Hiện có 3 nhóm chất chính được dùng nhiều nhất trong thành phần mỹ phẩm có khả năng tẩy tế bào chết (TTBC) là: Alpha Hydroxy Acid (AHA), Beta Hydroxy Acid (BHA) – Salicylic Acid (SA) và Retinoid / Tretinoin. Ngoài ra còn 2 ngôi sao mới nổi đó là: Lipohydroxy Acid (LHA) và Polyhydroxy Acid (PHA).
Quy trình dưỡng không chỉ dừng lại ở các bước chăm sóc da cơ bản, phái đẹp dần được làm quen với những phương pháp chuyên sâu sử dụng các thành phần như AHA/BHA – giải pháp tẩy da chết hóa học cho làn da mụn, lão hóa. Tuy nhiên, sử dụng AHA/BHA một cách khoa học thật sự không đơn giản như những thói quen làm đẹp quen thuộc hàng ngày.
Khi càng ngày càng có nhiều nghiên cứu về nguyên nhân gây ra các nếp nhăn và ảnh hưởng của ánh nắng mặt trời với việc sử dụng AHA/BHA. Có hai loại acid hydroxy: alpha và beta. Alpha hydroxy acid (AHA) phổ biến nhất là Glycolic acid và Lactic acid. Hai acid này có tính tan trong nước nên chỉ có tác dụng trên bề mặt da. Ngoài ra, AHA còn có các acid khác như: malic acid, citric acid và tartaric acid. AHA hoạt động bằng cách tẩy tế bào chết hoặc loại bỏ các lớp trên cùng của da, để hiện ra các tế bào da mới khỏe mạnh hơn. Chúng đặc biệt hữu ích trong việc chăm sóc da khô và giảm sự xuất hiện của các nếp nhăn nên rất tốt trong việc chống lão hóa. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng AHA cũng giúp kích thích sản xuất collagen. Đây cũng là một thành phần quan trọng thường thấy trong các sản phẩm làm sáng da.
Chỉ có một acid beta hydroxy (BHA) thường được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc da. Đó là acid salicylic, có nguồn gốc từ aspirin.
Mục lục
Beta Hydroxy Acid hoạt động như thế nào?
Khi tuổi càng lớn, quá trình tái tạo tế bào da của chúng ta càng chậm lại. Tẩy tế bào chết hóa học (chemical exfoliation) không chỉ lấy đi lớp tế bào chết giúp da mịn màng tươi sáng, giảm vết thâm, giảm nguy cơ ung thư da, mà còn là 1 cách để thúc đẩy da mau chóng tạo tế bào mới. Nó là 1 bước quan trọng trong việc chống lão hóa.
BHA có tên đầy đủ: β-Hydroxy Acids (Beta Hydroxy Acids). Đây là một hợp chất hữu cơ có chứa nhóm chức axit cacboxylic và nhóm chức hydroxy được phân tách bằng hai nguyên tử carbon. BHA tan trong dầu, không tan trong nước.
BHA có nguồn gốc từ đâu?
BHA là axit gốc dầu, được chiếc xuất từ vỏ cây willow bark (vỏ cây liễu). BHA bao gồm các loại sau:
- Axit β-Hydroxybutyric.
- Axit β-hydroxy methyl-methylbutyric.
- Carnitine.
- Axit Salicylic.
Trong mỹ phẩm, thuật ngữ Beta Hydroxy Acid thường dùng để chỉ loại Axit Salicylic. Hợp chất này cũng là thành phần được sử dụng nhiều trong các loại kem chống lão hóa và hỗ trợ điều trị mụn trứng cá. Ngoài ra, BHA – Axit Salicylic còn có tác dụng chống viêm (gốc Aspirin).
Khác với AHA, BHA có thể tan trong dầu nên có khả năng tác động sâu đến lỗ chân lông. Giống như AHA, Beta Hydroxy acid (BHA) hoạt động bằng cách tẩy tế bào chết để tái tạo tế bào da mới nhưng cách thức hoạt động có phần khác nhau. AHA chỉ hoạt động bên ngoài bề mặt da, còn BHA có thể tẩy sâu bên trong lỗ chân lông, giải quyết các vấn đề thường gặp về tắc lỗ chân lông. Thế nên, BHA cực kỳ hữu ích trong việc điều trị mụn. Ngoài ra BHA cũng có khả năng làm giảm sự xuất hiện của các nếp nhăn, cải thiện độ nhám da và hỗ trợ trong việc làm giảm các rối loạn sắc tố da.
