Coenzym Q10 và bệnh ung thư: Những điều bạn nên biết!

CoQ10 có rất nhiều lợi ích đối với cơ thể con người. Nó là một chất chống oxy hóa nên người ta cho rằng nó có thể ngăn ngừa hay chữa trị ung thư thông qua việc ngăn ngừa các gốc tự do gây bệnh.

Bạn đã bao giờ nghe thấy cái tên CoQ10 chưa? Bạn có biết nó là gì không? Nó chống lại ung thư như thế nào? Các lợi ích khác của nó đối với cơ thể là gì? Khi sử dụng CoQ10 bạn cần lưu ý những gì?

Hãy đọc bài viết sau để tìm hiểu nhé!

CoQ10 là gì?

CoQ10 (viết tắt của Coenzyme Q10) cái tên nghe có vẻ không tự nhiên lắm, nhưng trên thực tế CoQ10 là một chất dinh dưỡng thiết yếu hoạt động giống như một chất chống oxy hóa trong cơ thể. Ở dạng hoạt động, nó được gọi là ubiquinone hoặc ubiquinol. Nó được tổng hợp trong cơ thể một cách tự nhiên và được sử dụng cho các chức năng quan trọng, chẳng hạn như cung cấp năng lượng cho tế bào, vận chuyển điện tử và điều chỉnh mức huyết áp. Cơ thể cũng sử dụng CoQ10 như một chất chống oxy hóa. Một chất chống oxy hóa bảo vệ các tế bào khỏi các gốc tự do. Các gốc tự do có thể gây tổn hại DNA của một tế bào thường liên quan đến nguyên nhân gây ung thư. CoQ10, bảo vệ cơ thể tránh khỏi tác hại của các gốc tự do; do đó, giảm một phần nguy cơ phát triển ung thư.

Bạn có biết Q và 10 trong  tên của coenzyme Q10 đề cập đến các nhóm hóa chất tạo chất này. CoQ10 cũng được biết đến với các tên sau: Q10, Vitamin Q10, Ubiquinone, Ubidecarenone. Tuy nhiên CoQ10 không được coi là một “vitamin” là bởi vì tất cả động vật, kể cả con người, có thể tự tạo ra một lượng nhỏ coenzym, ngay cả khi không dùng thực phẩm chứa CoQ10.

CoQ10 được tìm thấy trong hầu hết các mô cơ thể. Tập trung nhiều hơn trong tim, gan, thận và tuyến tụy. Số lượng thấp nhất được tìm thấy trong phổi. CoQ10 giảm khi cơ thể già đi. Hàm lượng CoQ10 thấp có liên quan đến sự suy giảm nhận thức, đái tháo đường, ung thư, đau cơ, bệnh tim và các bệnh liên quan tới cơ.

CoQ10 có tác dụng chống ung thư như thế nào?

CoQ10 được phát hiện vào năm 1957, nhưng các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra lợi ích của nó như là một chất chống ung thư vào năm 1961. Kể từ đó, nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để xác định vai trò của CoQ10 đối với bệnh ung thư.

Trong phát hiện đầu tiên vào những năm 1960, người ta đã xác định chắc chắn rằng những bệnh nhân mắc bệnh u tủy, ung thư hạch và các loại ung thư khác – như: đầu và cổ, vú, phổi, tuyến tụy, đại tràng, thận và tuyến tiền liệt – có nồng độ CoQ10 thấp hơn máu. Các nghiên cứu cho thấy CoQ10 có thể được sử dụng để giúp tăng cường hệ thống miễn dịch. Do đó, CoQ10 trở thành một trong số liệu pháp bổ trợ điều trị ung thư. Liệu pháp bổ trợ là một phương pháp điều trị bổ trợ được đưa ra sau khi điều trị chính để tăng cường quá trình chữa bệnh cho bệnh nhân.

