Mục lục
Tăng huyết áp là gì
Huyết áp là một đại lượng thể hiện áp lực của dòng máu tác động lên thành trong của động mạch. Động mạch là những mạch máu mang máu từ tim tới phần còn lại của cơ thể. Tĩnh mạch mang máu từ các cơ quan trở lại tim
Huyết áp tăng cao mà không được kiểm soát (tăng huyết áp) làm tổn thương các động mạch của bạn. Các động mạch bị yếu đi dẫn tới hiệu quả vận chuyển máu không còn được như trước. Các cholesterol sẽ hình thành những mảng bám, bám vào lòng động mạch bị tổn thương do quá trình tăng huyết áp lâu dài.
Ngoài ra tăng huyết áp còn là một yếu tố nguy cơ của đột quỵ, đau tim và các vấn đề tim mạch khác.
Nguyên nhân gây tăng huyết áp
Tăng huyết áp nguyên phát hay tăng huyết áp vô căn là huyết áp tăng cao, phát triển theo thời gian mà không có nguyên nhân rõ ràng
Tăng huyết áp thứ phát là huyết áp tăng do những nguyên nhân cụ thể, ví dụ như:
- Bệnh thận
- Bệnh về tuyến giáp
- Chứng ngưng thở khi ngủ
- Bệnh tim bẩm sinh
- Rối loạn chuyển hóa hiếm gặp
Những nguyên nhân sau cũng có thể làm tăng nguy cơ cao huyết áp của bạn:
- Thừa cân hoặc béo phì
- Hút thuốc lá
- Lối sống ít vận động
- Uống nhiều rượu
- Ăn nhiều muối
- Tuổi già
- Tiền sử gia đình có người bị tăng huyết áp cũng là một yếu tố nguy cơ
Điều trị tăng huyết áp
Bạn có thể hạ huyết áp của bạn thông qua việc thay đổi lối sống. Những thay đổi bao gồm:
- Giảm cân
- Ăn nhạt
- Tập thể dục thường xuyên
- Cải thiện chất lượng giấc ngủ của bạn
- Giảm tiêu thụ rượu
Nếu huyết áp của bạn vẫn không giảm sau khi thay đổi lối sống thì bạn cần sử dụng thêm các loại thuốc hỗ trợ để hạ huyết áp. Hiện nay có rất nhiều loại thuốc hạ huyết áp, bao gồm:
- Thuốc lợi tiểu
- Thuốc chẹn kênh calci
- Thuốc chẹn beta
- Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE)
- Thuốc ức chế thụ thể angiotensin (ARBs)
Thuốc sẽ có tác dụng tốt nhất nếu được kết hợp với một kế hoạch điều trị tổng thể. Trong đó bao gồm hạn chế các nguy cơ tim mạch khác như hút thuốc lá, béo phì, cholesterol cao.
Statin và tăng huyết áp
Trong kế hoạch điều trị tăng huyết áp của bạn có thể sẽ có nhiều loại thuốc hỗ trợ hạ huyết áp, trong đó có Statin. Statin là một loại thuốc thường được sử dụng để giảm cholesterol.
Các thuốc statin được nghiên cứu để làm giảm lượng lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) hay các cholesterol xấu, bằng cách làm giảm lượng cholesterol này trong các động mạch.
Mảng cholesterol làm thu hẹp lòng mạch, làm hẹp đường đi của dòng máu. Khiến lượng máu tới các cơ quan và cơ bắp của bạn bị giảm xuống. Khi động mạch bị tắc nghẽn do các mảng xơ vữa này quá nhiều sẽ dẫn tới những vấn đề đặc biệt nghiêm trọng.
Nếu động mạch vành bị tắc sẽ gây ra cơn đau thắt ngực hay còn gọi là đau tim. Nếu động mạch não bị tắc sẽ gây ra đột quỵ.
Các loại thuốc statin
Có nhiều loại thuốc statin khác nhau. Sự khác biệt chính giữa chúng là tiềm năng hạ mỡ máu. Các bác sĩ sẽ kê loại statin bạn nên dùng phụ thuộc vào mức độ LDL trong máu của bạn:
- Nếu lượng Cholesterol của bạn rất cao, bạn có thể sẽ được kê statin mạnh như rosuvastatin (crestor)
- Nếu lượng Cholesterol của bạn chỉ cần giảm nhẹ thì bạn sẽ được kê một loại statin khác như pravastatin (Pravachol).
Ai nên sử dụng Statin?