Beta hydroxy acid hoạt động chủ yếu như một chất tẩy da chết. Nó làm cho các tế bào của lớp biểu bì (lớp ngoài cùng của da) trở nên “không được bảo vệ”. Từ đó cho phép các tế bào da chết bong tróc, nhường chỗ cho sự tái tạo của làn da mới. Beta Hydroxy Acid được ghi nhận là có tác dụng cải thiện nếp nhăn, sần sùi và lốm đốm của da bị sạm sau ít nhất sáu tháng sử dụng thường xuyên. BHA có trong các sản phẩm chăm sóc da hoạt động tốt nhất ở nồng độ 1% đến 2% và ở độ pH từ 3 đến 4.
Khi lựa chọn một sản phẩm chăm sóc da chứa BHA để có được tác dụng nhiều hơn, bạn nên chăm sóc da bằng các sản phẩm thoa lên da lâu như cream, gel, hoặc lotion. Chọn các sản phẩm có chứa ít nhất 1% BHA ở độ pH từ 3 đến 4 thì BHA mới phát huy hiệu quả tối đa. Lưu ý: Đối với phụ nữ có thai, BHA là chất chống chỉ định nên bạn tuyệt đối không nên dùng.
Sự khác biệt giữa acid Alpha và Beta Hydroxy
Khi được đặt ở độ pH chuẩn mực, giao động trong khoảng từ 3 đến 4, AHA, BHA đều sẽ đem đến lợi ích:
- Làm mờ nếp nhăn.
- Giúp da săn chắc hơn.
- Cải thiện màu da không đồng đều.
- Tinh chỉnh bề mặt da, giảm thiểu các vùng thô ráp.
Sự khác biệt chính giữa acid alpha hydroxy và acid beta hydroxy là độ hòa tan trong lipid (dầu) của chúng. Các AHA chỉ tan trong nước trong khi BHA hòa tan trong lipid, có nghĩa là nó sẽ tan trong dầu. Điều này có nghĩa là acid beta hydroxy có khả năng thâm nhập vào lỗ chân lông, chứa bã nhờn và tẩy tế bào da chết tích tụ bên trong lỗ chân lông. Do sự khác biệt về tính chất này, acid beta hydroxy được sử dụng tốt hơn cho da dầu có mụn đầu đen và mụn đầu trắng. Các acid alpha hydroxy được sử dụng tốt hơn trên da dày, bị tổn thương do ánh nắng mặt trời, nơi mụn không phải là vấn đề lớn.
AHA được khuyên dùng với da thường đến da khô nhờ khả năng đẩy mạnh các yếu tố giữ ẩm tự nhiên trong da, chúng cũng được chứng minh về hiệu quả cải thiện các khuyết điểm gây bởi ánh nắng mặt trời.
Trong khi đó BHA hoạt động cả trên bề mặt da và tận sâu bên trong lỗ chân lông, nó có đặc tính hòa tan trong dầu do đó thường được ưa thích bởi người có làn da dầu đến hỗn hợp, những ai có làn da dễ nổi mụn, lỗ chân lông bị tắc nghẽn và nở rộng. BHA đồng thời có tính chất làm dịu da tự nhiên, do đó nó đủ dịu nhẹ đối với làn da nhạy cảm, ửng đỏ hoặc bị rosacea.
Nhạy cảm với ánh nắng mặt trời
Việc sử dụng BHA có thể làm tăng độ nhạy cảm của da với ánh nắng mặt trời lên 50%. Dường như acid beta hydroxy có thể đảo ngược một số thiệt hại do ánh nắng mặt trời gây ra, nhưng đồng thời, nó làm cho da dễ bị ảnh hưởng bởi ánh nắng mặt trời hơn. Rõ ràng rằng bất cứ ai đang sử dụng beta hydroxy acid đều phải sử dụng kem chống nắng tốt có chứa khả năng chống tia UVA và UVB.
Những chú ý quan trọng khi sử dụng Beta Hydroxy Acid
Beta hydroxy acid dường như ít gây kích ứng hơn acid alpha hydroxy, mặc dù nó thâm nhập vào lỗ chân lông sâu hơn. Điều này xảy ra vì acid salicylic có nguồn gốc từ acid acetylsalicylic hoặc aspirin. Aspirin có đặc tính chống viêm và acid salicylic giữ lại nhiều đặc tính chống viêm này. Mặc dù vậy, beta hydroxy acid vẫn có thể gây kích ứng da. Các triệu chứng kích thích bao gồm đỏ, nóng rát, ngứa, đau và có thể sẹo. Những người có làn da sẫm màu có nguy cơ thay đổi sắc tố sẹo cao hơn với beta hydroxy acid.