Hơn nữa, trong các tế bào, CoQ10 giúp vận chuyển protein qua màng tế bào và tách một số enzyme tiêu hóa khỏi phần còn lại của tế bào, giúp duy trì pH tối ưu. Người ta tin rằng bệnh phát triển dễ dàng hơn trong các môi trường bị thay đổi độ pH. Điều này có thể là một lý do khiến nguy cơ ung thư có liên quan đến nồng độ CoQ10. Bổ sung CoQ10 trong điều trị ung thư có thể giúp tăng khả năng tiêu diệt ung thư của các loại thuốc điều trị (như doxorubicin và daunorubicin). Cũng có bằng chứng cho thấy CoQ10 có thể bảo vệ tim khỏi tổn thương do dùng liều cao thuốc hóa trị.

CoQ10 có thể làm chậm diễn biến ung thư vú

Một nghiên cứu năm 1994 trên 32 bệnh nhân ung thư vú (từ 32-81 tuổi) được phân loại là “nguy cơ cao” do ung thư của họ đã di căn sang các hạch bạch huyết. Mỗi bệnh nhân được cung cấp mỗi ngày: chất chống oxy hóa, axit béo thiết yếu và 90 mg CoQ10. Không có bệnh nhân tử vong trong thời gian nghiên cứu 18 tháng, không bệnh nhân nào tiến triển xấu đi trong giai đoạn này, tất cả đều đã cải thiện chất lượng cuộc sống và 6 bệnh nhân đã thuyên giảm một phần. 2 bệnh nhân thuyên giảm một phần sau đó được cho thêm Coenzyme Q 10 (300 mg mỗi ngày), cả hai đều thuyên giảm hoàn toàn, cho thấy sự vắng mặt hoàn toàn của các khối u. Nghiên cứu cũng ghi nhận có 4 bệnh nhân tử vong sau thời gian nghiên cứu trong vòng 2 năm. (Xem thêm nghiên cứu tại đây)

Có thể giúp ngăn ngừa ung thư đại tràng

Một nghiên cứu đã phát hiện ra CoQ10 làm giảm đáng kể sự mất cân bằng oxy hóa ở đại tràng dẫn đến ung thư đại tràng. Mặc dù điều này vẫn cần nghiên cứu thêm nhưng nó cho thấy một khả năng phòng ngừa cho những người có nguy cơ ung thư đại tràng bởi CoQ10.

Có thể đóng vai trò trong phòng chống ung thư cổ tử cung

Mức CoQ10 thấp được thấy ở những bệnh nhân bị ung thư cổ tử cung, mặc dù không rõ tại sao. Bổ sung CoQ10 có thể làm giảm nguy cơ phát triển ung thư cổ tử cung ở phụ nữ được chẩn đoán có tổn thương cổ tử cung tiền ung thư, nhưng điều này vẫn đòi hỏi nhiều nghiên cứu hơn trước khi đưa vào phác đồ điều trị chính thức.

Có thể kéo dài cuộc sống trong ung thư giai đoạn cuối

Một nghiên cứu thí điểm trong 9 năm trên 41 bệnh nhân với nhiều loại ung thư đã tiến đến giai đoạn cuối và được bổ sung CoQ10 cộng với một hỗn hợp chống oxy hóa. Trong số các bệnh nhân theo dõi, thời gian sống trung bình là 17 tháng, dài hơn 5 tháng so với dự kiến. Tổng cộng, 76% bệnh nhân sống sót lâu hơn so với dự kiến trung bình và đặc biệt là có rất ít hoặc không có tác dụng phụ ghi nhận từ điều trị.

Cần nhiều nghiên cứu về vai trò của CoQ10 với ung thư nhưng các kết quả đã cho thấy bổ sung CoQ10 có thể giúp cải thiện các yếu tố nguy cơ và thậm chí là thời gian sống với một số bệnh ung thư.