Statin có hiệu quả tốt nhất trên những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch và có nguy cơ cao về các vấn đề tim mạch.
Theo American College of Cardiology và American Heart Association, bạn nên dùng statin khi bạn có những vấn đề sau:
- Bệnh tim mạch
- Cholesterol LDL rất cao
- Bệnh tiểu đường
- Nguy cơ cao bị cơn đau thắt ngực trong 10 năm (LDL trên 100 mg/dL)
Hiệu quả của statin cùng với thay đổi lối sống
Nếu bạn bị tăng huyết áp, hiệu quả của statin sẽ được tương hỗ rất nhiều khi kết hợp với các biện pháp thay đổi lối sống lành mạch.
Tập thể dục thường xuyên và giữ một chế độ ăn uống cân bằng. Các bài tập tim mạch giúp lưu lượng máu được cải thiện, sức khỏe tim mạch được tăng cường. Bạn có thể tập thể dục bằng nhiều hình thức như đi bộ, đi xe đạp hoặc tập chạy.
Tránh xa các thức ăn béo, đường và đồ ăn mặn cũng sẽ giúp cải thiện huyết áp của bạn. Có rất nhiều thực phẩm giúp hạ huyết áp như:
- Rau lá xanh
- Quả mọng
- Khoai tây
- Củ cải
- Bột yến mạch
- Tránh xa rượu và thuốc lá
Những lợi ích khác khi sử dụng statin
Theo Journal of Pharmacology and Therapeutics, ngoài tác dụng làm giảm cholesterol, statin còn giúp giảm nguy cơ thu hẹp động mạch. Statin sẽ giữ cho lớp cơ của động mạch luôn được khỏe mạnh. Ngoài ra Statin cũng có thể làm giảm lượng fibrin trong các động mạch – Fibrin là một loại protein có liên quan tới sự hình thành cục máu đông.
Theo Archives of Internal Medicine, kể cả khi tác dụng hạ huyết áp của statin rất khiêm tốn nhưng statin vẫn làm giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ và đau thắt ngực. Và bất cứ điều gì làm giảm các nguy cơ biến chứng nguy hiểm của bạn thì đều là một điều cực kỳ tốt.
Những tác dụng không mong muốn của statin
Mặc dù hầu hết mọi người sử dụng statin đều không có vấn đề gì xảy ra, tuy nhiên cũng giống như tất cả các loại thuốc khác, statin cũng sẽ có một số tác dụng phụ tiềm ẩn.
Tác dụng phụ thường gặp nhất của statin là đau cơ. Tuy nhiên sau khi điều chỉnh liều thuốc thì cơn đau cũng biến mất. Ngoài ra còn có những nguy cơ rất nhỏ gây tăng đường máu và trạng thái “mờ ảo” khi sử dụng thuốc. Những triệu chứng này thường không xảy ra ở hầu hết các bệnh nhân và chúng sẽ biến mất khi bạn ngừng sử dụng thuốc. Tránh sử dụng chung statin với bưởi. Vì bưởi làm tăng tác dụng phụ của thuốc, khiến bạn có nguy cơ bị tổn thương cơ, gan và suy thận. Những trường hợp nhẹ có thể gây đau ở các khớp cơ.
Một vài chất trong quả bưởi ức chế một loại enzym thông thường giúp cơ thể xử lý statin. Enzym này cân bằng lượng thuốc đi vào máu. Vì thế bưởi có thể làm lượng thuốc trong máu tăng cao.
Số lượng bưởi chính xác cần tránh với statin là không có. Đa số bạn sẽ được khuyên là nên tránh hoàn toàn việc ăn bưởi hoặc uống nước ép bưởi.
Hút thuốc lá cũng nên tránh nếu bạn đang sử dúng statin. Theo một nghiên cứu thì hút thuốc sẽ làm giảm các tác dụng tích cực của statin.
Tổng kết
Nếu huyết áp của bạn đang rất cao và cần giảm một lượng đáng kể thì ngoài việc thay đổi lối sống, có thể bạn sẽ phải sử dụng thêm nhiều loại thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Nếu mức cholesterol LDL của bạn nằm trong phạm vi bình thường hoặc khỏe mạnh, thì bạn không nên sử dụng statin.
Để có một huyết áp tối ưu và một sức khỏe trong mơ thì bạn cần có một chế độ ăn uống lành mạnh cho tim và tập thể dục thường xuyên. Nếu có vấn đề gì hãy trao đổi với bác sĩ của bạn nhé.
