản sinh melanin giúp điều trị các bệnh về sắc tố da như sạm, nám, tàn nhang hay thậm chí sẹo mụn. Nghiên cứu lâm sàng cho thấy khả năng làm sáng da của 20% axit azelaic tương đương với việc sử dụng 2-4% hydroquinone – một chất làm trắng sáng da phổ biến và hữu hiệu nhưng gây nên rất nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Tuy nhiên, các tác dụng phụ nguy hiểm này không xuất hiện khi sử dụng axit azelaic, bởi vậy thành phần này là một sự thay thế an toàn và đầy hy vọng cho người sử dụng.
Đối với bệnh hồng ban
Axit azelaic có thể làm giảm viêm, do đó nó cũng là một phương pháp điều trị hiệu quả cho các triệu chứng của bệnh hồng ban. Các nghiên cứu lâm sàng chứng minh rằng gel của acid này có thể cải thiện liên tục sự xuất hiện của tình trạng sưng và các mạch máu có thể nhìn thấy do bệnh hồng ban.
Khi được sử dụng 2 lần/ngày trong vòng 3 tháng, nghiên cứu lâm sàng trên bệnh nhân mắc bệnh hồng ban cho kết quả cải thiện đáng kể. Ngoài ra, một nghiên cứu tại Archives of Dermatology phát hiện ra rằng 15% axit azelaic cho hiệu quả đáng kể hơn 0,75% metronidazole trong việc cải thiện các tổn thương viêm và đỏ da của bệnh rosacea.
Tác dụng phụ và lưu ý khi sử dụng axit azelaic
Tác dụng phụ
Axit azelaic có thể gây ra tác dụng phụ, bao gồm:
- Nóng rát hoặc ngứa ran trên da
- Lột da tại vùng bôi axit
- Khô hoặc đỏ da
Tác dụng phụ ít gặp hơn bao gồm:
- Phồng rộp hoặc bong tróc da
- Kích ứng và sưng
- Đau khớp
- Nổi mề đay và ngứa
- Sốt
- Khó thở
Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, hãy ngừng sử dụng và tới gặp bác sĩ ngay.
Lưu ý khi sử dụng
Luôn luôn bôi kem chống nắng khi ra ngoài, nhưng hãy đặc biệt chú ý lựa chọn sử dụng các sản phẩm chống nắng khi bạn đang sử dụng axit azelaic. Vì nó có thể làm mỏng da của bạn, da bạn nhạy cảm hơn và dễ bị tổn thương bởi ánh nắng mặt trời.
Tránh để thuốc tiếp xúc vào trong, gần mắt hoặc mũi và miệng. Nếu thuốc này dính vào bất kỳ khu vực nào kể trên, rửa ngay với thật nhiều nước và gọi cho bác sĩ nếu các kích ứng vẫn còn. Không băng vùng da đã thoa thuốc trừ khi có sự chỉ định của bác sĩ.
Không sử dụng nhiều thuốc này hoặc bôi thuốc thường xuyên hơn so với chỉ định. Tình trạng của bạn sẽ không được cải thiện nhanh hơn nhưng nguy cơ tác dụng phụ có thể tăng. Sử dụng thuốc này đúng theo thời gian điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ. Thuốc thường mất khoảng một tháng để phát huy tác dụng, nhưng những tác dụng sẽ có thể kéo dài hơn.
Bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh ẩm, tránh ánh sáng. Không bảo quản trong phòng tắm. Không bảo quản trong ngăn đá. Mỗi loại thuốc có thể có các phương pháp bảo quản khác nhau. Đọc kỹ hướng dẫn bảo quản trên bao bì hoặc hỏi dược sĩ. Giữ thuốc tránh xa tầm tay trẻ em và thú nuôi.
Kem bôi chứa Acid Azelaic bán chạy hiện nay
Nếu bạn đang tìm kiếm một kem bôi chứa acid này thì mình xin giới thiệu đến bạn một sản phẩm đang được ưa chuộng nhất hiện nay. Đó chính là: Kem bôi The Ordinary chứa Azelaic Acid với nồng độ 10%.
Sản phẩm này được sản xuất tại Anh. Hiện tại nó đang rất được ưa chuộng tại thị trường Việt Nam. Hiện tại bạn chỉ có thể mua nó qua các shop xách tay. Nó hiện chưa được phân phối chính thức tại Việt Nam.
Giá và địa chỉ bán
So sánh acid Azelaic với các phương pháp điều trị khác
Axit azelaic không dành cho tất cả mọi người. Hiệu quả của việc điều trị có thể phụ thuộc vào:
- Triệu chứng
- Loại da
- Cơ địa
Vì nó hoạt động chậm, nó thường được kê đơn cùng với các phương pháp điều trị mụn trứng cá khác.
Theo nghiên cứu, kem chứa axit azelaic có thể có hiệu quả tương tự như benzoyl peroxide và tretinoin (Retin-A) để điều trị mụn trứng cá. Mặc dù kết quả axit azelaic tương tự như của benzoyl peroxide, song nó lại đắt hơn.
Axit azelaic cũng hoạt động nhẹ nhàng hơn Alpha Hydroxy Acid, axit glycolic và axit salicylic.
Trong khi các axit khác đủ mạnh sử dụng để peel da, axit azelaic thì không. Điều này có nghĩa là sử dụng axit azelaic ít gây kích ứng da của bạn hơn các loại khác. Tuy nhiên bạn cần sử dụng thường xuyên và cần có khoảng thời gian để có hiệu lực.
Kết luận
Acid azelaic là một loại axit tự nhiên nhẹ hơn một số axit phổ biến được sử dụng để điều trị mụn trứng cá. Mặc dù kết quả điều trị bằng axit này có thể không rõ ràng ngay lập tức, nhưng có nhiều nghiên cứu đã chỉ ra thành phần này có hiệu quả.
Mụn trứng cá, da không đều màu, hồng ban và các tình trạng da bị viêm đều được chứng minh là được điều trị hiệu quả bằng acid azelaic. Như với bất kỳ loại thuốc nào, hãy tuân thủ chặt chẽ các hướng dẫn về liều lượng và thời gian sử dụng từ bác sĩ của bạn.