Vai trò của CoQ10 đối với một số tình trạng khác

CoQ10 không chỉ tốt cho việc chống lại ung thư, mà các nghiên cứu cho thấy khi sử dụng một mình hoặc kết hợp CoQ10 với các liệu pháp khác, có thể mang tới những lợi ích về sức khỏe sau đây:

Làm chậm quá trình lão hóa

Với sức mạnh chống oxy hóa, nó có thể giúp làm chậm quá trình lão hóa. Khi các gốc tự do trong cơ thể bị phá hủy, các tế bào được giữ trong tình trạng khỏe mạnh của nó, cùng với năng lượng và sức sống được cải thiện.

Ngăn chặn các cơn đau tim tái phát

Nếu bạn đã bị đau tim trước đó, bổ sung CoQ10 có thể là biện pháp phòng ngừa tốt nhất để bảo vệ chống lại các cơn đau tim trong tương lai. Dựa trên một nghiên cứu lâm sàng, những người bắt đầu bổ sung CoQ10 hàng ngày trong vòng ba ngày sau khi bị đau tim ít có khả năng bị đau tim và đau ngực sau đó. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những người dùng thực phẩm bổ sung CoQ10 ít có khả năng tử vong vì bệnh tim. Tuy nhiên, trước khi bạn bổ sung CoQ10 để ngăn ngừa các cơn đau tim, hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ.

Điều trị suy tim

Suy tim là một loại bệnh tim mạch trong đó tim không thể bơm máu bình thường dẫn đến việc thiếu máu ở nhiều nơi khác nhau trong cơ thể, chẳng hạn như phổi và chân. Những người bị suy tim thường có nồng độ CoQ10 thấp. Các nghiên cứu lâm sàng đã ghi nhận rằng bổ sung CoQ10 có hiệu quả trong việc giảm lượng chất lỏng tích lũy ở phổi và chân bạn (hay còn gọi là phù). Một khi các bộ phận này được cải thiện, bạn có thể thở dễ dàng hơn và khả năng tập thể dục sẽ được tăng lên. Tuy nhiên, không nên sử dụng đơn thuần chế phẩm bổ sung CoQ10 để điều trị suy tim.

Giảm huyết áp cao

CoQ10 đã có hiệu quả trong việc hạ huyết áp nhưng có thể mất từ ​​4 đến 12 tuần trước khi có bất kỳ cải thiện đáng kể nào. Dựa trên một đánh giá phân tích, CoQ10 có thể hạ huyết áp tâm thu lên đến 17 mmHg và huyết áp tâm trương lên đến 10 mmHg.

Cải thiện lượng đường trong máu

CoQ10 có thể có lợi cho bệnh nhân tiểu đường vì nó giúp cải thiện lượng đường trong máu cũng như sức khỏe của tim và huyết áp.

Hỗ trợ trong phẫu thuật tim

Các nghiên cứu cho thấy CoQ10 có thể được đưa ra trước khi phẫu thuật tim vì nó tăng cường hiệu quả chức năngtim và ổn định nhịp tim.

Chữa lành tổn thương nướu nhanh hơn

Nếu bạn đang gặp vấn đề về nướu như sưng, đỏ, chảy máu và đau, bổ sung CoQ10 có thể giúp ích vì nó có hiệu quả trong việc tái tạo mô nướu.

Công dụng khác

Các nghiên cứu khác cho thấy CoQ10 có thể thành công trong việc chống lại HIV / AIDS bằng cách tăng cường hệ thống miễn dịch. Những người nhiễm HIV / AIDS được biết là có hệ thống miễn dịch yếu do hậu quả của virus AIDS. CoQ10 cũng có thể được sử dụng để điều trị chứng đau nửa đầu, bệnh Parkinson và khả năng sinh sản của nam giới.

Sử dụng CoQ10 như thế nào?

CoQ10 được dùng bằng đường uống dưới dạng viên nén hoặc viên nang. Nó cũng có thể sử dụng qua đường tiêm tĩnh mạch.

