Đau lưng khi mang thai rất thường gặp. Với một số bà bầu, đau lưng chỉ thoáng qua và không gây khó chịu. Đối với một số bà bầu khác thì họ phải chịu những cơn đau dai dẳng và khó chịu. Bà bầu trong giai đoạn mang thai hầu như đều bị đau lưng, tuỳ mức độ khác nhau mà thôi. Nhưng bạn không nên xem đó như là chuyện hiển nhiên và cố gắng chịu đựng. Đau thắt lưng hông có thể ảnh hưởng tâm trạng vui vẻ lúc mang thai của bạn cũng như ảnh hưởng sinh hoạt và công việc hằng ngày của bạn. Tuy nhiên, bạn vẫn có cách để làm giảm nhẹ thậm chí là giảm hoàn toàn những cơn đau lưng này.
Phần cột sống thường bị đau nhức nhất chính là phần hông lưng, nhất là vùng trên xương cùng. Đây là vùng mà đa số các bà bầu thường đặt tay đỡ khi di chuyển. Nếu trước khi có thai mà họ đã bị đau lưng vùng này thì khi mang thai sẽ bị nhiều hơn.
Mang thai làm tăng nguy cơ đau lưng dưới vì bà bầu bị thay đổi trọng tâm cơ thể. Để tránh cảm giác bị ngã chúi về trước, các bà bầu có xu hướng ngửa nhẹ ra sau, dẫn đến đau hông lưng.
Đau thắt lưng hông trong lúc mang thai sẽ ngày càng nhiều hơn về sau khi thai nhi lớn dần cũng như khi hoóc môn của bà bầu tăng dần.
Và thật không may, đau lưng có thể bắt đầu sớm trong thai kỳ của bạn – đối với nhiều phụ nữ, khoảng tuần 18 và vẫn tồn tại (hoặc trở nên tồi tệ hơn) cho đến khi bạn sinh con (khi nó được thay thế bằng đau lưng sau sinh ).
Mục lục
Nguyên nhân gây đau lưng khi mang thai
Đau lưng thường xuất hiện vào tam cá nguyệt thứ hai của thai kỳ, nhưng nguyên nhân chính xác của hiện tượng này cho đến nay người ta vẫn chưa hiểu rõ.
Một số nguyên nhân có thể gây ra tình trạng này là:
Tăng cân
Cơ thể phụ nữ cũng tăng từ 10-15 cân khi mang thai. Cột sống phải chịu toàn bộ sức nặng này. Tình trạng tăng cân chủ yếu làm đau phần thắt lưng dưới. Em bé lớn dần lên và tử cung cũng làm tăng thêm áp lực lên mạch máu và các dây thần kinh ở phần khung xương chậu và lưng.
Thay đổi tư thế
Mang thai làm thay đổi trọng tâm của bạn. Trong thời kỳ mang thai, tử cung lớn dần cùng với thai làm cho cột sống thắt lưng càng phải cong nhiều hơn về phía trước, và các cơ vùng thắt lưng phải căng hơn nhiều để có thể giữ một trọng lượng 5-10kg phía trước cột sống. Kết quả là, bạn có thể dần dần – thậm chí không nhận thấy – bắt đầu điều chỉnh tư thế và cách bạn di chuyển. Điều này có thể dẫn đến đau lưng.
Hormone thay đổi
Trong thời gian mang thai, cơ thể bạn tạo ra một loại hormone gọi là relaxin cho phép các dây chằng trong vùng chậu giãn ra và khớp trở nên lỏng lẻo hơn để chuẩn bị cho quá trình sinh nở. Sự thay đổi hormone này khiến cho dây chằng hỗ trợ cột sống có thể nới lỏng, dẫn đến sự bất ổn và đau đớn.
Chia tách của cơ
Khi tử cung mở rộng, hai dải cơ bắp trực tràng, chạy từ xương sườn đến xương mu, có thể tách dọc theo đường nối trung tâm. Sự tách biệt này có thể làm trầm trọng hơn cơn đau lưng.
Căng thẳng
Stress có thể gây căng cơ ở lưng, khiến bà bầu thấy đau lưng hoặc co thắt lưng. Bạn có thể thấy rằng cảm giác đau lưng tăng trong giai đoạn mang bầu vì lý do cảm xúc.
Các kiểu đau lưng thường gặp
- Bị đau lưng kèm theo đau thắt lưng: đau ở các đốt xương sống ngang thắt lưng. Đây có thể là nguyên nhân từ trước khi mẹ mang thai đã từng có thời gian bị đau ở phần eo và có xu hướng mạnh hơn vào cuối thai kỳ.