Hiên nay các nhà nghiên cứu đưa ra kết luận rằng AHA có thể sử dụng cho phụ nữ đang mang thai và cho con bú. Tuy nhiên, BHA vẫn đang trong vòng tranh cãi vì một số ý kiến cho rằng BHA là gốc Salicylate – giống như aspirin nên không nên dùng, một số ý kiến lại cho rằng BHA sử dụng trên da chỉ 2%, là dạng acid gốc dầu nên khả năng ngấm vào mạch máu là rất nhỏ nên có thể sử dụng. Để an toàn tuyệt đối, các bạn nên sử dụng liệu trình có AHA thay cho BHA trong thời gian mang thai và cho con bú và nên tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng.
Cách sử dụng Acid Beta Hydroxy
Beta hydroxy acid được tìm thấy trong một loạt các sản phẩm chăm sóc da bao gồm kem dưỡng ẩm, sữa rửa mặt, kem mắt, kem chống nắng, serum và kem nền. Tốt nhất là chọn một sản phẩm có chứa công thức beta hydroxy acid thích hợp để sử dụng làm sản phẩm tẩy da chết của bạn, sau đó chọn các sản phẩm chăm sóc da hoặc mỹ phẩm khác không chứa acid hydroxy để giảm khả năng kích ứng da.
Sử dụng acid beta hydroxy sau khi rửa mặt. Chất tẩy rửa có chứa acid beta hydroxy không hiệu quả lắm vì acid beta hydroxy phải được hấp thụ vào da để hoạt động. Chất tẩy rửa cần được rửa sạch trước khi sự hấp thụ này xảy ra.
Không có sản phẩm hiệu quả nào kết hợp acid beta hydroxy và kem chống nắng vì kem chống nắng không ổn định ở độ pH cần thiết để làm cho acid beta hydroxy có hiệu quả. Kem chống nắng phải được sử dụng sau khi sử dụng sản phẩm chứa beta hydroxy acid. Kem chống nắng nên có SPF ít nhất là 15 để bảo vệ trước UVB (lý tưởng là 30 hoặc cao hơn) và chứa avobenzone, titan dioxide hoặc kẽm oxit để chống tia UVA.
Beta hydroxy acid hoạt động tốt nhất ở nồng độ 1 đến 2% và ở độ pH từ 3 đến 4. Thật không may, các nhà sản xuất mỹ phẩm đôi khi không cung cấp thông tin pH trên nhãn. Cách duy nhất để biết độ pH của sản phẩm là kiểm tra nó bằng giấy thử pH.
Thông thường có 2 dòng sản phẩm chứa BHA:
- “Mỹ phẩm đại trà” (over-counter products) bao gồm các sản phẩm dưỡng da bạn thường thấy ngoài tiệm, chứa Acid nồng độ thấp, pH cao và có thể dùng thường xuyên hằng ngày. Các sản phẩm này thường không nhất thiết phải ghi rõ có chứa bao nhiêu % acid.
- “Chemical peel” là các sản phẩm tẩy tế bào chết chuyên nghiệp, không được bán đại trà, chỉ có thể mua tại các spa, cửa hàng chuyên dụng và bác sĩ với nồng độ thấp đến trung bình cao. Với các sản phẩm này bạn sẽ thấy shop ghi rất rõ tên “chemical peel”, cung cấp đầy đủ nồng độ acid, cách sử dụng và thường ghi rõ chỉ nên xài 1 – 2 lần / tuần. Chemical peel sẽ mạnh hơn mỹ phẩm đại trà dù cùng chứa % acid giống nhau. Loại chemical peels này dùng không khó nhưng bạn phải đọc kỹ hướng dẫn trước khi dùng, đọc từng câu từng chữ nếu không muốn tự làm hư da mình. Ngoài ra còn có chemical peel nồng độ cực cao, nhưng không được phép bán sản phẩm để tự sử dụng tại nhà mà chỉ có thể làm tại bác sĩ. Lưu ý, hãy luôn bắt đầu bằng những sản phẩm có nồng độ thấp rồi tăng dần nếu cần.
Da nhạy cảm nổi mụn cũng có thể sử dụng BHA, nhưng bạn cần phải kiểm tra trước 1 vùng nhỏ trên da để đảm bảo an toàn trước khi dùng.
Trong quy trình chăm sóc da mặt, AHA/BHA nên được dùng sau các bước làm sạch, trước bước dưỡng ẩm và tốt nhất là vào ban đêm. Bạn có thể dùng bông thoa một lớp mỏng sản phẩm lên toàn bộ khuôn mặt hoặc chỉ bôi lên vùng da cần chữa trị. Cách này khuyên dùng cho những người lần đầu sử dụng AHA/BHA.