Trẻ em dưới 18 tuổi không nên dùng bổ sung CoQ10 trừ khi được khuyến cáo của bác sĩ và nhà sản xuất thuốc. Mặt khác, người lớn từ 19 tuổi trở lên nên uống từ 30 đến 200 mg CoQ10 mỗi ngày. Vì CoQ10 là một chất bổ sung hòa tan trong chất béo, hãy dùng nó trong các bữa ăn có chứa một chút chất béo.

Đã có nghiên cứu nào trong phòng thí nghiệm hoặc trên động vật được thực hiện với CoQ10 chưa?

Trong các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm, các tế bào khối u được sử dụng để kiểm tra một chất, để xem chất đó có khả năng có tác dụng chống ung thư hay không. Trong các nghiên cứu trên động vật, các xét nghiệm được thực hiện để xem liệu một loại thuốc, một quy trình hoặc liệu pháp điều trị có an toàn và hiệu quả ở động vật hay không. Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và động vật được thực hiện trước khi một chất được thử nghiệm trên người. Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và động vật đã thử nghiệm tác dụng của coenzyme Q10.

Đã có nghiên cứu nào về CoQ10 được thực hiện ở người chưa?

Đã có một vài thử nghiệm lâm sàng nghiên cứu việc sử dụng CoQ10 ở bệnh nhân ung thư.

Một thử nghiệm trên 236 bệnh nhân ung thư vú đã được chọn ngẫu nhiên để sử dụng CoQ10 hoặc giả dược, mỗi loại kết hợp với vitamin E, trong 24 tuần. Nghiên cứu cho thấy mức độ mệt mỏi và chất lượng cuộc sống không được cải thiện ở những bệnh nhân dùng CoQ10 so với những bệnh nhân dùng giả dược.

Dựa trên một nghiên cứu ở Đan Mạch, 32 phụ nữ mắc bệnh ung thư vú đã được cung cấp một chương trình bổ sung dinh dưỡng bao gồm vitamin, khoáng chất, axit béo thiết yếu và CoQ10 cùng với điều trị chính. Kết quả nghiên cứu cho thấy những người tham gia sử dụng ít thuốc giảm đau hơn trong điều trị và họ đã giảm cân. Có sáu bệnh nhân có dấu hiệu ung thư tái phát và tất cả những người tham gia sống sót ít nhất hai năm sau khi điều trị. Tuy nhiên, nghiên cứu này không được thiết kế tốt ở chỗ nó không có nhóm so sánh. Do đó, không hiểu rõ liệu nguyên nhân của tái phát có phải là kết quả của việc thực hiện CoQ10 hay không.

Một thử nghiệm ngẫu nhiên trên 20 trẻ em được điều trị bệnh bạch cầu lymphoblastic cấp tính hoặc ung thư hạch không Hodgkin, để xem xét liệu CoQ10 có thể bảo vệ tim khỏi tổn thương do doxorubicin gây ra hay không. Doxorubicin là một loại thuốc anthracycline được cho là gây độc tính cho tim bằng cách tác động vào các phản ứng sinh hóa tạo năng lượng của ty lạp thể cơ tim. Ty thể được coi là nhà máy điện di động, cung cấp năng lượng cho toàn bộ hệ thống cơ thể. Kết quả cho thấy rằng CoQ10 làm giảm tác dụng có hại của doxorubicin đối với tim.

Một nghiên cứu khác đã được thực hiện ở Canada để xác định tác dụng của sự kết hợp các chất bổ sung, bao gồm CoQ10, trong số 90 phụ nữ bị ung thư vú. Những phụ nữ trong nghiên cứu này đã được cung cấp liều cao vitamin, khoáng chất và CoQ10 cùng với phương pháp điều trị tiêu chuẩn của họ. Tình trạng của họ được so sánh với 180 phụ nữ không dùng liều cao bổ sung kết hợp, không có bằng chứng thống kê quan trọng nào chỉ ra hiệu quả của CoQ10 như là một chất chống ung thư. Tuy nhiên, các nghiên cứu trên người cho thấy CoQ10 đóng vai trò quan trọng chống lại ung thư khi kết hợp với các chất bổ sung khác.