- Bị đau lưng kèm theo đau xương chậu: đau vùng đệm ở mặt sau xương chậu. Kiểu đau này phổ biến hơn ở bà bầu trong suốt quá trình mang thai. Thông thường mẹ sẽ cảm thấy đau sâu bên trong mông, ở một hay cả hai mông hoặc mặt sau đùi. Cơn đau xuất hiện sai khi đi bộ, leo cầu thang, lăn mình trên giường, trở mình đột ngột…
Nếu bạn cảm thấy đau nhói, đau bắt đầu ở lưng hoặc mông và lan xuống chân, bạn có thể bị đau thần kinh tọa. Tin tốt về đau lưng khi mang thai là nó có nhiều phương pháp giảm nhẹ. Hãy đọc tiếp bài này để hiểu nhé!
Bà bầu bị đau lưng thì cần làm gì?
Quan sát tư thế của bạn khi bạn ngồi
Nằm dài trên ghế cả ngày thực sự gây căng thẳng cho cột sống của bạn hơn bất cứ điều gì khác. Ở nhà và tại nơi làm việc, hãy sử dụng những chiếc ghế có tựa lưng thẳng, có chỗ gác tay và có đệm. Khi ngồi làm việc với máy tính, nên đảm bảo ghế ngồi êm và phân bố trọng lượng của bạn đều khắp mông. Hãy đặt một chiếc khăn cuộn lại phía sau lưng để hỗ trợ; đặt chân lên một chiếc ghế nhỏ và ngồi thẳng với vai của bạn xuôi xuống. Không bắt chéo chân. Khi bầu càng lớn, bạn sẽ cần điều chỉnh tư thế ngồi lẫn độ cao của ghế. Nếu đau lưng do stress, hãy trò chuyện với một người bạn có kinh nghiệm, hoặc chuyên gia tâm lý nếu cần.
Nghỉ giải lao
Đứng dậy di chuyển thường xuyên, tránh ngồi lên tục hơn 30 phút. Ngồi quá lâu có thể khiến lưng bạn đau hơn nữa. Và cũng cố gắng đừng đứng quá lâu. Giữ vai thẳng và ra sau nhưng cũng phải thoải mái. Nếu cần đứng lâu, thỉnh thoảng di chuyển để khớp gối cảm thấy dễ chịu. Khi đứng, hai chân bạn nên cách xa một chút để tạo mặt chân đế rộng và vững..
Tránh nâng vật nặng
Hãy cẩn thận khi nâng vật gì đó dù nặng hay nhẹ, với những đồ vật nhẹ bạn hãy ngồi xổm, dạng 2 chân, dùng lực cánh tay và chân để nâng vật. Tránh tình trạng lưng thẳng, cúi người xuống bởi hành động này sẽ khiến cơn đau tăng nặng. Nếu bạn cần nhặt vật gì dưới đất, bạn nên ngồi xuống nhặt chứ đừng cúi người. Dùng các cơ ở chân để giúp bạn ngồi xuống, đứng lên và bạn nên vịn vào bàn ghế cạnh bạn để có thêm sức.
Theo dõi cân nặng của bạn
Bạn nên kiểm soát cân nặng, không để lên cân quá nhiều. Kiểm tra chỉ số cơ thể và đảm bảo không tăng quá 10-12 kg trong suốt thai kì. Không ăn quá nhiều trong 1 bữa, nên chia thành nhiều bữa nhỏ, bổ sung đủ chất dinh dưỡng cho cả mẹ và bé. Cân nặng cơ thể nên tăng đều đều mỗi tháng, trong tình trạng tăng đột ngột, tăng quá nhiều các chị em nên đến gặp bác sĩ ngay để được kiểm tra.
Mang giày phù hợp
Trong thời kỳ mang bầu các chị em nên thay thế những đôi dép cao gót bằng những đôi giầy bệt, thấp, đi lại vừa chân thoải mái. Những đôi giầy cao sẽ khiến cơ thể hướng về phía trước nhiều hơn vì vậy cơn đau lưng cũng sẽ tăng lên, không chỉ thế nó còn gây nguy hiểm cho mẹ nếu chẳng may vấp ngã. Tốt nhất là mang giày thấp và có hỗ trợ vòm chân.
Dùng gối ôm
Khi ngủ, mẹ bầu nên nằm nghiêng về bên trái, thay đổi tư thế sao cho thoải mái nhất tuy nhiên giúp bạn cảm thấy dễ chịu chú ý không nên ngủ bằng tư thế nằm ngửa. Hãy đặt một chiếc gối giữa hai đầu gối và một chiếc gối mỏng dưới phần thắt lưng, phần eo sẽ ngủ ngon hơn, nếu mẹ chuẩn bị cho mình gối ôm chuyên dụng cho bà bầu thì tốt hơn đấy. Bạn cũng nên kiểm tra xem tấm nệm bạn đang nằm có hỗ trợ tư thế ngủ của bạn không. Nếu nệm lún và không thể giữ cột sống bạn thẳng thì bạn nên đổi tấm nệm khác. Hoặc bạn có thể đặt dưới nệm tấm gỗ phẳng để hỗ trợ.