Thông thường, các sản phẩm AHA/BHA sẽ được hướng dẫn sử dụng 2 lần một ngày nhưng để da tập làm quen, bạn nên dùng một lần một ngày để da dần hình thành khả năng chịu đựng. Ngoài việc dùng AHA/BHA cho da mặt, phương pháp tẩy da chết hóa học này cũng có thể được sử dụng để điều trị cho vùng da cơ thể. Khi AHA/BHA được sử dụng đúng cách trên da với nồng độ và điều kiện độ pH thích hợp, sau 3-4 tuần bạn sẽ thấy kết quả làn da mềm và sáng hơn, các vấn đề như mụn hay vết thâm nám được cải thiện đáng kể.
Tác dụng phụ có thể xảy ra khi dùng BHA
Khi đẩy mụn
Đẩy mụn sẽ khiến da bạn trông tồi tệ hẳn đi, mặt bạn sẽ nhiều mụn hơn, các nốt mụn bạn chưa từng thấy sẽ được hình thành. Giai đoạn này xảy ra là do AHA/BHA đang trong quá trình tẩy da chết và đẩy chất bẩn từ bên trong lỗ chân lông ra bên ngoài bề mặt của da, trong trường hợp này bạn không nên quá hoang mang. Tình trạng này thường bắt đầu 3-4 ngày sau khi sử dụng và có thể kéo dài từ 2-4 tuần. Tuy nhiên, nếu da của bạn vẫn tiếp tục bị lên mụn sau hơn 6 tuần thì bạn nên chuyển sang một sản phẩm khác.
Tình trạng da bong, đỏ và nhạy cảm
Ngoài đẩy mụn, AHA/BHA cũng có thể làm cho làn da của bạn bị bong tróc, đỏ và nhạy cảm. Nếu bạn đang bị mụn hoặc vết thâm do mụn, viêm để lại thì bạn có thể thấy rằng các vùng da xung quanh sẽ bắt đầu có dấu hiệu bong. Đây là tác dụng phụ rất phổ biến khi sử dụng AHA (BHA thì ít gặp dấu hiệu này hơn). Vì vậy, bạn không nên quá lo lắng nếu điều này xảy ra trên da của bạn. Khi bạn gặp những tác dụng phụ, da của bạn lại cần thời gian để nghỉ ngơi và phục hồi, thế nên đây cũng là lý do tại sao cần xen kẽ bước sử dụng AHA/BHA chậm để hình thành khả năng chịu đựng của da và giảm thiểu kích ứng.
Chú ý: Các dấu hiệu này có thể sẽ rõ rệt hơn nếu bạn đang sử dụng AHA/BHA kết hợp với phương pháp điều trị theo toa như retinoids…
Dị ứng
Khác với tình trạng đẩy mụn, dị ứng chắc chắn là tình trạng xấu nhất khi da không chấp nhận được thành phần AHA-BHA. Da bạn sẽ trở nên ngứa, đỏ, sần sùi và có thể xuất hiện mụn mủ khắp mặt vô cùng khó chịu.
Những làn da nhạy cảm rất dễ phản ứng với AHA/BHA. Để tránh tình trạng dị ứng, bạn nên test sản phẩm ở một vùng da nhỏ, chờ 24-48 giờ và xem da có bị phản ứng hay không rồi mới bắt đầu sử dụng lên mặt. Nếu sau khi thử nghiệm, da của bạn không chuyển sang màu đỏ, ngứa hoặc khó chịu thì sau đó bạn có thể tiếp tục sử dụng sản phẩm theo hướng dẫn. Còn khi da bị dị ứng, hãy ngay lập tức rửa sạch da và sử dụng một số loại kem chứa hydrocortisone để làm dịu kích ứng, nếu tình trạng kích ứng trở nên nghiêm trọng, bạn nên đến gặp bác sĩ để sử dụng thuốc.
Trong trường hợp sử dụng sản phẩm lên mặt gây những hiện tượng trên thì bạn nên ngưng sản phẩm ngay, theo dõi làn da và có thể sử dụng lại AHA/BHA ở một nồng độ thấp hơn.
Da nhạy cảm hơn với tia UV
Trong quá trình AHA/BHA làm nhiệm vụ tẩy da chết, làn da của bạn sẽ trở nên mỏng và nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời. Vì vậy sản phẩm chứa AHA/BHA được sử dụng tốt nhất vào ban đêm và nếu sử dụng vào ban ngày thì phải kết hợp với kem chống nắng để bảo vệ chăm sóc da tối đa.
Trên đây là những chia sẻ của mình về Beta Hydroxy Acid mà mình tổng hợp được. Mong rằng những chia sẻ này có ích với bạn, chúc bạn luôn có một làn da khỏe mạnh, tràn đầy sức sống!
Cảm ơn bạn đã ghé thăm Bloggiamgia.vn!