Các thử nghiệm lâm sàng chỉ giới hạn ở một số ít người và không rõ liệu những lợi ích được báo cáo kết quả của liệu pháp CoQ10 hay của các chất bổ sung khác, hay là của các phương pháp điều trị được sử dụng trước hoặc trong khi điều trị CoQ10.

Tác dụng phụ và một số lưu ý khi sử dụng CoQ10

Mặc dù nó được coi là rất an toàn và đã được sử dụng trong lĩnh vực y tế trong nhiều năm, CoQ10 có một số tác dụng phụ hiếm gặp có thể bao gồm:

• Tăng men gan.
• Buồn nôn.
• Ợ nóng.
• Đau đầu.
• Đau bụng trên
• Chóng mặt.
• Phát ban.
• Mất ngủ hoặc khó ngủ.
• Cảm thấy rất mệt mỏi.
• Cảm thấy khó chịu.
• Nhạy cảm với ánh sáng.

Không phải ai cũng biểu hiện các tác dụng phụ như trên. Có thể có các tác dụng phụ khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các tác dụng phụ, hãy tham khảo ý kiến thầy thuốc hay bác sĩ của bạn.

Điều quan trọng là bạn cần kiểm tra xem CoQ10 có thể được sử dụng an toàn với các loại thuốc khác hay không. Một số loại thuốc, chẳng hạn như những loại thuốc được sử dụng để giảm cholesterol, hạ huyết áp hoặc giảm lượng đường trong máu, có thể làm giảm tác dụng của CoQ10.

Bổ sung Coenzyme Q10 có thể làm giảm hiệu quả chất chống đông máu như warfarin và các thuốc hạ cholesterol thông thường khác (chẳng hạn như thuốc statin ức chế HMG-CoA reductase). Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn đang dùng những loại thuốc này.

Lưu trữ coenzyme Q10 ở nơi tránh ẩm ướt và ánh sáng.

Bạn nên kiểm tra huyết áp thường xuyên khi dùng coenzyme Q10 nếu bạn có huyết áp rất thấp.

Bạn nên chia nhỏ liều thuốc hàng ngày làm hai hoặc ba lần một ngày thay vì dùng một lượng thuốc lớn để giảm nguy cơ tác dụng phụ.

Bạn nên ngưng dùng coenzyme Q10 ít nhất hai tuần trước khi phẫu thuật.

CoQ10 có được (FDA) chấp thuận cho sử dụng làm thuốc điều trị ung thư tại Hoa Kỳ không?

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) không chấp thuận sử dụng CoQ10 như một phương pháp điều trị ung thư.

FDA không phê thực phẩm chức năng là an toàn hoặc hiệu quả. Công ty sản xuất các loại thực phẩm chức năng có trách nhiệm đảm bảo rằng chúng an toàn và các tuyên bố trên nhãn là đúng và không gây hiểu lầm cho bệnh nhân. Cách thức sản xuất thực phẩm chức năng chưa được quy định vì vậy tất cả các lô và nhãn hiệu thực phẩm chức năng bổ sung CoQ10 có thể không giống nhau.

Những điều bạn cần nhớ từ bài viết này

CoQ10 là một chất dinh dưỡng thiết yếu hoạt động giống như một chất chống oxy hóa trong cơ thể. CoQ10, bảo vệ cơ thể tránh khỏi tác hại của các gốc tự do; do đó, giảm một phần nguy cơ phát triển ung thư. Tuy nhiên cơ quan FDA không chấp thuận sử dụng CoQ10 như một phương pháp điều trị ung thư. CoQ10 đã được thử nghiệm trên người và động vật. Mặc dù nó được coi là rất an toàn và đã được sử dụng trong lĩnh vực y tế trong nhiều năm nhưng CoQ10 có một số tác dụng phụ hiếm gặp như đã nói tới ở trên.