Vận động nhẹ nhàng
Thường xuyên luyện tập các các bài thể dục nhẹ nhàng, phù hợp như đi bộ, thể dục tay không, yoga, bơi lội…nhằm giúp cơ thể được khỏe mạnh, xương khớp được dẻo dai đồng thời những bài tập này còn hỗ trợ mẹ trong quá trình sinh nở được dễ dàng hơn.
Chườm
Chườm nóng hay chườm lạnh vùng thắt lưng, tắm bằng nước ấm cũng giúp giảm cơn đau lưng khá hiệu quả mà bạn nên áp dụng. Bạn nên hỏi ý kiến tư vấn của bác sĩ về vấn đề này. Nếu bác sĩ của bạn đồng ý, hãy bắt đầu bằng cách chườm lạnh (bằng túi đá hoặc rau đông lạnh quấn trong một chiếc khăn) trên vùng đau đớn đến 20 phút vài lần trong ngày. Sau hai hoặc ba ngày, chuyển sang chườm nóng – đặt một gối chườm hoặc chai nước nóng vào vùng lưng đau. Bạn cần lưu ý: không tác động nhiệt vào bụng khi mang thai.
Đeo đai hỗ trợ
Những chiếc băng dày, co giãn đeo quanh hông và dưới bụng và hỗ trợ các cơ bụng lỏng lẻo. Nếu công việc của bạn đòi hỏi phải đứng một thời gian dài, đeo đai hỗ trợ đặc biệt hữu ích trong việc giúp cải thiện tư thế. Nó còn làm giảm áp lực cho vùng lưng dưới. Một số phụ nữ cho biết họ thậm chí không thể đi lại nếu thiếu nó. Đai hỗ trợ rất đa dạng về hình dạng và kích cỡ. Bạn có thể chọn một đai đeo quanh hông đơn giản hoặc chọn một kiểu có dây vai và ngực để giảm mọi cơn đau lưng.
Khi nào bạn nên đi khám bác sĩ?
- Nếu bạn đau lưng liên tục không thể giảm đau.
- Đau ngày càng tăng làm bạn hết sức căng thẳng.
- Đau lưng kèm các triệu chứng khác như sốt, chảy máu âm đạo hoặc cảm giác bạn sẽ sinh sớm.
- Cảm giác đau buốt hay rát khi đi tiểu.
- Phải dùng thuốc giảm đau thường xuyên hoặc thuốc giảm đau cũng không làm bạn dễ chịu được.
- Cơn đau lưng dữ dội, âm ỉ kéo dài không dứt, đau lưng lan rộng ra khắp vùng mông, đùi, cẳng chân. Bạn nên đến gặp bác sĩ ngay để được kiểm tra.
Cơn đau làm bạn khó ngủ?
Hãy thử vài tips dưới đây:
- Kê gối cao đầu khi ngủ để hạn chế sự khó chịu do hệ tiêu hóa gây ra.
- Tư thế ngủ khi mang thai tốt nhất là nằm nghiêng về bên trái, giúp lượng máu đến thai nhi dễ dàng hơn. Mẹ bầu có thể kê gối hoặc khăn ở bụng để đỡ bớt phần nào áp lực.
- Giữ cho tâm lý luôn trong tình trạng thoải mái, dễ chịu. Lo lắng khi mang thai là điều hiển nhiên, nhất là những ai lần đầu làm mẹ, nhưng thái quá lại không nên. Mẹ bầu nên tập trung thư giãn, nghỉ ngơi, ăn uống hợp lý và tập luyện điều độ. Tránh dùng đồ ăn, thức uống chứa caffeine gây rối loạn giấc ngủ.
- Massgage hoặc ngâm chân trong nước ấm có thể giúp khắc phục được chứng chuột rút khi mang thai, cải thiện giấc ngủ ngon cho mẹ bầu.
- Hạn chế uống nước nhiều vào buổi tối, nhất là sau 8 giờ tối để tránh đi tiểu đêm.
- Nếu tình trạng mất ngủ ngày càng trầm trọng, nên liên hệ với bác sĩ để uống thuốc phù hợp vừa giúp bạn dễ ngủ vừa không ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
- Không xem tivi, đọc sách báo, dùng điện thoại trên giường.
- Chỉ ngủ khi cảm thấy thật buồn ngủ, nghe nhạc để dễ ngủ hơn.
- Duy trì thói quen ngủ đúng một giờ vào mỗi đêm.
- Ăn uống lành mạnh, tránh rượu, bia, cà phê, thuốc lá, thức ăn quá cay và nóng.
- Tập thể dục điều độ, nhất là bộ môn yoga có thể giúp bầu dễ ngủ hơn.
- Không nên có nhiều giấc ngủ ngắn trong ngày, tốt nhất chỉ chợp mắt vào buổi trưa khoảng 30-45 phút.
- Nói chuyện với bác sĩ của bạn. Hỏi bác sĩ của bạn về các bài tập nhẹ nhàng hoặc về phương pháp châm cứu. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng châm cứu có thể có hiệu quả trong việc giảm đau lưng khi mang thai.
